Вячасла́ў Максі́мавіч Чарнавол (укр.: ⓘ; 24 снежня 1937, мястэчка Еркы, Чаркаская вобласць — 25 сакавіка 1999, Барыспаль, Кіеўская вобласць) — украінскі палітык, грамадскі дзеяч, праваабаронца, дысідэнт супраць савецкай улады. Адзін з заснавальнікаў Украінскай Хельсінкскай групы. Адзін з заснавальнікаў Народнага Руху Украіны.
| Вячаслаў Чарнавол | ||||
|---|---|---|---|---|
| В’ячеслав Чорновіл | ||||
 Вячаслаў Чарнавол, народны дэпутат Украіны I, II, III скліканняў, 1998 год. | ||||
| Дата нараджэння | 24 снежня 1937 | |||
| Месца нараджэння |
мястэчка Еркы, Катэрынопільскі раён Чаркаская вобласць, Украінская ССР, СССР |
|||
| Дата смерці | 25 сакавіка 1999 (61 год) | |||
| Месца смерці | ||||
| Пахаванне | ||||
| Грамадзянства |
 СССР >  Украіна |
|||
| Адукацыя | Кіеўскі дзяржаўны ўніверсітэт | |||
| Веравызнанне | УАПЦ | |||
| Партыя | Народны Рух Украіны | |||
| Член у | ||||
| Род дзейнасці | журналіст, дэпутат Вярхоўнай Рады Украіны | |||
| Жонка | Atena Pashko[d] і Olena Antoniv[d] | |||
| Дзеці | Андрэй і Тарас | |||
| Узнагароды |
|
|||
| Аўтограф |
 |
|||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | ||||
Біяграфія
Нарадзіўся 24 снежня 1937 года ў сям'і настаўнікаў. У савецкія часы сям'я Чарнавола не адзін раз была рэпрэсавана. Так, напрыклад, быў арыштаваны і пасля, не вярнуўся з няволі брат бацькі Вячаслава, Пётр Іосіфавіч Чарнавол. У 1946 годзе паступіў у школу ў другую класу, бо чытаў з чатырох гадоў. Ён скончыў яе ў 1955 годзе з залатым медалём. У тым жа годзе Вячаслаў паступае ў Кіеўскі нацыянальны ўніверсітэт імя Тараса Шаўчэнкі на філалагічны факультэт, але з другога курсу пераходзіць на факультэт журналістыкі. Ужо ва ўніверсітэце меў сур'ёзныя праблемы праз свае палітычныя погляды. У 1958 годзе вымушаны быў узяць «адпачынак» (ездзіў на будаўніцтва ў Жданаў, цяпер Марыупаль). У 1960 годзе скончыў універсітэт. З ліпеня 1960 па май 1963 працаваў на Львоўскай студыі тэлебачання. Спачатку — рэдактарам, потым старэйшым рэдактарам моладзевых праграм. Пачаткаў выступаць як літэратурны крытык. У прыватнасці, вывучаў творчасць Тараса Шаўчэнкі, Барыса Грынчэнкі. У маі 1963 года пераехаў у Выжгарад, дзе працаваў на будаўніцтве Кіеўскай гідраэлектра станцыі (да верасня 1964 года). У 1964 годзе прайшоў па конкурсе ў аспірантуру Кіеўскага педагагічнага інстытута, але не быў дапушчаны да вучобы праз палітычныя погляды.
Вячаслаў — выбітны дзеяч нацыянальна-вызваленчага руху ва Украіне. Ён выступаў за адраджэнне ўкраінскай культуры і мовы, дзяржаўнага суверэнітэту Украіны. Прымаў актыўны ўдзел у дзейнасці Кіеўскага клуба творчай моладзі. 4 верасня 1965 года выступаў разам з Янам Дзюбам і Васілём Стусам у кінатэатры «Украіна» на прэм'еру фільма Параджанава «Цені забытых продкаў» з пратэстам супраць арыштаў украінскай інтэлігенцыі. Далей — ператрусы і допыты. У верасні 1965 года за ўдзел у праваабарончым руху звольнены з працы ў газеты «Маладая гвардыя». Але яму атрымалася ўладкавацца літаратурным працаўніком у газеце «Сябар чытача». У сувязі з адмовай даваць звесткі на зачыненым судзе супраць братоў Горыніў Вячаслава Чарнавола засудзілі да трох месяцам прымусовай працы. У маі 1966 года напісаў кнігу «Правасуддзе або рэцыдывы тэрору». У лістападзе 1967 года атрымаў тры гады турмы ў лагеры строгага рэжыму (прычынай стала дакументальнае складанне «Гора з розуму», дзе былі сабраны матэрыялы, аб рэпрэсаваных дзеячах украінскай культуры). Пасля таго, як кніжку надрукавалі за мяжой, сусветная супольнасць пачынае адстойванне правоў палітвязняў перад савецкім урадам. Таму шматлікім з тагачасных палітвязняў менавіта дзякуючы Чарновілу атрымалася выжыць. Пасля вызвалення ў 1969 годзе з вялікімі складанасцямі яму атрымалася ўладкавацца на робату. З 1970 года Вячаслаў працаваў назіральнікам на метэаралагічнай станцыі ў Закарпаці, грабаром археалагічнай экспедыцыі ў Адэскай вобласці, потым працаваў на чыгуначнай станцыі Скнылаў у Львове. У 1970 годзе Чарнавол пачаў падпольна выдаваць «Украінскі веснік», часопіс, у якім друкаваліся апазіцыйныя матэрыялы. У 1972 годзе, падчас агульнаўкраінскай «зачысткі», ён ізноў пападае пад арышт. Ён быў сасланы ў лагер ЖХ-385/17-А (вёска Азёрнае) і ЖХ 385/3 (вёска Барашэво) тэрмінам на шэсць гадоў. Там ён быў арганізатарам і ўдзельнікам масавых акцый пратэсту і галадовак. Таксама ён вёў барацьбу за наданне статусу палітвязня.
Загінуў 25 сакавіка 1999 года ў аўтамабільнай аварыі. Пахаваны ў Кіеве на Байкавых могілках.
Узнагароды і прэміі
- Лаўрэат Міжнароднай журналісцкай прэміі імя Нікаласа Тамаліна (1975)
- Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Украіны імя Тараса Шаўчэнкі (1996) у галіне журналістыкі і публіцыстыкі
- Нагароджаны ордэнам Яраслава Мудрага V ступені (1997)
- Прысвоена званне Герой Украіны — (2000) (пасмяротна)
Зноскі
- Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011. Праверана 23 лютага 2022.
Спасылкі
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
