From Wikipedia, the free encyclopedia
Афрыканскі трыпанасамоз або сонная хвароба[3] — паразітарная хвароба людзей і жывёл. Выклікаецца паразітамі віду Trypanosoma brucei[4]. Існуе два тыпы ўзбуджальнікаў, якія інфіцыруюць людзей: Trypanosoma brucei gambiense (T.b.g) і Trypanosoma brucei rhodesiense (T.b.r.)[3]. T.b.g выклікае звыш 98 % выяўленых выпадкаў захворвання[3]. Абодва звычайна перадаюцца праз укус інфіцыраванай мухі цэцэ і найчасцей сустракаюцца ў вясковай мясцовасці[3].
| Афрыканскі трыпанасамоз | |
|---|---|
 Трыпанасомы ў мазку крыві | |
| МКХ-10 | B56. |
| МКБ-10-КМ | B56.9 і B56 |
| МКБ-9-КМ | 086.5[1][2] |
| DiseasesDB | 29277 |
| MedlinePlus | 001362 |
| eMedicine | med/2140 |
| MeSH | D014353 |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Першапачаткова, на першай стадыі захворвання, з'яўляюцца ліхаманка, сверб, галаўны і сустаўны боль[3]. Гэтыя сімптомы праяўляюцца ў перыяд ад аднаго да трох тыдняў пасля ўкусу[5]. Праз некалькі тыдняў ці месяцаў наступае другая стадыя захворвання, якая пачынаецца з зацямнення свядомасці, парушэння каардынацыі, здранцвення і трывожнага сну[3][5]. Дыягностыка праводзіцца паводле вынікаў мазкоў крыві ці аналізу вадкасці лімфатычных вузлоў[5]. Часта неабходная спіннамазгавая пункцыя для адрознення першай і другой стадый захворвання[5].
Папярэджанне сур'ёзнага захворвання ўключае скрынінг групы рызыкі з дапамогай аналізаў крыві на ўзбуджальнік T.b.g.[3]. Лячэнне прасцей ажыццяўляць пры ўмове ранняй дыягностыкі і да з'яўлення неўралагічных сімптомаў[3]. Лячэнне на першай стадыі праводзіцца з дапамогай медыкаментаў пентамідыну ці сураміну[3]. Лячэнне на другой стадыі ўключае эфларнітын ці спалучэнне ніфуртымоксу і эфларнітыну супраць узбуджальніка T.b.g.[5]. Нягледзячы на тое, што меларсапрол эфектыўны супраць абодвух узбуджальнікаў, ён звычайна ўжываецца толькі супраць T.b.r. з-за наяўнасці сур'ёзных пабочных эфектаў[3].
Хвароба рэгулярна з'яўляецца ў некаторых рэгіёнах субсахарскай Афрыкі, група рызыкі складае прыблізна 70 мільёнаў чалавек з 36 краін[6]. У 2010 годзе ад захворвання загінула 9 000 чалавек, у параўнанні з 34 000 у 1990 годзе[7]. На цяперашні момант інфіцыравана прыблізна 30 000 чалавек, з іх 7 000 новых выпадкаў захворвання ў 2012 годзе[3]. Звыш 80 % выпадкаў прыпадае на Дэмакратычную Рэспубліку Конга[3]. Тры буйнейшыя эпідэміі за апошні час: адна у 1896—1906 гадах, пераважна ва Угандзе і басейне ракі Конга, дзве ў 1920 і 1970 гадах у шэрагу афрыканскіх краін[3]. Пераносчыкамі захворвання і інфікаванымі могуць быць іншыя істоты, прыкладам, каровы[3].
Уваходзіць у асноўны спіс забытых хвароб СААЗ.
{{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка){{cite journal}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка){{cite journal}}: Папярэджанні CS1: непазначаны свабодны DOI (спасылка) Папярэджанні CS1: розныя назвы: authors list (спасылка)Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
