From Wikipedia, the free encyclopedia
Еўрапейская камісія — найвышэйшы орган выканаўчай улады Еўрасаюза. Адказвае за выкананне рашэнняў Саюза, кантралюе выкананне яго законаў у краінах-членах і, калі патрабуецца, узбуджае ў судзе Еўрапейскага саюза пазоў супраць краін-членаў за парушэнне членскіх абавязацельстваў.
 | Артыкул вымагае праверкі арфаграфіі Удзельнік, які паставіў шаблон, тлумачыць яго так: яўныя сляды машыннага перакладу, якія ўсё яшчэ ёсць пасля шматлікіх частковых вычытак, трэба звярацца з арыгіналам, які імверна РуВікі. |
 | Артыкул вымагае вікіфікацыі. |
У яе склад уваходзяць 27 камісараў, якія прызначаюцца адзіным пагадненнем ўрадаў краін-членаў на пяцігадовы тэрмін. У Камісіі павінен быць прадстаўлены як мінімум адзін прадстаўнік з кожнай краіны-члена. Члены Камісіі ў сваёй працы прадстаўляюць не краіну-члена, а выключна Еўрапейскі саюз. Усе прапановы ЕС павінны праходзіць праз Камісію. Прадстаўнікі Камісіі маюць права ўдзельнічаць у абмеркаванні прапановы ва ўсіх правамоцных органах ЕС.
Еўрапейская камісія (ЕК) з’яўляецца выканаўчай галіной улады Еўрапейскага Саюза, адказнай за распрацоўку заканадаўства, ажыццяўленне рашэнняў, захаванне дагавораў ЕС і кіраванне паўсядзённай дзейнасцю ЕС. Упаўнаважаныя прыносяць прысягу ў Еўрапейскім судзе ў Люксембургу, абяцаючы паважаць дагаворы і быць цалкам незалежнымі пры выкананні сваіх абавязкаў на працягу тэрміну дзеяння свайго мандата. Упаўнаважаныя прапануюцца Саветам Еўрапейскага Саюза на аснове прапаноў нацыянальных урадаў, а затым прызначаецца Еўрапейскім саветам пасля адабрэння Еўрапейскім парламентам. Хоць гэта і не з’яўляецца фармальным патрабаваннем, але члены камісіі маюць досвед высокіх палітычных пасад, такіх як член Еўрапейскага парламента або міністр урада.
Гэтая ўстанова ЕС дзейнічае як Кабінет міністраў, у склад якога ўваходзяць 27 членаў камісіі (неафіцыйна вядомых як «камісары»). Існуе адзін член на кожную дзяржаву-член, але члены звязаны сваёй прысягай прадстаўляць агульныя інтарэсы ЕС у цэлым, а не сваёй роднай дзяржавы. Адным з 27 з’яўляецца прэзідэнт Камісіі (у цяперашні час Урсула фон дэр Ляен), прапанаваны Еўрапейскім Саветам і абраны Еўрапейскім парламентам. Затым Савет Еўрапейскага Саюза прызначае іншых членаў камісіі па ўзгадненні з прызначаным старшынёй, і 27 членаў як адзіны орган затым падлягаюць адабрэнню Еўрапейскім парламентам. Цяперашняя камісія — гэта камісія фон дэр Ляйена, якая ўступіла ў пасаду ў снежні 2019 года пасля выбараў у Еўрапейскі парламент у траўні таго ж года.
Паняцце камісія ўжываецца па-рознаму, або ў вузкім сэнсе Калегіі камісараў з 27 членаў (або калег), або для таго, каб таксама ўключыць адміністрацыйны орган з прыкладна 32 000 еўрапейскіх грамадзянскіх служачых, якія падзеленыя на дэпартаменты, званыя генеральнымі дырэктаратамі і службамі. Працэдурнымі мовамі камісіі з’яўляюцца англійская, французская і нямецкая мовы. Члены камісіі і іх «кабінеты» (непасрэдныя групы) размяшчаюцца ў будынку Берлаймон ў Бруселі.
Еўрапейская камісія з’яўляецца адным з пяці ключавых інстытутаў, створаных у рамках наднацыянальнай сістэмы Еўрапейскай Супольнасці па прапанове міністра замежных спраў Францыі Роберта Шумана 9 мая 1950 года. Паўстаўшы ў 1951 годзе ў якасці вышэйшага органа Еўрапейскай Супольнасці вугалю і сталі, камісія зведала шматлікія змены ва ўладзе і складзе пры розных прэзідэнтах, уключаючы тры супольнасці.
Першая камісія ўзнікла ў 1951 годзе як «вышэйшы орган улады» з дзевяці членаў пры Прэзідэнце Жане Манэ (гл.вышэйшым органам улады была наднацыянальная адміністрацыйная выканаўчая ўлада новай еўрапейскай супольнасці вугалю і сталі (ECSC). Упершыню ён уступіў у пасаду 10 жніўня 1952 года ў Люксембургу. У 1958 годзе рымскія дагаворы стварылі два новых супольнасці разам з ЕЭСК: Еўрапейскую эканамічную супольнасць (ЕЭС) і еўрапейскую супольнасць па атамнай энергіі (Еўратам). Аднак іх кіраўнікі называліся «камісіямі», а не «вышэйшымі інстанцыямі». Прычынай змены назвы сталі новыя адносіны паміж кіраўнікамі і Саветам. Некаторыя дзяржавы, такія як Францыя, выказалі агаворкі ў дачыненні да паўнамоцтваў вышэйшага органа ўлады і пажадалі абмежаваць іх, падаўшы больш паўнамоцтваў Савету, а не новым кіраўнікам.
Луі Арман ўзначаліў першую камісію Еўратама. Вальтэр Хальштэйн узначаліў першую камісію ЕЭС, правёўшы першае афіцыйнае пасяджэнне 16 студзеня 1958 года ў замку Валь-Дзюшэс. Камісія дасягнула пагаднення па спрэчным пагадненні пра цэны на збожжавыя, а таксама станоўча ўплыа на трэція краіны, калі дэбютавала на міжнародным узроўні ў ходзе Кэнэдзі-раўнда перамоваў па генеральным пагадненні па тарыфах і гандлі (ГАТТ). Хальштэйн, у прыватнасці, пачаў кансалідацыю еўрапейскага права і пачаў аказваць прыкметны ўплыў на нацыянальнае заканадаўства. Спачатку яго адміністрацыі надавалася мала ўвагі, але з дапамогай Еўрапейскага суда яго камісія зацвердзіла свой аўтарытэт досыць трывала, каб да будучых камісій можна было ставіцца больш сур’ёзна. Аднак у 1965 годзе назапашаныя рознагалоссі паміж французскім урадам Шарля дэ Голя і іншымі дзяржавамі-членамі па розных пытаннях (ўступленне Вялікабрытаніі, прамыя выбары ў парламент, план Фушэ і бюджэт) выклікалі крызіс «пустога крэсла», нібыта праз прапановы па Агульнай сельскагаспадарчай палітыцы. Хоць інстытуцыянальны крызіс быў вырашаны ў наступным годзе, ён каштаваў Эцьену Хіршу яго прэзідэнцтва ў Еўратоме, а затым Уолтар Халстайн прэзідэнцтва ў ЕЭС, нягледзячы на тое, што ў астатнім ён лічыўся самым «дынамічным» лідарам да Жака Делора.
Гэтыя тры органа, сумесна названыя еўрапейскімі выканаўчымі органамі, суіснавалі да 1 ліпеня 1967 года, калі ў адпаведнасці з Дамовай пра зліццё яны былі аб’яднаны ў адзіную адміністрацыю пад кіраўніцтвам прэзідэнта Жана Рэя. У выніку зліцця камісія Рэя часова павялічылася да 14 членаў, хоць наступныя камісіі былі скарочаныя назад да дзевяці, згодна з формулай адзін член — для малых дзяржаў і два — для больш буйных краін. Камісія Рэя завяршыла Мытны саюз супольнасці ў 1968 годзе і правяла кампанію за больш магутны, абраны, Еўрапейскі парламент. Нягледзячы на тое, што Рэй быў першым прэзідэнтам аб’яднаных суполак, Халльштейн лічыцца першым прэзідэнтам сучаснай камісіі.
Камісіі Мальфаці і Мансхольта працягнулі працу над валютным супрацоўніцтвам і першым пашырэннем на поўнач у 1973 годзе. З гэтым пашырэннем членскі склад камісіі павялічыўся да трынаццаці чалавек у рамках Камісіі Артолі (Злучанаму Каралеўству як буйному члену было прадастаўлена два камісара), якая займалася пашырэннем супольнасці падчас эканамічнай і міжнароднай нестабільнасці ў той час. Знешняе прадстаўніцтва супольнасці зрабіла крок наперад, калі прэзідэнт Рой Джэнкінс, абраны на пасаду прэзідэнта ў студзені 1977 года з пасады міністра ўнутраных спраў лейбарысцкага ўрада Злучанага Каралеўства, ён стаў першым прэзідэнтам, які прыняў удзел у саміце «Вялікай васьмёркі» ад імя супольнасці. Пасля камісіі Джэнкінс камісія Гастона Торна назірала за пашырэннем супольнасці на поўдзень, у дадатак да пачатку працы над адзіным еўрапейскім актам.
Камісія, якую ўзначальвае Жак Дэлор, надавала супольнасці пачуццё напрамку і дынамізму. Дэлор і яго каманда таксама лічацца «бацькамі-заснавальнікамі Еўра». The International Herald Tribune адзначыла працу Дэлора ў канцы яго другога тэрміну ў 1992 годзе: «спадар Дэлор выратаваў еўрапейскую супольнасць ад дэпрэсіі. Ён прыехаў, калі Еўрапесімізм быў у самым горшым стане. Хоць ён быў малавядомым былым міністрам фінансаў Францыі, ён удыхнуў жыццё і надзею ў Еўрапейскую і ў прыгнечаную брусэльскую камісіі. У свой першы тэрмін, з 1985 па 1988 год, ён згуртаваў Еўропу на заклік да адзінага рынку, а калі яго прызначылі на другі тэрмін, ён пачаў падштурхоўваць еўрапейцаў да значна больш амбіцыйнай мэты эканамічнага, валютнага і палітычнага саюза».
Пераемнікам Делора стаў Жак Сантэр. У выніку скандалу з махлярствам і карупцыяй, уся камісія Сантэра была вымушаная парламентам сысці ў адстаўку ў 1999 годзе; цэнтральную ролю адыграла Эдзіт Крэсон. Гэтыя махінацыі былі выяўлены унутраным аўдытарам, Полам Ван Бюйтэненам.
Гэта быў першы выпадак, калі камісія была вымушаная сысці ў адстаўку ў масавым парадку і ўяўляла сабой зрух улады ў бок парламента. Аднак камісія Сантэра правяла працу над Амстэрдамскай дамовай і еўра. У адказ на гэты скандал было створана Еўрапейскае бюро па барацьбе з махлярствам (OLAF).
Услед за Сантэрам да ўлады прыйшоў Рамана Продзі. Амстэрдамскі дагавор пашырыў паўнамоцтвы камісіі, і прэса ахрысціла Продзі чымсьці накшталт прэм’ер-міністра. Паўнамоцтвы былі зноў ўзмоцнены; Ніцкі дагавор, падпісаны ў 2001 годзе, падаў прэзідэнтам больш паўнамоцтваў у дачыненні да іх складу камісій.
Жазэ Мануэль Барозу стаў прэзідэнтам у 2004 годзе: парламент зноў заявіў пра сябе, пярэчачы супраць прапанаванага сяброўства ў Камісіі Барозу. Праз гэту апазіцыю Барозу быў вымушаны правесці кадравыя перастаноўкі ў сваёй камандзе перад уступленнем на пасаду. Камісія Барозу была таксама першай паўнапраўнай камісіяй з моманту яе пашырэння ў 2004 годзе да 25 членаў; такім чынам, колькасць членаў камісіі Продзі ў канцы яе працы дасягнула 30. У выніку павелічэння колькасці дзяржаў Амстэрдамскі дагавор прывёў да скарачэння колькасці ўпаўнаважаных да аднаго на дзяржаву, а не да двух для больш буйных дзяржаў.
Абвінавачванні ў махлярстве і карупцыі былі зноў вылучаны ў 2004 годзе былым галоўным аўдытарам Жулем Мюісам. Супрацоўнік камісіі Гвіда Страк паведаміў пра меркаваным махлярстве і злоўжываннях у сваім Дэпартаменце ў 2002—2004 гадах Олафу і ў выніку быў звольнены. У 2008 годзе Пол ван Бюйтэнен (былы аўдытар, вядомы па скандалу з камісіяй Сантэра) абвінаваціў Еўрапейскае ўпраўленне па барацьбе з махлярствам (OLAF) у недастатковай незалежнасці і эфектыўнасці.
Першы тэрмін паўнамоцтваў Барозу скончыўся 31 кастрычніка 2009 года. Згодна з Ніцкай дамовай, першая камісія, якая будзе прызначаная пасля таго, як лік дзяржаў-членаў дасягне 27, павінна быць скарочана да «меншай колькасці дзяржаў-членаў». Дакладная колькасць членаў Камісіі павінна была быць вызначана аднагалосным галасаваннем Еўрапейскага савета, і членскі склад павінен быў раціравацца пароўну паміж дзяржавамі-членамі. Пасля далучэння Румыніі і Балгарыі ў студзені 2007 года гэтае становішча ўступіла ў сілу для наступнай камісіі. Лісабонскі дагавор, які ўступіў у сілу 1 снежня 2009 года, прадугледжваў скарачэнне колькасці ўпаўнаважаных да дзвюх трацін дзяржаваў-членаў з 2014 года, калі Савет не прыме іншага рашэння. Членскі склад будзе раціравацца пароўну, і ні адна дзяржава-член не будзе мець больш аднаго камісара. Аднак у 2008 годзе ірландскія выбаршчыкі адкінулі гэтую дамову, прычым адной з галоўных праблем была страта іх камісара. Такім чынам, гарантыя паўторнага галасавання заключалася ў тым, што Савет скарыстаецца сваім правам змяніць колькасць членаў камісіі ў бок павелічэння. Аднак у адпаведнасці з дамовамі яна ўсё роўна павінна быць менш агульнай колькасці членаў, таму было прапанавана, каб дзяржава — член, якая не атрымала камісара, атрымала б пасаду Высокага прадстаўніка — так званую формулу 26 + 1. Гэтая гарантыя (якая можа знайсці сваё адлюстраванне ў наступнай папраўцы да дамовы, імаверна, у дамове пра далучэнне) спрыяла таму, што ірландцы ўхвалілі дамову на другім рэферэндуме ў 2009 годзе.
Лісабон таксама аб’яднаў пасады еўракамісара па знешніх зносінах з Высокім прадстаўніком Савета па агульнай знешняй палітыцы і палітыцы бяспекі. Гэтая пасада, таксама з’яўляецца намеснікам старшыні камісіі, будзе старшынстваваць на пасяджэннях Савета Еўрапейскага Саюза па замежных справах, а таксама выконваць абавязкі камісіі па знешніх зносінах. Дагавор далей прадугледжвае, што самыя апошнія еўрапейскія выбары павінны быць «прыняты пад увагу» пры прызначэнні камісіі, хоць прэзідэнт усё яшчэ прапануецца Еўрапейскім Саветам; Еўрапейскі парламент «абірае» камісію, а не «сцвярджае» яе, як гэта прадугледжана Ніцкі дамовай.
Юнкер прызначыў свайго папярэдняга кіраўніка перадвыбарнай кампаніі і кіраўніка пераходнай каманды Марціна Сельмайра кіраўніком Кабінета міністраў. Падчас прэзідэнцтва Юнкера Сельмайр быў апісаны як «самы магутны кіраўнік адміністрацыі ЕС калі-небудзь.»
У 2019 годзе Урсула фон дэр Ляйен была прызначаная наступным прэзідэнтам Еўрапейскай камісіі. Яна прадставіла кіруючыя прынцыпы сваёй палітыкі на 2019—2024 гады ў Еўрапейскі парламент 16 ліпеня 2019 года пасля свайго зацвярджэння. Яна не лічылася верагодным кандыдатам (увогуле, абраны кандыдат вызначаецца, згодна з вынікамі еўрапейскіх выбараў, як пераможца ўнутраных выбараў у дамінуючую еўрапейскую партыю, вядомую як «шпіцкандыдат»). Яе прызначэнне было ўзгоднена паміж членамі Еўрапейскага Савета (Манфрэд Вэбер не лічыўся найбольш прыдатным кандыдатам). 9 верасня Еўрапейскі Савет абвясціў спіс кандыдатаў-камісараў, які павінен быць афіцыйна зацверджаны парламентам.
Камісія была створана з самага пачатку, каб дзейнічаць як незалежны наднацыянальны орган, аддзелены ад урадаў; яна была апісана як «адзіны орган, якому плацяць за тое, каб думаць па-еўрапейску».Члены прапануюцца урадамі сваіх дзяржаў-членаў, па адным ад кожнага. Аднак яны абавязаныя дзейнічаць незалежна-незалежна ад іншых уплываў, такіх як тыя ўрады, якія іх прызначылі. Гэта ў адрозненне ад Савета Еўрапейскага Саюза, які ўяўляе ўрада, Еўрапейскага парламента, які рэпрэзентуе грамадзян, эканамічнага і сацыяльнага камітэта, які ўяўляе арганізаваную грамадзянскую супольнасць, і Камітэта рэгіёнаў, які прадстаўляе мясцовыя і рэгіянальныя органы ўлады.
Паводле артыкула 17 Дагавора пра Еўрапейскі Саюз камісія нясе шэраг абавязкаў: распрацоўваць сярэднетэрміновыя стратэгіі; распрацоўваць заканадаўчыя акты і выступаць арбітрам у заканадаўчым працэсе; прадстаўляць ЕС на гандлёвых перамовах; распрацоўваць правілы і палажэнні, напрыклад у галіне палітыкі ў галіне канкурэнцыі; складаць бюджэт Еўрапейскага Саюза; а таксама старанна сачыць за ажыццяўленнем дагавораў і заканадаўства. Правілы працэдуры Еўрапейскай камісіі вызначаюць дзейнасць і арганізацыю камісіі.
Да ўступлення ў сілу Лісабонскай дамовы выканаўчую ўладу ў ЕС ажыццяўляў савет: ён надзяляў камісію такімі паўнамоцтвамі, якія яна магла б ажыццяўляць. Аднак радзе было дазволена адазваць гэтыя паўнамоцтвы, ажыццяўляць іх непасрэдна або ўсталёўваць ўмовы іх выкарыстання. Гэты аспект быў зменены Лісабонскай дамовай, пасля чаго камісія ажыццяўляе свае паўнамоцтвы толькі ў сілу дагавораў. Паўнамоцтвы больш абмежаваныя, чым у большасці нацыянальных кіраўнікоў, збольшага праз адсутнасць у камісіі ўлады ў такіх галінах, як знешняя палітыка-гэтая ўлада належыць Еўрапейскаму савету, які некаторыя аналітыкі называюць яшчэ адным выканаўчым органам.
Улічваючы, што ў адпаведнасці з Лісабонскай дамовай Еўрапейскі савет стаў афіцыйным інстытутам, надзеленым паўнамоцтвамі прызначаць камісію, можна сказаць, што гэтыя два органа валодаюць выканаўчай уладай ЕС (Еўрапейскі Савет таксама валодае асобнымі нацыянальнымі выканаўчымі паўнамоцтвамі). Аднак менавіта камісія ў цяперашні час валодае выканаўчай уладай над Еўрапейскім Саюзам. Ўрадавыя паўнамоцтвы камісіі былі такія, што некаторыя, у тым ліку былы прэм’ер-міністр Бельгіі Гі Вэрхофштат, прапанавалі змяніць яе назву на «еўрапейскі ўрад», назваўшы цяперашнюю назву камісіі"смяхотным".
Камісія адрозніваецца ад іншых інстытутаў тым, што яна адна валодае заканадаўчай ініцыятывай у ЕС. Толькі камісія можа ўносіць афіцыйныя прапановы па заканадаўстве: яны не могуць зыходзіць ад заканадаўчых органаў. Паводле Лісабонскай дамовы, ні адзін заканадаўчы акт не дапускаецца ў галіне агульнай знешняй палітыкі і палітыкі бяспекі. У іншых галінах савет і парламент могуць запытваць заканадаўчыя акты; у большасці выпадкаў камісія ініцыюе іх на аснове гэтых прапаноў. Гэтая манаполія закліканая забяспечыць узгодненую і паслядоўную распрацоўку заканадаўства ЕС.Гэтая манаполія была аспрэчана некаторымі, хто сцвярджае, што парламент таксама павінен мець права, прычым большасць нацыянальных парламентаў маюць права ў некаторых адносінах. Аднак Савет і парламент могуць прасіць Камісію распрацаваць законапраект, хоць камісія мае права адмовіць у гэтым, як гэта было зроблена ў 2008 годзе ў дачыненні да транснацыянальных Калектыўных канвенцый. У адпаведнасці з Лісабонскай дамовай, Грамадзяне ЕС таксама могуць звярнуцца ў камісію з просьбай прыняць заканадаўства ў той ці іншай вобласці праз петыцыю, якая змяшчае мільён подпісаў, але гэта не з’яўляецца абавязковым.
Паўнамоцтвы камісіі па распрацоўцы законапраектаў звычайна сканцэнтраваны на эканамічным рэгуляванні. Яна вылучыла вялікая колькасць правілаў, заснаваных на «прынцыпе засцярогі». Гэта азначае, што папераджальнае рэгуляванне мае месца, калі ёсць рэальная небяспека для навакольнага асяроддзя або здароўя чалавека: напрыклад, у дачыненні да барацьбы са змяненнем клімату і абмежаванні генетычна мадыфікаваных арганізмаў. Еўрапейская камісія абавязала дзяржавы-члены ЕС выконваць вугляродную нейтральнасць да 2050 годзе. Гэта супярэчыць узважванню правілаў па іх ўплыве на эканоміку. Такім чынам, Камісія часта прапануе больш строгае заканадаўства, чым у іншых краінах. Дзякуючы памерах еўрапейскага рынку гэта зрабіла заканадаўства ЕС важным фактарам ўплыву на сусветны рынак.
Нядаўна камісія прыступіла да стварэння Еўрапейскага крымінальнага права. У 2006 годзе разліў таксічных адходаў каля берагоў Кот-д’Івуара з еўрапейскага судна заахвоціў камісію вывучыць заканадаўства пра барацьбу з таксічнымі адходамі. Некаторыя дзяржавы ЕС у той час нават не мелі злачынства супраць перавозкі таксічных адходаў; гэта заахвоціла камісараў Франка Фраціні і Стаўраса Дымас вылучыць ідэю «экалагічных злачынстваў». Іх права прапаноўваць крымінальнае права было аспрэчана ў Еўрапейскім судзе, але пакінута ў сіле. Па стане на 2007 год адзінымі іншымі прапановамі па крымінальным праве, якія былі вылучаны, з’яўляюцца дырэктыва пра правы інтэлектуальнай уласнасці і папраўка да рамачнага рашэння 2002 года пра барацьбу з тэрарызмам, якая забараняе падбухторванне да тэрарызму, вярбоўку (асабліва праз Інтэрнэт) і навучанне.
Пасля прыняцця закона Саветам і парламентам адказнасць за яго выкананне ўскладаецца на камісію. Ён робіць гэта праз дзяржавы-члены або праз свае ўстановы. У прыняцці неабходных тэхнічных мер камісіі дапамагаюць камітэты, якія складаюцца з прадстаўнікоў дзяржаў-членаў, а таксама дзяржаўных і прыватных лобі (працэс, вядомы на жаргоне як «каміталогія»). Акрамя таго, Камісія нясе адказнасць за выкананне бюджэту ЕС, забяспечваючы, разам з аўдытарскай палатай, правільнае расходаванне сродкаў ЕС.
У прыватнасці, Камісія абавязаная забяспечваць захаванне дагавораў і нормаў права, патэнцыйна прыцягваючы дзяржавы-члены або іншыя ўстановы да суду ў выпадку ўзнікнення спрэчкі. У гэтай ролі ён неафіцыйна вядомы як «захавальнік дагавораў».Нарэшце, камісія забяспечвае пэўны знешняе прадстаўніцтва Саюза разам з дзяржавамі-членамі і агульнай знешняй палітыкай і палітыкай бяспекі, прадстаўляючы Саюз у такіх органах, як Сусветная гандлёвая арганізацыя. Акрамя таго, прэзідэнт звычайна наведвае пасяджэння «Вялікай васьмёркі».
Камісія складаецца з калегіі «ўпаўнаважаных» ў складзе 27 членаў, уключаючы старшыні і віцэ-прэзідэнтаў. Хоць кожны член камісіі вылучаецца на аснове прапаноў нацыянальных урадаў, па адным ад кожнай дзяржавы, яны не прадстаўляюць сваю дзяржаву ў камісіі. Аднак на практыцы яны часам настойваюць на сваіх нацыянальных інтарэсах. Пасля ўнясення прапановы старшыня дэлегуе партфелі кожнаму з членаў. Паўнамоцтвы ўпаўнаважанага шмат у чым залежаць ад яго партфеля і могуць змяняцца з цягам часу. Напрыклад, ролю камісара па пытаннях адукацыі расце ў адпаведнасці з ростам значэння адукацыі і культуры ў працэсе выпрацоўкі еўрапейскай палітыкі. Іншы прыклад-камісар па пытаннях канкурэнцыі, які займае вельмі прыкметную пасаду з глабальным ахопам. Перш чым камісія зможа ўступіць у пасаду, калегія ў цэлым павінна быць адобрана парламентам. Камісараў падтрымлівае іх Асабісты кабінет, які дае ім палітычнае кіраўніцтва, у той час як грамадзянская служба (ГД, гл. ніжэй) займаецца тэхнічнай падрыхтоўкай.
Старшыня камісіі абіраецца кансэнсусам Еўрапейскім Саветам і зацвярджаецца Еўрапейскім парламентам або няма. Калі няма, то Еўрапейскі савет павінен прапанаваць іншую кандыдатуру на працягу аднаго месяца. Кандыдат часта быў вядучым нацыянальным палітыкам, але гэта не з’яўляецца абавязковым патрабаваннем. У 2009 годзе (як і ў 2004 годзе) Лісабонскі дагавор не ўступіў у сілу, і Барозу не быў «абраны» парламентам, а хутчэй вылучаны Еўрапейскім Саветам; ва ўсякім выпадку, правацэнтрысцкія партыі ЕС аказвалі ціск на кандыдата са сваіх уласных шэрагаў. У выніку быў абраны правацэнтрысцкі кандыдат-Жазэ Мануэл Барозу ад Еўрапейскай народнай партыі.
Ёсць і іншыя крытэрыі, якія ўплываюць на выбар кандыдата, у тым ліку: з якой вобласці Еўропы ён родам, пераважна з Паўднёвай Еўропы ў 2004 годзе; палітычны ўплыў кандыдата, годны даверу, але не пераважны яго членаў; мова, валоданне французскай мовай, якое Францыя лічыць неабходным; і ступень інтэграцыі, паколькі іх дзяржава з’яўляецца членам як еўразоны, так і Шэнгенскага пагаднення. У 2004 годзе гэтая сістэма зрабіла шэраг кандыдатаў і, такім чынам, была падвергнутая крытыцы некаторымі дэпутатамі Еўрапарламента: пасля зацягнутага адбору лідар групы ALDE Грэм Уотсан апісаў гэтую працэдуру як «рынак дываноў Юстуса Ліпсіуса», які робіць толькі «самае меншае агульна важнае»; тым часам як сустаршыня Green-EFA Даніэль Кон-бэнд спытаў Барозу пасля яго першай прамовы: «калі вы лепшы кандыдат, чаму вы не былі першым?»
Пасля абрання старшыні і прызначэння Высокага прадстаўніка Еўрапейскім саветам на кожны камісар прызначаецца сваім дзяржавай-членам (за выключэннем тых дзяржаў, якія прадаставілі старшыні і высокага прадстаўніка) у кансультацыі з старшынёй камісіі, хоць ён не валодае жорсткай уладай прымусіць да змене кандыдата. Аднак чым больш здольным з’яўляецца кандыдат, тым больш верагоднасць таго, што старшыня камісіі прызначыць яму магутны партфель, размеркаванне якога цалкам залежыць ад яго. Затым каманда Прэзідэнта падвяргаецца слуханням у Еўрапейскім парламенце, якія падвяргаюць іх сумневу, а затым галасуюць за іх прыдатнасць ў цэлым. Калі члены групы будуць прызнаныя занадта непадыходнымі, прэзідэнт павінен будзе затым вырабіць перастаноўкі ў камандзе або запытаць новага кандыдата ад дзяржавы-члена, або рызыкаваць тым, што ўся камісія будзе прагаласавала. Паколькі парламент не можа галасаваць супраць асобных членаў камісіі, звычайна існуе кампраміс, пры якім горшыя кандыдаты выдаляюцца, але нязначныя пярэчанні адкідаюцца, каб Камісія магла ўступіць у пасаду. Як толькі гэтая група сцвярджаецца парламентам, яна афіцыйна ўводзіцца ў пасаду Еўрапейскім Саветам (Артыкул 17: 7 TEU).
Пасля іх прызначэння старшыня прызначае шэраг намеснікаў старшыні (Высокі прадстаўнік упаўнаважаны быць адным з іх) з ліку членаў камісіі. Па большай частцы гэтая пасада дае мала дадатковых паўнамоцтваў віцэ-прэзідэнтам, за выключэннем першага віцэ-прэзідэнта, які замяшчае прэзідэнта, калі ён ці яна знаходзіцца ў ад’ездзе.
Еўрапейскі парламент можа распусціць камісію ў цэлым пасля вотуму недаверу, але толькі прэзідэнт можа запатрабаваць адстаўкі асобнага камісара. Аднак асобныя ўпаўнаважаныя па просьбе савета або камісіі могуць быць вымушаныя сысці ў адстаўку ў сувязі з парушэннем абавязацельствы(абавязацельстваў) і ў выпадку прыняцця такога рашэння Еўрапейскім судом (артыкулы 245 і 247 Дамовы пра функцыянаванне Еўрапейскага Саюза).
Камісія Барозу ўступіла ў пасаду ў канцы 2004 года пасля затрымкі праз пярэчанні парламента, якія вымусілі правесці перастаноўкі. У 2007 годзе Камісія павялічылася з 25 да 27 членаў з далучэннем Румыніі і Балгарыі, якія прызначылі сваіх уласных упаўнаважаных. З павелічэннем памеру Камісіі Барозу прыняў больш прэзідэнцкі стыль кантролю над каледжам, што выклікала ў яго некаторую крытыку.
Аднак пры Барозу камісія пачала саступаць пазіцыі больш буйным дзяржавам-сябрам, паколькі такія краіны, як Францыя, Вялікабрытанія і Германія, імкнуліся адсунуць яе ролю на другі план. Гэта ўзмацнілася са стварэннем старшыні Еўрапейскага савета ў адпаведнасці з Лісабонскай дамовай. Акрамя таго, у камісіі назіраецца вялікая ступень палітызацыі.
Камісія дзеліцца на дэпартаменты, вядомыя як генеральныя дырэктараты(ГД), якія можна параўнаць з дэпартаментамі або міністэрствамі. Кожная з іх ахоплівае канкрэтную вобласць палітыкі, такую як сельская гаспадарка або правасуддзе і правы грамадзян, ці ўнутраныя службы, такія як людскія рэсурсы і пісьмовы пераклад, і ўзначальваецца генеральным дырэктарам, які нясе адказнасць перад камісарам. Партфель камісара можа быць падтрыманы шматлікімі DGs; яны рыхтуюць для іх прапановы і ў выпадку адабрэння большасцю членаў камісіі прапановы накіроўваюцца на разгляд парламента і Савета. Грамадзянскую службу камісіі ўзначальвае генеральны сакратар. У цяперашні час гэтую пасаду займае Ілзэ Юхансоне.[82] правілы працэдуры Еўрапейскай камісіі вызначаюць дзейнасць і арганізацыю камісіі.
З боку шэрагу людзей прагучала крытыка ў адрас таго, што вельмі фрагментаваная структура ГД марнуе значную колькасць часу на барацьбу за тэрыторыю, паколькі розныя дэпартаменты і камісары канкуруюць адзін з адным. Акрамя таго, ГД можа ажыццяўляць значны кантроль над камісарам, прычым у камісара мала часу, каб навучыцца ўсталёўваць кантроль над сваім персаналам.
Паводле дадзеных, апублікаваных камісіяй, у верасні 2012 года 23803 чалавекі былі наняты камісіяй у якасці службовых асоб і часовых агентаў. Акрамя таго, 9230 «знешніх супрацоўнікаў» (напрыклад, кантрактныя агенты, асобныя нацыянальныя эксперты, маладыя эксперты, стажоры і г.д.) былі наняты. Адзін найбуйнейшых ГД — Генеральны дырэктарат па перакладзе, які налічвае 2309 супрацоўнікаў, тым часам як самая вялікая група па нацыянальнасці-бельгійцы (18,7 %), імаверна, праз тое, што большасць (17 664) супрацоўнікаў жыве ў краіне.
Сувязь з прэсай ажыццяўляецца галоўным упраўленнем па сувязях з грамадскасцю. Галоўным прэс-сакратаром камісіі З’яўляецца Пія Арэнкільдэ Хансен, якая праводзіць паўдзённыя брыфінгі для прэсы, шырока вядомыя як «Паўдзённы Прэсер». Ён праходзіць кожны будні дзень у прэс-цэнтры камісіі ў Берлаймонце, дзе журналісты могуць задаваць пытанні службовым асобам камісіі на любую тэму і законна чакаць атрымаць адказ «пад запіс» для прамога эфіру. Такая сітуацыя ўнікальная ў свеце.
Адзін даследчык адзначыў, што прэс-рэлізы, якія выпускаюцца камісіяй, носяць выключна палітычны характар. Выпуск часта праходзіць некалькі этапаў распрацоўкі, у якіх падкрэсліваецца ролю камісіі і выкарыстоўваецца «для абгрунтавання ЕС і камісіі», павялічваючы іх аб’ём і складанасць. Там, дзе задзейнічана некалькі дэпартаментаў, прэс-рэліз таксама можа стаць крыніцай канкурэнцыі паміж абласцямі дзейнасці камісіі і самімі камісарамі. Гэта таксама прыводзіць да незвычайна вялікай колькасці прэс-рэлізаў, 1907 за 2006 год, і разглядаецца як унікальны прадукт палітычнай структуры ЕС.Колькасць прэс-рэлізаў камісіі дэманструе тэндэнцыю да зніжэння. У 2010 годзе было апублікавана 1768 прэс-рэлізаў, а ў 2011 годзе-1589.
У Бруселі маецца больш шматлікі прэс-корпус, чым у Вашынгтоне, акруга Калумбія; у 2007 годзе сродкі масавай інфармацыі ў кожнай дзяржаве-члене Саюза мелі брусельскага карэспандэнта. Аднак пасля глабальнага эканамічнага спаду да 2010 года прэс-корпус у Бруселі скараціўся на траціну. Ёсць адзін журналіст, які асвятляе навіны ЕС для Латвіі і ні аднаго для Літвы. Хоць ва ўсім свеце адбылося скарачэнне колькасці журналістаў, значныя прэс-рэлізы і аперацыі, такія як Europe by Satellite і EuroparlTV, прымушаюць многія навінавыя арганізацыі меркаваць, што яны могуць асвятляць ЕС з гэтых крыніц і інфармацыйных агенцтваў.[89] перад тварам крытыкі на высокім узроўні камісія закрыла Presseurop 20 снежня 2013 года.
Паколькі Камісія з’яўляецца выканаўчай уладай, кандыдаты выбіраюцца індывідуальна 27 нацыянальнымі ўрадамі. У рамках ЕС легітымнасьць камісіі ў асноўным вызначаецца галасаваннем за адабрэнне, якое патрабуецца ад Еўрапейскага парламента, нароўні з яго паўнамоцтвамі звальняць гэты орган. Таму еўраскептыкі выказалі занепакоенасць адносна нізкай яўкай (часта менш за 50 %) на выбарах у Еўрапейскі парламент з 1999 года. Хоць гэтая лічба можа быць вышэй, чым на некаторых нацыянальных выбарах, уключаючы выбары ў Кангрэс Злучаных Штатаў у міжсезонне, той факт, што прамых выбараў старшыні камісіі не праводзіцца, ставіць пад сумнеў легітымнасць гэтай пасады ў вачах некаторых еўраскептыкаў. Той факт, што Камісія можа непасрэдна прымаць рашэнні (хоць і пад наглядам спецыяльна сфарміраваных «камітэтаў па каміталогіі») пра форму і характар імплементацыйнага заканадаўства, яшчэ больш выклікае заклапочанасць з нагоды дэмакратычнай легітымнасьці.
Нягледзячы на тое, што дэмакратычныя структуры і метады мяняюцца, у стварэнні еўрапейскай грамадзянскай супольнасці няма такога люстэрка. Лісабонскі дагавор можа ў нейкай меры вырашыць праблему меркаванага дэфіцыту ў стварэнні большага дэмакратычнага кантролю над Камісіяй, уключаючы замацаванне працэдуры ўвязкі выбараў з выбарам старшыні камісіі. Гістарычна камісія сапраўды разглядалася як тэхнакратычнага экспертны орган, які, падобна такім інстытутах, як незалежныя цэнтральныя банкі, займаецца тэхнічнымі абласцямі палітыкі і таму павінен быць выдалены з партыйнай палітыкі. З гэтага пункту гледжання ціск з боку выбаршчыкаў падарвала б ролю камісіі як незалежнага рэгулюе органа. Абаронцы камісіі паказваюць, што заканадаўства павінна быць адобрана Саветам ва ўсіх абласцях (міністрамі дзяржаў-членаў) і Еўрапейскім парламентам у большасці абласцей, перш чым яно можа быць прынята, такім чынам, колькасць законаў, якія прымаюцца ў якой-небудзь адной краіне без адабрэння яе ўрада, абмежавана.
У 2009 годзе Еўрапейскі амбудсмэн апублікаваў статыстыку скаргаў грамадзян на інстытуты ЕС, прычым большасць з іх было пададзена ў камісію (66 %) і на адсутнасць празрыстасці (36 %). У 2010 годзе Камісія была пададзеная ў суд за блакаванне доступу да дакументаў па біяпаліўнай палітыцы ЕС. Гэта адбылося пасля таго, як СМІ абвінавацілі камісію ў блакаванні навуковых доказаў супраць субсідый на біяпаліва. Адсутнасць празрыстасці, няясныя лабісцкія адносіны, канфлікты інтарэсаў і празмерныя выдаткі камісіі былі адзначаны ў шэрагу дакладаў ўнутраных і незалежных аўдытарскіх арганізацый. Ён таксама падвяргаўся крытыцы па пытаннях, звязаных з ІТ, асабліва ў дачыненні да Microsoft.
Еўрапейская камісія мае план дзеянняў па павышэнні гатоўнасці да хімічным, біялагічным, радыелагічнага і ядзернай рызыках бяспекі (CBRN) у рамках свайго антытэрарыстычнага пакета, апублікаванага ў кастрычніку 2017 года. У апошні час у Еўропе назіраецца павышаны ўзровень пагрозы нападаў CBRN. Такім чынам, план Еўрапейскай камісіі па забеспячэнні гатоўнасці мае важнае значэнне, сказаў Стывен Нэвіл Чатфілд, дырэктар Цэнтра па забеспячэнні гатоўнасці да надзвычайных сітуацыях і рэагаванні на іх у агенцтве аховы здароўя Злучанага Каралеўства. Упершыню Еўрапейская камісія прапанавала, каб медыцынская гатоўнасць да пагроз нападу CBRN была адным з галоўных прыярытэтаў. «План дзеянняў Еўрапейскай Камісіі (ЕС) па павышэнню гатоўнасці да пагроз бяспекі CBRN з’яўляецца часткай яе антытэрарыстычнага пакета, выпушчанага ў кастрычніку 2017 года, стратэгіі, накіраванай на лепшую абарону больш чым 511 мільёнаў грамадзян у 27 дзяржавах-сябрах Еўрапейскага саюза (ЕС)».
Еўрапейская камісія арганізавала відэаканферэнцыю сусветных лідараў 4 траўня 2020 года для збору сродкаў на распрацоўку вакцыны супраць каронавіруса. Было сабрана 8 мільярдаў даляраў. Злучаныя Штаты адмовіліся далучыцца да гэтай відэаканферэнцыі або ўнесці свой уклад.
Камісія ў асноўным грунтуецца ў Бруселі, з офісам прэзідэнта і залай пасяджэнняў камісіі на 13-м паверсе будынка Берлаймон. Камісія таксама працуе ў шматлікіх іншых будынках у Бруселі і Люксембургу. Калі парламент збіраецца ў Страсбургу, члены камісіі таксама збіраюцца там, у будынку Уінстана Чэрчыля, каб прысутнічаць на парламенцкіх дэбатах. Акрамя таго, Еўрапейская камісія мае аб’екты, якія падтрымліваюць яе ў Алікантэ, Іспанія; Мюнхен, Германія; і Варэзе, Італія.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
