ФК Тарпеда-БелАЗ

«Тарпеда-БелАЗ» — беларускі футбольны клуб з горада Жодзіна, заснаваны ў 1961 годзе. З 1992 года ўдзельнічае ў Вышэйшай лізе чэмпіянату Беларусі (акрамя 1994—2001 гадоў). Уладальнік Кубка Беларусі (2016, 2023).

Тарпеда-БелАЗ
Поўная назва	ТАА «Футбольны клуб „Тарпеда-БелАЗ“»
Заснаваны	1961
Горад	Жодзіна, Беларусь
Стадыён	«Тарпеда» Умяшчальнасць: 6500
Дырэктар	Аляксандр Пугач
Галоўны трэнер	Дзмітрый Молаш
Чэмпіянат	Вышэйшая ліга
2023	3 месца
Сайт	Афіцыйны сайт
Асноўная форма Гасцявая форма

Гісторыя

Каманда была заснавана ў 1961 годзе, на базе Беларускага аўтамабільнага завода. Першапачаткова мела назву «Ракета». Першы матч у гісторыі футбольны клуб з Жодзіна правёў 6 мая 1962 года. У Мінску аўтазаводцам супрацьстаяла моцная каманда «Гвардзеец». Сустрэча праходзіла ў роўнай барацьбе, аднак перамогу атрымалі гаспадары — 3:2. Менавіта гэты паядынак і стаў адпраўной кропкай у гісторыі каманды.

Адраджэнне калектыву звязана з імем Якава Шапіры, трэнера, які вывеў «аўтабудаўнікоў» у вышэйшы дывізіён у 2001 годзе.

У 2012 годзе клуб заняў апошняе месца ў Вышэйшай лізе і атрымаў права на стыкавыя матчы з «Гарадзеяй», што заняла другое месца ў Першай лізе. У першым матчы «Тарпеда» саступіла з лікам 0:1, але ў другім здолела ўзяць рэванш — 4:0 — і захавала месца ў эліце.

У верасні 2019 года галоўным трэнерам жодзінскай каманды стаў Юрый Пунтус, які ў 2020 годзе здолеў прывесці клуб да яго першых у гісторыі бронзавых медалёў чэмпіянату Беларусі.

2021 год

У пачатку 2021 года фан-рух клуба адмовіўся падтрымліваць клуб, пакуль у краіне працягваюцца палітычныя судовыя справы, збіццё і забойства людей за ўласныя меркаванні^[1].

У кваліфікацыі Лігі канферэнцый УЕФА 2020/2021 клуб сустракаўся з дацкім «Капенгагенам». З-за міжнародных санкцый і паветранай блакады «Тарпеда-БелАЗ» вымушаны быў правесці хатнюю гульню па-за межамі Беларусі. Першапачаткова разглядаўся варыянт з тульскім стадыёнам «Арсенал», аднак жодзінцам адмовілі, з-за чаго хатняя гульня прайшла на стадыёне «Цэнтральны» ў горадзе Казань, дзе каманда прайграла з лікам 0:5.

Сезон у чэмпіянаце Беларусі атрымаўся няўдалым, каманда хутка апынулася ў ніжняй палове табліцы. У ліпені 2021 года Пунтус пакінуў пасаду галоўнага трэнера, якую заняў яго памочнік Сяргей Зяневіч. Трохі палепшыўшы вынікі ў другой палове сезона, жодзінская каманда фінішавала на восьмым месцы.

2022 год

Сезон 2022 жодзінская каманда пачала пад кіраўніцтвам новага трэнера Дзмітрыя Молаша. Страт чэмпіянату атрымаўся няўдалым — каманда пацярпела паражэнні ў першых трох матчах, але неўзабаве выправіла становішча і апынулася ў сярэдзіне табліцы. Добрая гульня ў другой палове сезона дазваляла змагацца за болей высокія месцы, аднак няўпэўнены фініш пакінуў жодзінцаў на восьмым радку.

2023 год

У 2023 годзе «Тарпеда-БелАЗ» добра пачало чэмпіянат, хутка апынуўшыся сярод лідараў у табліцы. 28 мая 2023 года клуб у другі раз здабыў Кубак Беларусі, перайграўшы ў фінале барысаўскі БАТЭ (2:0). Дзякуючы гэтаму жодзінцы атрымалі месца ў Лізе канферэнцый УЕФА, дзе аднак адразу саступілі кіпрскаму АЕКу і выбылі з далейшага розыгрышу. У чэмпіянаце з-за шматлікіх нічыіх «Тарпеда-БелАЗ» хутка перастала прэтэндаваць на чэмпіёнства, аднак працягвала прэтэндаваць на бронзавыя медалі і ў выніку фінішавала на трэцім месцы, другі раз у гісторыі заваяваўшы медалі айчыннага чэмпіянату.

Папярэднія назвы

• 1961—1967: «Ракета»
• 1967—1969: «Аўтазаводзец»
• 1969—1988: «Тарпеда»
• 1989—1992: БелАЗ
• 1992—2010: «Тарпеда»
• з 2011: «Тарпеда-БелАЗ»

Дасягненні

БССР

• 01 Чэмпіён БССР (4): 1970, 1971, 1980, 1981
• 02 Срэбраны прызёр чэмпіянату БССР (2): 1972, 1985
• 03 Бронзавы чэмпіянату БССР (2): 1975, 1982
• Уладальнік Кубка БССР (8): 1969, 1971, 1972, 1977, 1978, 1981, 1982, 1983

Рэспубліка Беларусь

• 03 Бронзавы чэмпіянату Беларусі (2): 2020, 2023
• Уладальнік Кубка Беларусі (2): 2016, 2023
• Пераможца Першай лігі чэмпіянату Беларусі: 2001
• Самая буйная перамога — 7:1 («Смаргонь», 2021).
• Самая буйная параза — 1:8 («Дынама» Мінск, 1992; «Беларусь» Мінск, 1992/93).

Цяперашні склад

Станам на жнівень 2024 года, згодна з афіцыйным сайтам клуба^[2].

№ Паз. Імя Нар. 1 Бр Яўген Абрамовіч 1995 25 Бр Цімафей Юрасаў 2003 37 Бр Павел Прышывалка 1999 49 Бр Максім Плотнікаў 1998 99 Бр Макар Масленікаў 2007 4 Аб Захар Баранок 2006 5 Аб Ігар Бурко 1988 11 Аб Дзяніс Лявіцкі 1997 13 Аб Аляксей Залескі 1994 19 Аб Ілья Руцкі 1999 27 Аб Даніла Нячаеў 1999 28 Аб Саша Доміч 1998 96 Аб Уладзіслаў Мялько 2004 6 ПА Кірыл Прамудраў (капітан) 1992

№ Паз. Імя Нар. 17 ПА Антон Кавалёў 2000 18 ПА Мікіта Пацко 1995 21 ПА Цімафей Шаркоўскі 2004 22 ПА Алімардон Шукураў 1999 30 ПА Вадзім Пабудзей 1994 44 ПА Аляксей Бутарэвіч 1997 55 ПА Аляксандр Ксенафонтаў 1999 97 ПА Максім Мякіш 2000 7 Нап Андрэй Кобец 1997 14 Нап Уладзіслаў Рубан (у арэндзе з «Будаўніка») 1996 15 Нап Максім Скавыш 1989 23 Нап Ілья Васілевіч 2000 51 Нап Дзяніс Лапцеў 1991

Ігракі ў арэндзе

№ Паз. Імя Нар. 20 Аб Рыгор Марцьянаў (у «Слуцку» да снежня 2024 года) 2002

Трэнерскі штаб

• Дзмітрый Молаш (нар. 1981) — галоўны трэнер
• Віталь Казанцаў (нар. 1981) — старшы трэнер
• Юрый Каламыц (нар. 1979) — трэнер
• Ніка Нікалаеня (нар. 1989) — трэнер
• Сяргей Верамко (нар. 1982) — трэнер брамнікаў

«Тарпеда-БелАЗ-2»

У сезоне 2024 рэзервовая каманда пад назвай «Тарпеда-БелАЗ-2» выступае ў Першай лізе^[3].

№ Паз. Імя Нар. Бр Макар Масленікаў 2007 Бр Павел Прышывалка 1999 Бр Назар Чыж 2006 Аб Захар Баранок 2006 Аб Ігар Бурко 1988 Аб Эдуард Карасцялёў 2004 Аб Уладзімір Манаеў 2004 Аб Уладзіслаў Мялько 2004 Аб Мацвей Прыцкер 2005 ПА Канстанцін Багдановіч 2006 ПА Арсеній Галушка 2003 ПА Раман Жалезны 2004 ПА Павел Захараў 2006 ПА Канстанцін Канчаленка 2006 ПА Міхаіл Ладуцька 2004

№ Паз. Імя Нар. ПА Глеб Міхайлаў 2005 ПА Ягор Мычолкін 2002 ПА Мікіта Пацко 1995 ПА Мацвей Сакалоўскі 2006 ПА Арцём Сідорык 2005 ПА Іван Сіўкоў 2005 ПА Уладзіслаў Скаўпнёў 2005 ПА Аляксандр Фамін 2007 ПА Цімафей Шаркоўскі 2004 ПА Глеб Яроцкі 2006 Нап Дзяніс Нікалаеў 2006 Нап Кірыл Нябышынец 2006 Нап Уладзіслаў Рубан 1996 Нап Ягор Фурс 2004 Нап Ягор Ягораў 2006

Трэнерскі штаб «Тарпеда-БелАЗ-2»

• Валянцін Міхееў (нар. 1979) — галоўны трэнер
• Аляксандр Гранькоў (нар. 1978) — трэнер
• Дзяніс Каролік (нар. 1979) — трэнер
• Аляксандр Чаркас (нар. 1989) — трэнер брамнікаў

Статыстыка выступленняў

Чэмпіянат і Кубак Беларусі

Сезон	Ліга	М	Г	В	Н	П	Галы	Ачкі	Кубак	Заўвагі
1992	Першая (Д1)	13	15	5	0	10	13–31	10	1/16 фіналу
1992/93	Першая (Д1)	17	32	2	4	26	17–68	8	1/8 фіналу	Вылет у Другую лігу
1993/94	Другая (Д2)	8	28	8	10	10	24–29	26	1/8 фіналу
1994/95	Другая (Д2)	10	30	11	6	13	37–35	28	1/16 фіналу
1995	Другая (Д2)	11	14	3	6	5	13–15	15	1/16 фіналу
1996	Другая (Д2)	7	24	8	9	7	24–20	33	1/16 фіналу
1997	Другая (Д2)	5	30	14	8	8	37–25	50	1/16 фіналу
1998	Першая (Д2)	5	30	15	10	5	58–31	55	1/16 фіналу	Змена назваў ліг
1999	Першая (Д2)	7	30	11	11	8	55–43	44	1/16 фіналу
2000	Першая (Д2)	7	30	13	6	11	44–36	45	1/16 фіналу
2001	Першая (Д2)	1	28	21	3	4	56–13	66	1/16 фіналу	Выхад у Вышэйшую лігу
2002	Вышэйшая (Д1)	5	26	13	4	9	38–27	43	1/8 фіналу
2003	Вышэйшая (Д1)	6	30	13	10	7	44–25	49	1/8 фіналу
2004	Вышэйшая (Д1)	4	30	19	2	9	57–28	59	1/16 фіналу
2005	Вышэйшая (Д1)	4	26	14	5	7	40–25	47	1/8 фіналу
2006	Вышэйшая (Д1)	11	26	7	9	10	21–27	30	Чвэрцьфінал
2007	Вышэйшая (Д1)	4	26	11	10	5	28–21	43	1/16 фіналу
2008	Вышэйшая (Д1)	13	30	7	10	13	25–36	31	1/8 фіналу
2009	Вышэйшая (Д1)	8	26	10	7	9	31–22	37	Фіналіст
2010	Вышэйшая (Д1)	11	33	7	7	19	33–58	28	1/16 фіналу
	Пераходныя матчы[upper-alpha 1]		2	1	1	0	3–1
2011	Вышэйшая (Д1)	6	33	9	14	10	37–41	41	1/16 фіналу
2012	Вышэйшая (Д1)	11	30	5	9	16	17–39	24	Паўфінал
	Пераходныя матчы[upper-alpha 2]		2	1	0	1	4–1
2013	Вышэйшая (Д1)	5	32	12	6	14	33–38	42	1/8 фіналу
2014	Вышэйшая (Д1)	4	32	13	11	8	38–30	50	1/16 фіналу
2015	Вышэйшая (Д1)	7	26	10	6	10	31–29	36	Уладальнік
2016	Вышэйшая (Д1)	5	30	13	9	8	47–33	48	Чвэрцьфінал
2017	Вышэйшая (Д1)	5	30	14	9	7	43–27	51	1/8 фіналу
2018	Вышэйшая (Д1)	5	30	16	7	7	36–18	55	1/8 фіналу
2019	Вышэйшая (Д1)	6	30	13	6	11	41–36	45	Чвэрцьфінал
2020	Вышэйшая (Д1)	3	30	16	8	6	55–37	56	Паўфінал
2021	Вышэйшая (Д1)	8	30	10	6	14	38–43	36	Чвэрцьфінал
2022	Вышэйшая (Д1)	8	30	11	10	9	35–32	43	Уладальнік
2023	Вышэйшая (Д1)	3	28	12	13	3	33–18	49	Паўфінал

1. Пераходныя матчы за месца ў Вышэйшай лізе супраць СКВІЧа, другой каманды Першай лігі 2010.
2. Пераходныя матчы за месца ў Вышэйшай лізе супраць «Гарадзеі», другой каманды Першай лігі 2012.

Еўракубкі

Дэбют клуба ў еўракубках адбыўся 1 ліпеня 2010 года: у першым кваліфікацыйным раўндзе Лігі Еўропы УЕФА 2010/11 жодзінцы (якія трапілі ў турнір у як фіналісты Кубка) упэўнена перамаглі ісландскі «Фюлкір», але ў другім саступілі клубу ОФК з Сербіі.

Сезон	Кубак	Раўнд	Клуб		Першыя матчы	Матчы ў адказ	Вынік
2010/2011	Ліга Еўропы	1 к/р		Фюлкір (Рэйк’явік)	3:0 (Х)	3:1 (Г)	6:1
		2 к/р		ОФК (Бялград)	2:2 (Г)	0:1 (Х)	2:3
2015/2016	Ліга Еўропы	1 к/р		Кукесі	0:2 (Г)	0:0 (Х)	0:2
2016/2017	Ліга Еўропы	2 к/р		Дэбрэцэн	2:1 (Г)	1:0 (Х)	3:1
		3 к/р		Рапід (Вена)	0:0 (Х)	0:3 (Г)	0:3
2020/2021	Ліга канферэнцый	2 к/р		Капенгаген	1:4 (Г)	0:5 (Х)	1:9
2023/2024	Ліга канферэнцый	2 к/р		АЕК (Ларнака)	2:3 (Х)	1:1 (Г)	3:4

Галоўныя трэнеры

• Алег Волах (1973—1976)
• Міхаіл Андружэйчык (1993—1994)^[4]
• Пётр Міхееў (да 1999)
• Якаў Шапіра (2001 — ліпень 2004)
• Юрый Малееў (ліпень 2004 — ліпень 2006)
• Уладзімір Журавель (в. а. у ліпені — лістападзе 2006)
• Алег Кубараў (лістапад 2006 — снежань 2009)
• Аляксандр Бразевіч (студзень — ліпень 2010)
• Сяргей Гурэнка (ліпень 2010 — май 2012)
• Вадзім Бразоўскі (в. а. у маі — ліпені 2012; ліпень — лістапад 2012)
• Ігар Крывушэнка (лістапад 2012 — ліпень 2017)
• Алег Кубараў (ліпень 2017 — снежань 2018)
• Вадзім Скрыпчанка (студзень — верасень 2019)
• Сяргей Зяневіч (в.а. у верасні 2019)
• Юрый Пунтус (верасень 2019 — ліпень 2021)
• Сяргей Зяневіч (ліпень — снежань 2021)
• Дзмітрый Молаш (са снежня 2021)

Крыніцы

1. Фанаты белорусских футбольных клубов массово объявляют о бойкоте матчей (руск.)(недаступная спасылка). TUT.BY (28 лютага 2021). Архівавана з першакрыніцы 28 лютага 2021. Праверана 28 лютага 2021.
2. Основной состав (руск.). Афіцыйны сайт «Тарпеда-БелАЗ». Праверана 28 сакавіка 2024.
3. От "Энергетика-БГУ" и "Белшины" до дублей. Заявки команд первой лиги (сезон-2024) (руск.). football.by (5 красавіка 2024). Праверана 9 красавіка 2024.
4. Футбол. На 85-м году жизни умер заслуженный тренер Беларуси Михаил Андружейчик (руск.)(недаступная спасылка). pressball.by (21 студзеня 2021). Архівавана з першакрыніцы 2 сакавіка 2021. Праверана 2 чэрвеня 2022.

Спасылкі

• Афіцыйны сайт
• Профіль на сайце globalsportsarchive.com (англ.)