From Wikipedia, the free encyclopedia
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Нацыянальная акадэмія дэі Лінчэі (італ.: Accademia Nazionale dei Lincei, часта скарочана італ.: Accademia dei Lincei — «Акадэмія рысьевокіх») — найстарэйшая акадэмія навук Італьянскай рэспублікі. Размяшчаецца ў Рыме, у палацца Карсіні.
Акадэмікі называюць сябе «рысьевокімі» (lincei) у знак прызнання асаблівай зоркасці, якая неабходна для навуковага пазнання, і якая асабліва ўласцівая рысі (іт. lince, лац. Lynx) - дзікай лясной кошцы. Эпітэт нарадзіўся з пераасэнсавання класічнага абароту «Лінкеевы вочы» - намёк на вастрыню зроку Лінкея, наперадгледчага ў арганаўтаў, і адначасова на зоркасць рысі.
Найстарэйшая навуковая акадэмія Італіі была заснавана ў 1603 годзе умбрыйскім арыстакратам Федэрыка Чэзі і на працягу трохсот гадоў заставалася інтэлектуальным цэнтрам італьянскай навукі. Першапачаткова членаў акадэміі было ўсяго чацвёра. Шостым і найбольш аўтарытэтным сябрам акадэміі стаў у 1611 Галілей. Пасля смерці графа Чэзі ў 1630 годзе дзейнасць акадэміі паступова спынілася. Апошняя кніга акадэмічных прац выйшла ў свет у 1651 годзе.
У сярэдзіне XIX стагоддзя як клерыкальныя, так і свецкія ўлады паставілі задачу адрадзіць акадэмію пад уласнай эгідай. У 1847 г. Ватыканам была заснавана Папская акадэмія навук; яе сябры называлі сябе «новымі рысьевокімі» (Нуові Лінчэі). Пасля аб'яднання Італіі кароль Віктор Эмануіл II выдаў у 1871 годзе ўказ аб стварэнні Акадэміі дэі Лінчэі як нацыянальнай акадэміі навук.
Пры Мусаліні свецкая акадэмія ўлілася ў склад новастворанай Каралеўскай акадэміі Італіі. Пасля Другой сусветнай вайны па патрабаванні Бенедэта Крочэ акадэмія была адноўлена ў ранейшым выглядзе.
