From Wikipedia, the free encyclopedia
Харкаўскае контрнаступленне Узброеных сіл Украіны (таксама сустракаецца назва «Фрэдэрікус 2.0») — бесперапынны наступ Узброеных сіл Украіны на акупаваную Расіяй тэрыторыю Харкаўскай вобласці, які быў пачаты 6 верасня 2022 года.[5] Пасля пачатку ўкраінскага паўднёвага контрнаступлення ў Херсоне ў канцы жніўня ўкраінскія сілы пачалі адначасовы контрнаступ у пачатку верасня ў Харкаўскай вобласці, на паўночным усходзе краіны. Пасля нечаканага ўварвання ўглыб расійскіх ліній Украіна заявіла, што да 9 верасня вярнула сабе многія сотні квадратных кіламетраў тэрыторыі.[6] Да 10 верасня Інстытут вывучэння вайны заявіў, што ўкраінскія сілы захапілі каля 2,500 км² у Харкаўскай вобласці, эфектыўна выкарыстаўшы прарыў,[7] і агенцтва Reuters паведаміла, што расійскія войскі былі вымушаныя адступіць са сваёй базы ў Ізюме пасля таго, як былі адрэзаны захопам ключавога чыгуначнага вузла Куп’янск.[8]
 | Артыкул — машынны пераклад іншамоўнага тэксту. |
| Контрнаступленне на Харкаўшчыне | |||
|---|---|---|---|
| Асноўны канфлікт: Уварванне Расіі ва Украіну (2022) | |||
 Тэрытарыяльны кантроль над рэгіёнам: заняты тэрыторыяй Расійскай Федэрацыі – ружовай, былай акупіраванай тэрыторыяй – сіняй, а тэрыторыя, якую кантралюе Украіна – жоўтая. | |||
| Дата | 6 верасня — на дадзены момант | ||
| Месца | Харкаўская вобласць, Украіна | ||
| Вынік |
Працягваецца
|
||
| Змены | Украіна вярнула Ізюм, Балаклею,[2] Шэўчэнкавэ, Куп’янск[3] і больш за 30 населеных пунктаў Харкаўскай вобласці[4] | ||
| Праціўнікі | |||
|
|||
| Камандуючыя | |||
|
|||
| Сілы бакоў | |||
|
|||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |||
Перад пачаткам наступу расійскія блогеры папярэджвалі аб хуткім украінскім наступе на паўночны захад ад Ізюма, аднак ніякіх дзеянняў па ўзмацненні расійскіх фарміраванняў прадпрынята не было.[9]
Пачатак украінскага контрнаступлення ў Харкаве, верагодна, быў кан’юнктурным высілкам, які стаў магчымым дзякуючы разгортванню расійскіх сіл удалечыні ад гэтага раёна для ўмацавання расійскіх пазіцый супраць украінскага контрнаступлення ў Херсонскай вобласці, якое пачалося днямі раней.[10]
Пасля гэтага развароту ўкраінскія і заходнія ваенныя аналітыкі палічылі, што Расіі не хапае сухапутных сіл, каб пачаць новы наступ, і на працягу наступных месяцаў баявыя лініі ў рэгіёне заставаліся ў асноўным нерухомымі. У гэты час Харкаў падвяргаўся моцным бамбардзіроўкам расійскіх сіл, ад якіх загінула каля 1000 чалавек, а па заявах афіцыйных прадстаўнікоў бамбардзіроўка хутчэй павінна была прымусіць Украіну захаваць сілы ў рэгіёне.[11]
У канцы жніўня — пачатку верасня 2022 года расійскія войскі ў рэгіёне былі аслаблены, асабліва пасля таго, як частка войскаў была перакінута ў бок Херсона.[12][13][14] На думку ўкраінскіх спецназаўцаў, гэта шырока разрэкламаванае контрнаступленне было дэзінфармацыйнай кампаніяй, прызначанай для дасягнення гэтага выніку, адначасова замаскіраваўшы падрыхтоўку Украіны да контрнаступлення ў Харкаве.[15]
6 верасня 2022 г. украінскія войскі пачалі контрнаступленне ў Харкаўскай вобласці,[16] верагодна, захапіўшы расійскія войскі знянацку[17][18][19] і прасунуўшыся па меншай меры на 20 кіламетраў на кантраляваную Расіяй тэрыторыю ў напрамку Куп’янска і Ізюма і адваяваўшы каля 400 км² тэрыторыі 7 верасня.[20]
Да 9 верасня Украіна прарвала расійскую абарону, а ўкраінскія вайскоўцы заявілі, што яны прасунуліся амаль на 50 км.[21] Гэта прасоўванне змясціла іх прыкладна на 44 кіламетры на паўночны захад ад Ізюма,[22] галоўнай базы матэрыяльна-тэхнічнага забеспячэння Расійскай Федэрацыі ў вобласці.[23] Тэмпы прасоўвання, якіх амаль не было, калі Расійская Федэрацыя адступіла ад Кіева ў пачатку вайны.[24] Гэта адбылося 10 верасня ў выніку здарэння, якое Washington Post назвала «ўзрушаючай паразай»,[25] тады як расійскі ваенны каментатар апісаў наступ як «катастрофу» і «найвялікшую ваенную паразу Масквы з 1943 года»;[26] Інстытут вывучэння вайны ацаніў, што ўкраінскія сілы захапілі прыкладна 2500 км² падчас Харкаўскага прарыву,[27] і адзін вайсковы эксперт сказаў, што гэта быў першы выпадак пасля Другой сусветнай вайны, калі цэлыя расійскія падраздзяленні былі разгромленыя.[28]
6 верасня, засяродзіўшы сілы на поўнач ад Балаклеі, украінскія войскі перайшлі ў контрнаступ у Харкаўскай вобласці, што, верагодна, адкінула расійскія войскі на левы бераг рэк Северскі Данец і Сярэдняя Балаклія. Паведамляецца, што ў той жа дзень украінскія сілы захапілі Вярбоўку, менш чым за 3 км на паўночны захад ад Балаклеі. Некалькі расійскіх крыніц паведамілі, што расійскія войскі знеслі неназваныя масты на ўсходняй ускраіне Балаклеі, каб прадухіліць далейшае наступленне Украіны. [10] Украінскія войскі перайшлі ў наступленне ў напрамках Балаклія, Волохаў Яр і Шаўчэнкава, Куп’янск і на ўсход ад Балаклеі, у раёнах Савінцы і Кунье. На лініі судакранання ўкраінцам супрацьстаялі лёгкаўзброеныя атрады апалчэння ДНР.[5]
На наступны дзень украінскія войскі прасунуліся прыкладна на 20 км на акупаваную Расіяй тэрыторыю, сцвярджаючы, што вярнула сабе каля 400 км на працягу 6-7 верасня. Паведамляецца, што ўкраінскія сілы дасягнулі пазіцый на паўночны ўсход ад Ізюма. Расійскія крыніцы сьцьвярджаюць, што гэты посьпех, верагодна, быў зьвязаны з перадысьлякацыяй расійскіх сілаў у Херсон у адказ на наступ украінцаў там. Інстытут вывучэння вайны ахарактарызаваў наступленне Харкава як «кан’юнктурнае, але вельмі эфектыўнае».[29]
Да 8 верасня ўкраінскія войскі прасунуліся на 50 км углыб расійскіх абарончых пазіцый на поўнач ад Ізюма. Падраздзяленні СОБР Нацыянальнай гвардыі РФ страцілі кантроль над горадам Балаклея, прыкладна ў 44 км на паўночны захад ад Ізюма.[9] Пад горадам украінскія войскі адбілі найбуйнейшую базу захоўвання боепрыпасаў Цэнтральнага ракетна-артылерыйскага ўпраўлення Узброеных сіл Украіны.[5] Украінскія сілы таксама аднавілі кантроль над больш чым 20 населенымі пунктамі.[30] У той жа дзень стала вядома, што камандуючы Заходняй ваеннай акругай Узброеных сіл Расіі генерал-лейтэнант Андрэй Сычавы быў узяты ў палон украінскімі сіламі на Харкаўскім фронце.[31][32]
9 верасьня падтрыманая Расіяй адміністрацыя загадала «эвакуіраваць» насельніцтва зь Ізюму, Куп’янска і Вэлыкага Бурлука.[33] Пазней у той жа дзень украінскія войскі дасягнулі Куп’янска, жыццёва важнага транзітнага вузла на скрыжаванні некалькіх асноўных чыгуначных ліній, якія забяспечваюць расійскія войскі на фронце.[34] Інстытут вывучэння вайны заявіў, што, хутчэй за ўсё, Куп’янск упадзе ў бліжэйшыя 72 гадзіны.[35] На відэа бачна, што ўкраінская ўзброеная тэхніка рухаецца ў бок Лымана.[36]
На падмацаванне і ў Куп’янск, і ў Ізюм былі накіраваны расійскія рэзервовыя часткі. Паводле расійскага ваеннага журналіста Яўгена Паддубнага, падмацаваньне перакідвалася з сушы і верталётаў Мі-26.[37]
Паведамляецца, што 10 верасня Куп’янск і Ізюм былі ўзяты ўкраінскімі сіламі, а ўкраінскія сілы, як паведамляецца, прасоўваліся да Лымана.[38] Дарадца старшыні Харкаўскага абласнога савета Наталля Папова апублікавала ў Facebook фота вайскоўцаў, якія трымаюць украінскі сцяг ля мэрыі Куп’янска. Паводле дарадцы прэзыдэнта Аляксея Арэстовіча, расійскія сілы ў Ізюме былі «амаль» ізаляваныя. Сапраўды гэтак жа Міністэрства абароны Вялікабрытаніі заявіла ў сваім штодзённым абнаўленні, што расійскія сілы ў Ізюме, «верагодна, усё больш ізаляваныя». Расійскае адступленне было апісана як тое, што магло стаць разгромам.[39] Украінскія сілавікі і паліцыя рушылі ў адваяваныя населеныя пункты, каб праверыць асобы тых, хто застаўся пад расійскай акупацыяй.[40] Пазней у той жа дзень кіраўнік Луганскай вобласці Сяргей Гайдай заявіў, што ўкраінскія войскі прасунуліся ў наваколлі Лісічанска, а ўкраінскім партызанам удалося захапіць частку Крамянной. The New York Times адзначыла, што «падзенне стратэгічна важнага горада Ізюм на ўсходзе Украіны з’яўляецца самым знішчальным ударам для Расіі з моманту яе зневажальнага адступлення з Кіева».[41]
Прадстаўнік Мінабароны Расіі Ігар Канашэнкаў позна вечарам 10 верасня заявіў, што расійскія войскі ў раёне Балаклеі і Ізюма «перагрупуюцца» ў раёне Данецка «для дасягнення заяўленых мэт спецыяльнай ваеннай аперацыі па вызваленні Данбаса». Зяленскі адзначыў, што «расійскае войска ў гэтыя дні дэманструе лепшае, на што яно здольнае, — паказвае спіну. І, вядома, для іх гэта добрае рашэнне бегчы»,[42] і заявіў, што з пачатку контрнаступлення Украіна адбіла 2000 км².[43]
11 верасня паведамлялася, што расійскія войскі адступілі з Казачай Лопані, а мясцовыя жыхары паднялі ўкраінскі сцяг ля ратушы.[44] Карта, выкарыстаная ў брыфінгу Міністэрства абароны Расеі ў той жа дзень, пацьвердзіла, што расійскія войскі адышлі з Казачай Лопані, а таксама Ваўчанска і іншых населеных пунктаў на ўкраінска-расійскай мяжы.[45] Вэлыкы Бурлук таксама быў адбіты.[46]
Тым часам кіраўнік Чачні Рамзан Кадыраў паставіў пад сумнеў расійскае кіраўніцтва ў вайне, напісаўшы ў сваім Telegram-канале:[47] «Я не стратэг, у плане як на ўзроўні міністэрства абароны, але былі дапушчаныя памылкі. Я думаю, што яны зробяць высновы […] Калі сёння-заўтра не будуць зроблены змены ў стратэгіі правядзення СВА, я буду вымушаны выходзіць на кіраўніцтва мінабароны і краіны, каб растлумачыць ім рэальную сітуацыю. Сітуацыя вельмі цікавая».[48]
11 верасня ў 20:06 рашысты патрапілі ракетай Калібр па Харкаўскай ЦЭЦ-5, якая пакінула без святла Палтаўскую, Сумскую, Харкаўскую, Днепрапятроўскую, Адэскую (часткова), Данецкую вобласці.[49]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
