Людзі (Міжзем’е)

Людзі (англ.: Men) — у свеце Толкіна дзеці Ілуватара, стварэнні Эру. Яны прабудзіліся ў Хілдарыене, пры першым узыходзе Сонца — на 3 стагоддзі пазней за эльфаў. У адрозненне ад апошніх, яны валодалі «дарам людзей» — смерцю. Гэта значыць, што з цягам часу яны старэлі і паміралі.

Гісторыя народаў

Першапачаткова людзі жылі ў разы долей, чым цяпер. У часы Другой Эпохі існавала моцна развітая краіна Нуменор. Яна знаходзілася не на тэрыторыі Серадзем’я. Яе першым каралём быў Элрас, брат Элранда, будучага кіраўніка эльфійскай краіны Раздол (у іншых перакладах — Раздол). Абодва былі паўэльфамі, але Элрас, у адрозненне ад Элранда, абраў лёс смяротнага. Валары даравалі яму доўгае жыццё — каля 500 гадоў. Яго нашчадкі таксама жылі ў разы долей, чым звычайныя людзі — простыя жыхары Нуменора жылі да 200—300 гадоў. Пазней нуменорцы пачалі зайздросціць бессмяротнасці эльфаў, але злачынствы скарачалі працягласць іх жыцця. Разбурэнне Нуменора паскорыла гэту тэндэнцыю. Жыхары Нуменора, якія здолелі выратавацца, заснавалі ў Серадзем’і каралеўствы Гондар (гондарцы) і Арнор, пабудавалі сталіцу першага — Мінас-Цірыт. Суседні народ стварыў дзяржаву Рохан. У канцы Трэцяй Эпохі (калі адбываюцца падзеі «Уладара Пярсцёнкаў»), толькі чыстакроўныя гондарцы — прадстаўнікі каралеўскай сям’і — маглі дажываць да 200 гадоў, звычайныя грамадзяне жылі ў сярэднім па 100. Арагорн, які стаў новым каралём Гондара, пражыў каля 210 гадоў. Верагодна, яго нашчадкі таксама захавалі даўгалецце, але тэрмін іх жыцця з кожным новым пакаленням скарачаўся да вядомага нам.