From Wikipedia, the free encyclopedia
Міжнародная асацыяцыя паветранага транспарту, ІАТА (англ. International Air Transport Association, скар. IATA) — гандлёвая асацыяцыя сусветных авіякампаній, якая была заснавана ў 1945 годзе. ІАТА была створана як картэль, бо, акрамя ўстанаўлення тэхнічных стандартаў для авіякампаній, ІАТА таксама арганізоўвала канферэнцыі па пошлінам, якія служылі форумам для вызначэння цэн.[2]
| Міжнародная асацыяцыя паветранага транспарту | |
|---|---|
 | |
| Краіна | |
| Адміністрацыйны цэнтр | |
| Тып арганізацыі | гандлёвая асацыяцыя[d] |
| Заснаванне | |
| Дата заснавання | 19 красавіка 1945 |
| Галіна | business and professional associations, unions[d] |
| iata.org (англ.) | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
У 2016 годзе 290 авіякампаній, у першую чаргу буйных перавозчыкаў, якія прадстаўляюць 117 краін, якія ўваходзяць у ІАТА займалі прыблізна 82 % ад агульнай колькасці паветраных перавозак.[3][4] ІАТА падтрымлівае дзейнасць авіякампаній і дапамагае сфармуляваць галіновую палітыку і стандарты. Штаб-кватэра арганізацыі знаходзіцца ў Канадзе ў горадзе Манрэаль, выканаўчыя офісы знаходзяцца ў Жэневе, Швейцарыя.[5]
ІАТА была створана ў красавіку 1945 года ў Гаване на Кубе. Гэта правапераемнік Міжнароднай асацыяцыі паветранага руху, якая была створана ў 1919 годзе ў Гаазе, Нідэрланды.[6] На момант заснавання ІАТА складалася з 57 авіякампаній з 31 краіны. Большая частка ранніх работ ІАТА была тэхнічнай, і ІАТА ўнесла свой уклад у нядаўна створаную Міжнародную арганізацыю грамадзянскай авіяцыі (ICAO), што знайшло сваё адлюстраванне ў дадатках Чыкагаскай канвенцыі — міжнароднага дагавора, які і сёння рэгулюе тэхніку міжнародных паветраных перавозак.
Чыкагская канвенцыя не прывяла да адзінага меркавання наконт эканамічнага рэгулявання авіякампаній. Па словах Уорэна Кофлера, ІАТА была сфарміравана для запаўнення ўзніклай пустаты і забеспячэння міжнародных авіяперавозчыкаў механізмам фіксацыі цэн.[7]
У канцы 1940-х гадоў ІАТА пачала праводзіць канферэнцыі, каб вызначыць цэны на міжнародныя авіяпералёты. Сакратар ІАТА Джуліян Газдзік заявіў, што арганізацыя імкнецца фіксаваць цэны на разумным узроўні з улікам кошту аперацый, каб забяспечыць авіякампаніям разумны прыбытак.[8]
У 1947 годзе, у той час, калі шмат авіякампаній былі дзяржаўнымі і прыносілі страты, ІАТА дзейнічала ў якасці картэля, якому ўрады даручылі ўсталяваць фіксаваную структуру тарыфаў, якая пазбягала канкурэнцыі па цэнах. Першая канферэнцыя па транспарце была праведзена ў 1947 годзе[9] ў Рыа-дэ-Жанейра, дзе была дасягнута адзінагалосная згода па каля 400 рэзалюцыях. Генеральны дырэктар ІАТА Уільям Хілдрэд распавёў, што каля 200 рэзалюцый на канферэнцыі ў Рыа-дэ-Жанейра былі звязаны са стварэннем адзінай структуры тарыфаў, якія спаганяюцца пры міжнародных паветраных перавозках.[10]
Амерыканскі Савет па грамадзянскай авіяцыі не ўмяшаўся, каб спыніць фіксацыю цэн ІАТА, і ў 1954 годзе прафесар права Луіс Браўн Шварц асудзіў бяздзейнасць калегіі як «адмаўленне ад судовай адказнасці».[11]
У пачатку 1950-х гадоў рэжым фіксацыі коштаў ІАТА прымусіў авіякампаніі паспрабаваць дыферэнцавацца па якасці свайго пасажырскага досведу.[12] ІАТА адказала накладаннем строгіх абмежаванняў на якасць авіякампаніі. У 1958 годзе ІАТА выдала афіцыйную пастанову, якая забараняе авіякампаніям падаваць пасажырам эканом-класа бутэрброды з «раскошнымі» інгрэдыентамі.[13][14] Эканаміст Вальтэр Адамс заўважыў, што абмежаваная канкурэнцыя ў сферы паслуг, дазволеная ІАТА, як правіла, скіроўвае трафік ад аднаго авіяперавозчыка да іншага, нераўнамерна павялічваючы агульны рынак паветранага транспарту.[15]
З 1956 па 1975 год пастановы ІАТА абмяжоўвалі камісіі турагента ў памеры 7 % ад кошту авіябілета. Юрыст Кенэт Элзінга сцвярджаў, што ліміт камісій ІАТА наносіць шкоду спажыўцам, памяншаючы стымул для турагентаў прапаноўваць палепшаныя паслугі для спажыўцоў.[16]
У 1982 годзе ІАТА была апісана як «сусветны авіяцыйны картэль».[2] ІАТА карысталася імунітэтам ад антыманапольнага заканадаўства ў некалькіх краінах.[7]
У 2006 годзе Міністэрства юстыцыі ЗША прыняло загад аб зняцці антыманапольнага імунітэту з тарыфных канферэнцый ІАТА.[17][18]
У перыяд са студзеня 2007 года па чэрвень 2008 года цана на нафту амаль утрая была павялічана ў сувязі са спекуляцыямі на рынку. З-за такога незвычайнага росту цэн авіяцыйная прамысловасць моцна пацярпела, і ў выніку дзевяць авіякампаній збанкрутавалі, адбылося амаль 14 000 звальненняў. Асацыяцыя паветранага транспарту прызначыла Дэвіда Фускуса для кіравання крызісам і правядзення кампаній з мэтай пераарыентацыі коштаў на паліва і спекуляцый на нафце, што ў выніку прывяло да зніжэння кошту нафты на 35 %.[19][20]
У сакавіку 2020 года пандэмія COVID-19 перапыніла звычайныя палёты па ўсім свеце. Адразу пасля гэтага большасць авіякампаній з-за палітыкі фізічнага дыстанцыявання, якая праводзілася нацыянальнымі ўрадамі, паменшыла загрузку месцаў, выключыўшы продаж сярэдняга крэсла. У сярэднім гэта зніжэнне склала 62 % ад нармальнай нагрузкі, што значна ніжэй за ўзровень бясстратнасці ІАТА ў 77 %. Згодна з разлікамі, праведзеным ІАТА, тарыфы павінны вырасці на 54 %, калі б перавозчык выйшаў на ўзровень бясстратнасці. Паўночнаамерыканскія перавозчыкі, такія як WestJet, Air Canada і American Airlines, планавалі аднавіць звычайныя продажы з 1 ліпеня 2020 года.[21] Гэта кіруемая галіной палітыка атрымала неадкладны адпор з боку некаторых канадцаў, у тым ліку тых, хто адчуў сябе ашуканым, у той час як міністр транспарту Марк Гарно адзначыў, што «патрабаванне да інтэрвалу на борце з’яўляецца толькі рэкамендацыяй, а не абавязкам», у той час як Міністэрства транспарту Канады, якое ён узначальвае, палічыла фізічнае дыстанцыяванне прафілактычным сродкам сярод ключавых станоўчых момантаў у кіраўніцтве, падрыхтаваным для канадскай авіяцыйнай прамысловасці.[22]
У першы тыдзень сакавіка 2021 года Мухамад Алі Альбакры быў прызначаны старэйшым віцэ-прэзідэнтам па кліенцкіх, фінансавых і лічбавых паслугах ІАТА, замяніўшы Алекса Паповіча.[23] У сувязі з пандэміяй COVID-19 ІАТА абвясціла аб сваім мабільным дадатку ІАТА Travel Pass, каб дапамагчы падарожнікам выконваць розныя патрабаванні змененай палітыкі палётаў розных урадаў.[24][25]
ІАТА заяўляе, што бяспека з’яўляецца прыярытэтам нумар адзін.[26] Асноўным інструментам бяспекі з’яўляецца Аудыт аператыўнай бяспекі ІАТА (англ. ІАТА Operational Safety Audit, скар. IOSA). IOSA таксама была санкцыянаваная на дзяржаўным узроўні некалькімі краінамі. У 2017 годзе ў авіяцыі быў адзначаны самы бяспечны год у гісторыі, перасягнуўшы папярэдні рэкорд, усталяваны ў 2012 годзе. Колькасць авіяцыйных здарэнняў з новымі самалётамі заходняй вытворчасці па ўсім свеце складае адной аварыі на кожныя 7,36 мільёна рэйсаў.[27] У чэрвені 2014 года ІАТА стварыла спецыяльную камісію для вывучэння мер па адсочванні самалётаў у палёце ў рэжыме рэальнага часу. Гэты крок быў адказам на бясследнае знікненне рэйса Malaysia Airlines 370 8 сакавіка 2014 года.[28]
Спрашчэнне вядзення бізнесу[29] было запушчана ў 2004 годзе. Гэтая ініцыятыва ўвяла шэраг найважнейшых канцэпцый у пасажырскія перавозкі, уключаючы электронны білет[30] і пасадачны талон са штрых-кодам. У рамках ініцыятывы Fast Travel ўкараняецца мноства іншых інавацый, у тым ліку шэраг варыянтаў багажу з самаабслугоўваннем.
У 2012 годзе была запушчана інавацыйная праграма — New Distribution Capability.[31] Яна заменіць стандарт абмену паведамленнямі EDIFACT, які яшчэ існаваў да Інтэрнэта, і па-ранейшаму з’яўляецца асноўным каналам турагенцтваў, і заменіць яго стандартам XML.[32] Гэта дазволіць прапаноўваць пакупнікам высокіх вуліц той самы выбар, што і тым, хто бранюе квіткі непасрэдна праз сайты авіякампаній.[33][34]
Члены ІАТА і ўсе зацікаўленыя бакі галіны дамовіліся аб трох паслядоўных экалагічных мэтах:[35][36]
На штогадовым агульным сходзе ІАТА ў Кейптаўне, Паўднёва-Афрыканская Рэспубліка 2013 года члены пераважнай большасцю ўхвалілі рэзалюцыю «Рэалізацыя стратэгіі авіяцыйнага вугляродна-нейтральнага росту (CNG2020)». Прадстаўнік Еўрапейскай федэрацыі транспарту і навакольнага асяроддзя раскрытыкаваў рэзалюцыю за тое, што яна разлічвае на кампенсацыю вугляроду замест прамога скарачэння выкідаў вугляроду ў авіяцыі.
ІАТА прадастаўляе кансультацыйныя і навучальныя паслугі ў розных галінах.
Шэраг стандартаў вызначаны пад эгідай ІАТА. Адным з найбольш важных з’яўляецца ІАТА DGR для перавозкі небяспечных грузаў (HAZMAT) па паветры.
{{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка){{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка){{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка)Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
