Букавыя

Бу́кавыя^[3] (Fagaceae) — сямейства двухдольных раслін.

Букавыя
Quercus gambelii
Навуковая класіфікацыя
Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя[1] Клас:  Двухдольныя[2] Парадак:  Букакветныя Сямейства:  Букавыя
Міжнародная навуковая назва
Fagaceae
Сінонімы
Castaneaceae Quercaceae
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   19275 NCBI   3503 EOL   4197 GRIN   f:441 IPNI   30000116-2 FW   52764

Батанічнае апісанне

Дрэвы з чарговымі простымі ці лопасцевымі лістамі з ападаючымі прылісткамі, часта вечназялёныя. Суквецці каташкападобныя ці галоўчатыя. Кветкі аднаполыя, адна-домныя, рэдка двухдомныя, размешчаны на галоўнай восі суквецця дыхазіяльнымі групамі ці адзіночна. Мужчынскія кветкі маюць каля-кветнік з трохчленных кругоў. Тычынак столькі, колькі лісцікаў калякветніка ці больш. Тычынкі нерасшчэпленыя. Жаночыя кветкі маюць надпесцічны трохмерны калякветнік і песцік з 3 ці большага ліку карпел. Завязь трох-, шасцігняздовая з двума семязачаткамі ў кожным гняздзе. Плод — арэх з плюскай.

Арэал

Шырока распаўсюджана ў трапічных, субтрапічных і ўмераных абласцях. Уключае 7-8 родаў і больш за 900 відаў. Асноўнымі родамі з’яўляюцца дуб (Quercus), каштан (Castanea) і бук (Fagus).

Батанічная класіфікацыя

У сістэме APG II сямейства разбіта на дзесяць родаў. Род Nothofagus, які раней ставіўся да дадзенага сямейства, у цяперашні час выведзены ў асобнае сямейства Nothofagaceae.

Роды:

• Castanea — Каштан — восем відаў; умераны пояс паўночнай і ўсходняй Азіі; Паўднёва-Заходняя Азія; Паўднёва-Усходняя Еўропа; усходняя Паўночная Амерыка.
• Castanopsis — каля 125—130 відаў, Паўднёва-Усходняя Азія.
• Chrysolepis) — два віды, захад ЗША.
• Colombobalanus) — адзін від Colombobalanus excelsa з поўначы Паўднёвай Афрыкі, які часам далучаюць да роду Trigonobalanus.
• Cyclobalanopsis — каля 150 відаў, Паўднёва-Усходняя Азія.
• Fagus — Бук — дзесяць відаў; умераны пояс паўночнай і ўсходняй Азіі, Паўднёва-Заходняя Азія, Еўропа, усходняя Паўночная Амерыка.
• Formanodendron — адзін від Formanodendron doichangensis у Паўднёва-Усходняй Азіі, часам прылічаюць да роду Trigonobalanus
• Lithocarpus — каля 330—340 відаў. Акрамя аднаго, усе віды з субтрапічнай і трапічнай Азіі. адзін від Lithocarpus densiflorus з заходняй Паўночнай Амерыкі.
• Quercus — Дуб — больш 600^[4] відаў; шырока распаўсюджаныя ў Паўночным паўшар’і. Некалькі відаў перасякаюць экватар у Інданезіі і Паўднёвай Амерыцы.
• Trigonobalanus — адзін від Trigonobalanus verticillata, Паўднёва-Усходняя Азія.
• † Dryophyllum — выкапнёвы род з верхнемелавых і раннекайназойскіх адкладаў Паўночнага паўшар’я, гіпатэтычны агульны продак дубоў і букаў. Апісана не менш за дзесяць відаў.

Зноскі

1. Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
2. Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
3. Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 146. — 160 с. — 2 350 экз.
4. The Plant List: Quercus Архівавана 17 сакавіка 2019.

Літаратура

• Сапегін Л. М. Батаніка. Сістэматыка вышэйшых раслін: вучэбны дапаможнік для студэнтаў устаноў вышэйшай адукацыі па біялагічных спецыяльнасцях. — Гомель: ГДУ, 2012. — 337 с. ISBN 978-985-439-644-6