Класіфікацыя кліматаў Кёпена

Класіфікацыя кліматаў Кёпена — адна з найбольш распаўсюджаных сістэм класіфікацыі тыпаў клімату.

Класіфікацыя кліматаў Кёпена
Дата заснавання / стварэння	1884
Названа ад	Уладзімір Пятровіч Кёпен
Першаадкрывальнік	Уладзімір Пятровіч Кёпен
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Класіфікацыя была распрацавана рускім кліматолагам Уладзімірам Пятровічам Кёпенам ў 1900 годзе (з некаторымі далейшымі зменамі ў 1918 і 1936 гадах, зробленымі ім самім).

Яна грунтуецца на канцэпцыі, у адпаведнасці з якой найлепшым крытэрам тыпу клімату з’яўляецца тое, якія расліны растуць на дадзенай тэрыторыі ў натуральных умовах^[1].

Класіфікацыя заснавана на ўліку рэжыму тэмпературы і ападкаў. Намячаецца 5 тыпаў кліматычных зон, а менавіта:

• А — вільготная трапічная зона без зімы;
• B — дзве сухія зоны, па адной у кожным паўшар’і;
• C — дзве умерана цёплыя зоны без рэгулярнага снежнага покрыва;
• D — дзве зоны барэальнага клімату на мацерыках з рэзка выяўленымі межамі зімой і летам;
• Ε — дзве палярныя вобласці снежнага клімату.

Межы паміж зонамі праводзяцца па пэўным ізатэрмам самага халоднага і самога цёплага месяцаў і па суадносінах сярэдняй гадавой тэмпературы і гадавой колькасці ападкаў пры ўліку гадавога ходу ападкаў. Унутры зон тыпаў А, C і D адрозніваюцца кліматы з сухой зімой (w), сухім летам (s) і раўнамерна вільготныя (f). Сухія кліматы па суадносінах ападкаў і тэмпературы дзеляцца на кліматы стэпаў (BS) і кліматы пустыняў (BW), палярныя кліматы — на клімат тундры (ЕТ) і клімат вечнага (пастаяннага) марозу (EF).

Такім чынам, атрымліваецца 11 асноўных тыпаў клімату (гл. ніжэй). Для далейшай дэталізацыі ўводзяцца 23 дадатковых прыкметы і адпаведныя індэксы (а, b, c, d і т. д.), заснаваныя на дэталях ў рэжыме тэмпературы і ападкаў. Многія тыпы кліматам па класіфікацыі кліматам Кёпена вядомыя пад назвамі, звязанымі з характэрнай для дадзенага тыпу расліннасцю.

Літарныя абазначэння для кліматычнай класіфікацыі Кёпена (назвы могуць паўтарацца):

• A — трапічны і экватарыяльны;
• B — сухі, субэкватарыяльны, трапічны;
• C — умераны, субтрапічны і кантынентальны;
• D — кантынентальны, субарктычны (барэальныя);
• E — палярны, субарктычны, арктычны;
• Af — клімат трапічных лясоў;
• Aw — клімат саванн;
• BS — клімат стэпаў;
• BW — клімат пустыняў;
• Cs — клімат умерана цёплы з сухім летам (міжземнаморскі);
• Cw — клімат умерана цёплы з сухой зімой;
• Cf — клімат умерана цёплы з раўнамерным увільгатненнем;
• Ds — клімат умерана халодны з сухім летам;
• Dw — клімат умерана халодны з сухой зімой;
• Df — клімат умерана халодны з раўнамерным увільгатненнем;
• ЕТ — клімат тундры;
• EF — клімат пастаяннага марозу.

Дадатковыя літары (трэцяя для самога гарачага, чацвёртая для самога халоднага месяца ў годзе):

• i — самая моцная спякота: 35 °C і вышэй;
• h — вельмі горача: 28 — 35 °C;
• a — горача: 23 — 28 °C;
• b — цяпло: 18 — 23 °C;
• l — сярэдне: 10 — 18 °C;
• k — халаднавата: 0 — 10 °C;
• o — холадна: −10 … 0 °C;
• c — вельмі холадна: −25 … −10 °C;
• d — пакутліва холадна: −40 … −25 °C;
• e — вечная мерзлата: −40 °C і ніжэй.

Напрыклад:

• BWhl (Асуан, Егіпет) — пустынны клімат з тэмпературай ліпеня 28 — 35 °C, студзеня 10-18 °C;
• Dfbo (Масква, Расія) — умерана-халодны (кантынентальны) з тэмпературай ліпеня 18-23 ° C, студзеня −10 … 0 °C;
• Cshk (Анталья, Турцыя) — міжземнаморскі клімат з тэмпературай ліпеня 28 — 35 °C, студзеня 0 — 10 °C.

Гл. таксама

• Класіфікацыя кліматаў Алісава

Зноскі

1. McKnight, Tom L; Hess, Darrel (2000). "Climate Zones and Types: The Köppen System". Physical Geography: A Landscape Appreciation. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall. ISBN 0-13-020263-0.{{cite book}}: Папярэджанні CS1: розныя назвы: authors list (спасылка)

Спасылкі

• World Map of the Köppen—Geiger climate classification for the period 1951—2000
• Global climate maps, using Köppen classification (FAO, 1999) Архівавана 28 кастрычніка 2011.