Царкоўны служка у праваслаўі — найніжэйшы клірык, які дапамагае святарам у здзяйсненні богаслужэння. У цяперашні час у Праваслаўі засталося толькі тры ступені царкоўных служкаў, у якія стаўленікі заўсёды паслядоўна ўзводзяцца праз чын архірэйскай (у манастырах паставіць у чытальніка мае права ігумен[1]) хіратэсіі:
- Свешчэносец (паслядоўнасць пастаўлення ў свешчэносца знаходзіцца ў пачатку чыну пастаўлення ў чытальніка),
- Чытальнік (або спявак)[2][3]),
- іпадыякан. З XIII стагоддзя з-за ўплыву патрыярха Мануіла Харытопула Сарантына многія[4]адносяць іпадыякана да найнізкага кліру, што некаторымі лічыцца няслушнымні з гістарычнага, ні з літургічнага пункту гледжання.
Права ўваходу ў алтар строга прысвоена Праваслаўнай царквой выключна вышэйшым святарах — іпадыяканам, дыяканам, прэсвітарам і біскупам. Такія правілы: 5-е Антыяхійскага сабору[5], 19-е Лаадыкійскага сабора, 69-е VI Усяленскага сабора. Аднак у XX стагоддзі распаўсюдзілася практыка дазволу ўваходу ў алтар свецкім.
Спяваючыя і чытаючыя у праваслаўных храмах Еўропы цяпер рэдка маюць біскупскае пастаўленне. Часам для царкоўных спеваў і чытання запрашаюць оперных спевакоў (нават неўцаркоўленых). У епархіях Амерыкі, Аўстраліі і Афрыкі ў цэлым больш прытрымліваюцца патрабаванні мець пры кожным храме кананічна пастаўленых царкоўнаслужыцеляў. Акрамя таго, пры кожным храме існуе штат супрацоўнікаў (супрацоўніц), якіх часта называюць царкоўнымі служыцелямі: псаломшчык (устаўшчык), званар, прасфорнік, свечэчнік, прадавец у абразовым краме, тэхнічка-прыбіральшчыца, вартаўнік, стараста, бухгалтар,казначэй, кіроўца і г. д., якія часта падмяняюць адзін аднаго.
- іншае пазначэнне чытальніка
- Архірэйскі чыноўнік. Чын пастаўлення ў чытальніка і спевака Архівавана 25 красавіка 2016.
- практычна ва ўсіх праваслаўных кнігах па Дагматыцы і Літургіцы так
- Правілы Памеснага Антыяхійскага Сабору Архівавана 28 чэрвеня 2019.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
