Алкадыены

Алкадыены, Дыены (дыенавыя вуглевадароды) — арганічныя злучэнні, якія змяшчаюць 2 двайныя сувязі вуглярод-вуглярод.

бутадыен-1,3.

У залежнасці ад узаемнага размяшчэння падвойных сувязяў дыены падпадзяляюцца на тры групы: спалучаныя дыены, у якіх двайныя сувязі падзеленыя адзінарнай (1,3-дыены), алены з кумуліраванымі падвойнымі сувязямі (1,2-дыены) і дыены з ізаляванымі падвойнымі сувязямі, у якіх двайныя сувязі падзеленыя некалькімі адзінарнымі. Гетэрааналагі дыенаў, у якіх адзін з ненасычаных вугляродных атамаў замешчаны гетэраатамам, завуцца гетэрадыенамі^[1].

Звычайна да дыенаў адносяць ацыклічныя і цыклічныя 1,3-дыены, якія ўтвараюць гамалагічныя шэрагі агульных формул ${\displaystyle ~C_{n}H_{2n-2}}$ і ${\displaystyle ~C_{n}H_{2n-4}}$ адпаведна, ацыклічныя дыены з'яўляюцца структурнымі ізамерамі алкінаў.

Фізічныя ўласцівасці

Ніжэйшыя дыены - бясколерныя лёгказакіпальныя вадкасці (тэмпературы кіпення ізапрэна - 34°C, 2,2-дыметыл-1,3-бутадыен - 68.78°C, 1,3-цыклапентадыена - 41.5°C). 1,3-бутадыен і ален (1,2-прападыен) - газы (T_кіп -4,5°C і -34°C адпаведна).

Спалучаныя дыены існуюць у выглядзе двух канфармацый - цысоідный (s-цыс-форма) і трансоіднай (s-транс-форма), здольных пераходзіць адзін у аднаго, больш устойлівай з'яўляецца s-транс -форма:

Зноскі

1. dienes //IUPAC Gold Book

Літаратура

• Хімічны слоўнік навучэнца. — Мн.: Народная асвета, 2004 — С. 18. // Алкадыены