Анатоль Іванавіч Свірыдзёнак (7 ліпеня 1936, Орша, Віцебская вобласць — 3 красавіка 2023) — беларускі вучоны ў галіне матэрыялазнаўства. Акадэмік Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (1986; чл.-кар. з 1984), доктар тэхнічных навук (1976), прафесар (1981).
| Анатоль Іванавіч Свірыдзёнак | |
|---|---|
| Дата нараджэння | 7 ліпеня 1936 |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 3 красавіка 2023[1] (86 гадоў) |
| Грамадзянства | |
| Род дзейнасці | навуковец |
| Навуковая сфера | матэрыялазнаўства |
| Месца працы | |
| Навуковая ступень | доктар тэхнічных навук (1976) |
| Навуковае званне | |
| Альма-матар |
|
| Прэміі |
 |
| Узнагароды |
 |
Нарадзіўся 7 ліпеня 1936 года ў Оршы.
Скончыў Беларускі інстытут інжынераў чыгуначнага транспарту (1959). З 1959 года — у Аддзеле механікі палімераў (з 1969 года — Інстытут механікі металапалімерных сістэм) АН БССР, з 1967 года — загадчык лабараторыі, з 1969 намеснік дырэктара па навуковай рабоце, у 1979—1982 гадах — в.а. дырэктара, з 1982 года — дырэктар інстытута, адначасова ў 1987—1992 гадах — член Прэзідыума АН БССР. У 1990—2006 гадах — дырэктар, з 2006 па 2020 гады — загадчык лабараторыі Навукова-даследчага цэнтра праблем рэсурсазберажэння НАН Беларусі. З 1991 года — галоўны рэдактар часопіса «Трэнне і знос».
Памёр 3 красавіка 2023 года[2].
Работы ў галіне матэрыялазнаўства палімерных кампазітаў, трэння і зносу цвёрдых тэл. Распрацаваў навуковыя асновы стварэння кампазіцыйных матэрыялаў, метады кіравання структурай і фрыкцыйнымі ўласцівасцямі металапалімерных сістэм, метады і прыборы для даследавання паверхневых уласцівасцяў палімераў і кампазітаў на іх аснове. Сумесна з вучнямі правёў комплексныя даследаванні ўзаемасувязі структуры і уласцівасцяў кампазіцыйных матэрыялаў фрыкцыйнага прызначэння. Ініцыяваў развіццё ў Беларусі даследаванняў у галіне нанатрыбалогіі і біямеханікі ступні. Распрацоўваў метадалагічныя пытанні рэсурсазберажэння. Аўтар больш за 250 навуковых прац, у тым ліку 16 манаграфій, больш за 150 вынаходак.
- Зубчатые передачи из пластмасс. — Мн.: Наука и техника, 1965 (совм. с Белым В. А., Щербаковым С. В.).
- Трение полимеров. — М.: Наука, 1972 (в соавт.).
- Трение и износ на основе полимеров. / Академия наук Белорусской ССР, Институт механики металлополимерных систем. — Мн.: Наука и техника, 1976. (разам з У. А. Белым, М. І. Петракаўцом, В. Г. Саўкіным)
- Friction and wear in polymer-based materials. Oxford; New York: Pergamon Press, 1982 (with coauthors).
- Акустические и электрические методы в триботехнике. — Мн.: Наука и техника, 1987 (в соавт.).
- Материаловедение и конструкционные материалы. — Мн.: Высшая школа, 1989 (в соавт.).
- Механика дискретного фрикционного контакта. — Мн.: Навука і тэхніка, 1990 (совм. с Чижиком С. А., Петроковцом М. И.).
- Electrophysical Phenomena in the Tribology of Polymers. Amsterdam: Gordon and Breach Science Publ., 1999 (with A.F.Klimovich, V.N.Kestelman).
- Biomechanical Science in Belarus // Proc. 13th Conference of the European Society of Biomechanics. Wroclaw: Officina Wydawn. Polytechn., 2002.
- Дзяржаўная прэмія БССР (1972) — за распрацоўку тэарэтычных асноў стварэння фрыкцыенным матэрыялаў і канструкцый з палімераў і металапалімераў і ўкараненне іх у народную гаспадарку.
- Ордэн Знак Пашаны (1981).
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
