Васіль II

Васіль Васілевіч або Васіль Цёмны (1415 — 1462) — вялікі князь маскоўскі з 1425, сын вялікага князя маскоўскага Васіля Дзмітрыевіча.

Васіль II
вялікі князь маскоўскі 27 лютага 1425 — 25 красавіка 1433
Папярэднік	Васіль I Дзмітрыевіч
Пераемнік	Юрый Дзмітрыевіч Звенігародскі
вялікі князь маскоўскі 28 верасня 1433 — 31 сакавіка 1434
Папярэднік	Юрый Дзмітрыевіч Звенігародскі
Пераемнік	Юрый Дзмітрыевіч Звенігародскі
вялікі князь маскоўскі ліпень 1434 — 7 ліпеня 1445
Папярэднік	Васіль Касы
Пераемнік	Дзмітрый Юр’евіч Шамяка
вялікі князь маскоўскі 26 кастрычніка 1445 — 12 лютага 1446
Папярэднік	Дзмітрый Юр’евіч Шамяка
Пераемнік	Дзмітрый Юр’евіч Шамяка
Гасудар усяе Русі[d] 17 лютага 1447 — 27 сакавіка 1462
Папярэднік	Дзмітрый Юр’евіч Шамяка
Пераемнік	Іван III Васільевіч
князь каломенскі[d] красавік 1433 — верасень 1433
Нараджэнне	10 сакавіка 1415 Масква, Вялікае Княства Маскоўскае
Смерць	27 сакавіка 1462 (47 гадоў) Масква, Вялікае Княства Маскоўскае
Месца пахавання	Архангельскі сабор
Род	Юр’евічы[d]
Бацька	Васіль I Дзмітрыевіч[1]
Маці	Соф’я Вітаўтаўна
Жонка	Марыя Яраслаўна[d][2][3]
Дзеці	Іван III Васільевіч[4], Ганна Васільеўна[d][5], Андрэй Васілевіч Вялікі[d], Yuri, Duke of Dmitrov and Mozhaisk[d], Boris Vasilyevich of Volotsk[d] і Andrey Vasilyevich[d]
Веравызнанне	Праваслаўная Царква
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

У княжанне Васіля II адбывалася працяглая феадальная міжусобная вайна. Яго сапернікамі выступіла кааліцыя ўдзельных князёў на чале з яго дзядзькам — галіцкім князем Юрыем Дзмітрыевічам і яго сынамі Васілём Касым і Дзмітрыем Шамякам. Падчас войнаў, ускладненых адначасовай барацьбой з Казанню і Вялікім княствам Літоўскім, велікакняжацкі сталец некалькі раз пераходзіў да галіцкіх князёў, якіх падтрымлівалі Ноўгарад і часова Цвер. Васіль II быў аслеплены (1446) Дзмітрыем Шамякам, ад гэтага атрымаў мянушку «Цёмны», аднак урэшце ён у пачатку 1450-х гадоў перамог. Васіль Цёмны ліквідаваў амаль усе дробныя ўдзелы ўнутры Вялікага княства Маскоўскага, умацаваў велікакняжацкую ўладу. У выніку шэрагу паходаў у 1441—1460 гадах узмацнілася залежнасць ад Масквы Суздальска-Ніжагародскага княства, Наўгародскай зямлі, Пскова і Вяцкай землі. Пры падтрымцы Васіля Цёмнага мітрапалітам маскоўскім абраны разанскі епіскап Іёна (1448), што значыла фактычную незалежнасці Маскоўскай мітраполіі ад Канстанцінопальскага патрыярха.

Зноскі

1. Василий, имена великих московских князей // Варлен — Венглейн (БСЭ1) — 1928. — Т. 9. — С. 50.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q20078554'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q43200243'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q30239582'></a>
2. (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.
3. Kniaziowie litewsko-ruscy od końca czternastego wieku / пад рэд. J. Wolff — Warszawa: 1895. — С. 153–154.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q125352562'></a>
4. В. М—н Иоанн III Васильевич // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1894. — Т. XIIIа. — С. 678–681.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q23892919'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q19908137'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q602358'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q24433625'></a>
5. Вейнберг Л. Б. Анна Васильевна // Русский биографический словарь — СПб.: 1900. — Т. 2. — С. 156–157.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q21175473'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q4105994'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1960551'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q25862083'></a>