Kalifornija
savezna država Sjedinjenih Američkih Država From Wikipedia, the free encyclopedia
Kalifornija (eng. ⓘ) je savezna država na zapadnoj obali SAD-a. Najveća je po broju stanovnika sa 38 miliona osoba (jedna od osam osoba u cijelom SAD-u živi u Kaliforniji) i treća je po veličini nakon Aljaske i Texasa. Kalifornija graniči sa Oregonom na sjeveru, Nevadom na istoku, Arizonom na jugoistoku i meksičkom saveznom državom Baja California na jugu. Sadrži drugo i peto po veličini statističko područje (područje Šireg Los Angelesa i područje zaliva San Franciska). Osam od 50 najnaseljenijih gradova u SAD-u (Los Angeles, San Diego, San Jose, San Francisco, Fresno, Sacremento, Long Beach i Oakland) se nalaze u ovoj saveznoj državi. Sacremento je bio glavni grad države od 1854. godine.
| California | |||
| State of California (en) | |||
| Savezna država | |||
|
|||
| Uzrečica: Eureka | |||
| Nadimak: The Golden State | |||
| Država |  Sjedinjene Američke Države | ||
|---|---|---|---|
| Graniči sa | |||
| Glavni grad | Sacramento | ||
| - Koordinate | 38°33′20″N 121°28′8″W | ||
| Najviša tačka | |||
| - Položaj | Mount Whitney | ||
| - Nadmorska visina | 4.421 m | ||
| Najniža tačka | |||
| - Položaj | Badwater Basin, Dolina smrti | ||
| - Nadmorska visina | (−86) m | ||
| Dužina | 1.240 km | ||
| Širina | 400 km | ||
| Površina | 423.970 km2 | ||
| - Voda | 4,7% | ||
| Stanovništvo | 38.041.430 (procjena 2012) | ||
| Gustoća | 94,15 /km2 | ||
| Osnovan | 31. savezna država | ||
| Datum | 9. septembar 1850. | ||
| Vlada | |||
| - Guverner | Gavin Newsom (D) | ||
| Vremenska zona | UTC-8/-7 | ||
| Poštanski broj | CA | ||
| ISO 3166-2 | US-CA | ||
 Položaj Kalifornije na karti Sjedinjenih Američkih Država
| |||
| Veb-sajt: ca.gov | |||
Područje današnje Kalifornije su prvo naselila razna domorodačka plemena prije dolaska raznih evropskih ekspedicija tokom 16. i 17. vijeka. Španci su je tada prisvojili kao svoje područje Španskog carstva i Alta Kalifornije kao dio veće teritorije Nove Španije. Alta Kalifornija je postala dio Meksika 1821. godine nakon uspješnog rata za nezavisnost ali se pripojila SAD-u 1848. godine nakon američko-meksičkog rata. Zapadni dio Alta Kalifornije se pretvordio u saveznu državu Kaliforniju koja je primljena kao 31. savezna država u savez SAD-a 9. septembra 1850. godine. Kalifornijska zlatna groznica (koja je započela 1848. godine) je dovela do drastičnih društvenih i demografskih promjena praćenih sa velikom imigracijom sa istoka SAD-a i drugih država kako bi se iskoristio novonastali ekonomski procvat.
Ime Kalifornija je mitskog porijekla. Španac Montalvo je 1510. objavio roman u kojem se spominje otok imena Kalifornija. Otok je prepun zlata, a nastanjuju ga prekrasne Amazonke kojom vlada kraljica Califia. Kada su 1535. vojnici Hernana Cortesa stigli u Baha Kaliforniju, mislili su da je to otok i dali mu ime po Montalvovoj knjizi.
Kalifornija se sastoji od 58 okruga (counties)[1].
Od 1854. glavni grad Kalifornije je Sacramento. Najvažniji gradovi su Los Angeles, drugi po veličini grad u SAD-u, a s okolnim mjestima jedno od najvećih metropolitanskih područja na svijetu, zatim San Francisco kao centar šireg naseljenog područja oko zaljeva San Franciska, San Francisco Bay Area.
Drugi važni gradovi su San Diego, San Jose, Oakland, Santa Barbara, Ventura, Anaheim, Santa Ana, Newport Beach i San Bernardino.
| Pozicija | Grad | Stanovništvo unutar gradskih granica | Površina u milja2 | Gustoća stanovništva po kvadratnoj milji | Okrug |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Los Angeles | 3.976.071 | 469,1 | 7.876,8 | Los Angeles |
| 2 | San Diego | 1.305.736 | 324,3 | 3.771,9 | San Diego |
| 3 | San Jose | 945.000 | 174,9 | 5.117,9 | Santa Clara |
| 4 | San Francisco | 799.263 | 46,7 | 16.634,4 | San Francisco |
| 5 | Long Beach | 491.564 | 50,5 | 9.149,8 | Los Angeles |
| 6 | Fresno | 464.727 | 104,4 | 4.097,7 | Fresno |
| 7 | Sacramento | 452.959 | 97,2 | 4.189,2 | Sacramento |
| 8 | Oakland | 412.318 | 56,1 | 7.126,6 | Alameda |
| 9 | Santa Ana | 351.697 | 27,1 | 12.451,9 | Orange |
| 10 | Anaheim | 345.317 | 48,9 | 6.702,0 | Orange |
Kalifornija leži na spoju dvije tektonske ploče, na tzv. jarku San Andreas, zbog čega su u cijeloj toj regiji potresi vrlo česti.
Dva velika planinska lanca prolaze Kalifornijom od sjeveroistoka ka jugozapadu: obalne planine na zapadu i Sierra Nevada na istoku. Time je zemlja podijeljena na šest dijelova koji se fizički razlikuju.
Između ta dva planinska lanca leže doline Sacramento i San Jaquin koje su dobile ime prema dvjema glavnim rijekama i velike su oko 77,000 km2.
Obalni pojas je velik oko 109,000 km2, a rijeke koje njime protiču su kratke, izviru u planinskom području i najčešće njima voda teče samo u kišnom razdoblju. Najvažnije su Salinas koji se ulijeva u okean kod Montereya, Gayama ili, još češće zvana Santa Maria i Santa Ana.
Na istoku države je područje Sierra Nevada veliko oko 100,000 km2. To se područje lagano spušta prema zapadu, a prema istoku strmo i surovo.
Dolina rijeke Klamath, velika oko 20,000 km2 surova je i ispresijecana dubokim kanjonima.
Kalifornijski dio velikog bazena koji se nalazi između rijeka Kolumbija i Kolorado s jedne i Sierra Nevade s druge strane je njegov istočni dio i velik je oko 50,000 km2. To je isušeno i divlje razrovano područje gdje se u okrugu Inyo nalazi i Dolina smrti (Death Valley).
Klima je u Kaliforniji uz obalu mediteransko-suptropska, a u unutrašnjosti stepska. Područje najsjevernije obale je u okeanskoj klimi.
Indijanci pripadaju grupama plemena jezično označavani imenom Hokan, i nadalje porodicama Athapaskan, Penutian i grupama Shoshonean.- Achomawi, Alliklik, Atsugewi, Bear River, Cahuilla, Chemehuevi, Chilula, Chimariko, Chumash, Coast Yuki (Ukhotno'm.), Costanoan (Ohlone), Cupeño, Diegueño (Kumeyaay), Esselen, Fernandeño, Gabrielino, Huchnom, Hupa, Juaneño, Kamia, Karok, Kato, Kawaiisu, Kitanemuk, Konomihu, Koso, Lassik, Luiseño, Maidu, Mattole, Miwok, Nicoleño, Nomlaki, Nongatl, Okwanuchu, Patwin, Pomo, Salinan, Serrano, Shasta, Sinkyone, Tolowa, Tübatulabal, Vanyume, Wailaki, Wappo, Whilkut, Wintu, Wiyot (Wikí, Wiyot, Batawat), Yahi, Yana, Yokuts, Yuki, Yurok.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
