Сафія Валадараўна

Сафія Валадараўна (каля 1140 — 5 мая 1198) — княжна менская, каралева дацкая.

Сафія Валадараўна
Аднаўленне знешнасці каралевы Сафіі па чэрапе.
Нараджэнне	1141
Смерць	5 мая 1198(1198-05-05)
Месца пахавання	царква Святога Бента[d]
Род	Ізяславічы Полацкія
Бацька	Валадар Глебавіч
Маці	Рыкса Баляславаўна
Муж	Вальдэмар I Вялікі[1] і Людвіг III[d]
Дзеці	Кнуд VI, Вальдэмар II Пераможца, Інгеборга Дацкая, Хелена Дацкая[d][2], Рыхеза Вальдэмарсдатэр, Сафія Дацкая[d], Марыя Вальдэмарсдоцір[d][3] і Маргарэт Вальдэмарсдоцір[d][3]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Сабор у Рынгстэдзе, месца пахавання Сафіі.

Біяграфія

Сафія 23 кастрычніка 1157 года ўзяла шлюб з дацкім каралём Вальдэмарам I, запісы пра гэта ёсць у летапісе XII ст. «Славянская хроніка» Арнольда з Любека, а таксама ў Саксона Граматыка. Палітычны кантэкст шлюбу, як і сувязі полацка-менскіх князёў праз Сафію з дынастыямі герцагаў Браўншвейгскіх і ландграфаў Цюрынгскіх, не вывучаны^[4]. Сафія актыўна брала ўдзел у грамадскім жыцці Даніі. Мела двух сыноў і шэсць дачок. Аўдавела ў 1182 годзе. У 1184 годзе выйшла замуж за Людвіга III, ландграфа цюрынгскага, аднак у 1190 годзе развялася з ім і вярнулася ў Данію. Пахавана побач Вальдэмара I у каралеўскай пахавальні Рынгстэда.

У гістарыяграфіі

Рускімі летапісамі не згадваецца, вядома толькі з заходніх крыніц — сачынення Саксона Граматыка^[5], «Сагі пра Кнютлінгаў»^[6], генеалогіі дацкіх каралёў^[7], «Агляду саг пра дацкіх канунгаў»^[8], зводу саг «Прыгожая скура»^[9], дацкіх аналаў^[10]. Некаторыя скандынаўскія крыніцы даюць яе імя скажона — Суфія, Сіфія. Месца нараджэння невядома. Паходжанне княжны было дыскусійным у гістарыяграфіі, традыцыйна лічыцца, што Сафія дачка Валадара Глебавіча і Рыксы, дачкі Баляслава Крывавустага, найболей аргументавана гэта даведзена Я. Галенам^[11]. Баўмгартэн^[12] і Пашута^[13] меркавалі, што Сафія дачка Уладзіміра Усеваладавіча, але ў такім выпадку трэба дапусціць, што Вальдэмар узяў шлюб з пляменніцай^[4]. Падрабязны агляд пунктаў гледжання на паходжанне Сафіі змешчаны ў працах Т. Джаксан^[14].

Ёсць два пазнейшыя партрэты Сафіі (1580, 1757).

У Беларусі асоба дацкай каралевы Сафіі стала шырока вядомай пасля публікацыі «Нашай Нівай» у 2005 годзе артыкула доктара гісторыі Андрэя Катлярчука «Соф’я Валадароўна, каралева Даніі»^[15].

Дзеці

• Кнут VI
• Вальдэмар II
• Хелена
• Рыкса
• Сафія
• Маргарэт
• Марыя
• Інгеборга