Арганізацыя Дагавора аб калектыўнай бяспецы

Арганізацыя Дагавора аб калектыўнай бяспецы — ваенна-палітычны саюз, створаны дзяржавамі СНД на аснове Дагавора аб калектыўнай бяспецы (ДКБ), падпісанага 15 мая 1992 года. Дагавор падаўжаецца аўтаматычна кожныя пяць гадоў. Дагавор увайшоў у дзеянне 20 красавіка 1994 года. На маскоўскай сесіі ДКБ 14 мая 2002 года было прынята рашэнне пра пераўтварэнне ДКБ у паўнавартасную міжнародную арганізацыю — Арганізацыю Дагавора аб калектыўнай бяспецы (АДКБ). 7 кастрычніка 2002 года ў Кішынёве падпісаны Статут і Дагавор аб прававым статусе АДКБ, якія ратыфікаваны ўсімі дзяржавамі-членамі АДКБ і ўвайшлі ў дзеянне 18 верасня 2003 года.

Арганізацыя Дагаворы пра калектыўную бяспеку
Эмблема АДКБ
Аб'яднаны штаб	Масква
Адрас	101000, Москва, Сверчков переулок, 3/2[1]
Тып арганізацыі	Ваенна-палітычны саюз
Афіцыйныя мовы	Руская
Кіраўнікі
Генеральны сакратар	Станіслаў Зась
Начальнік Аб'яднанага штаба	Анатоль Сідараў
Заснаванне
Падпісанне Дагавора аб калектыўнай бяспецы	15 мая 1992
Падпісанне Дагавора аб стварэнні АДКБ	7 кастрычніка 2002
Уваходжанне ў сілу Дагавора аб стварэнні АДКБ	18 верасня 2003
Колькасць членаў	63
Член у	Арменія Беларусь Казахстан Кыргызстан Расія Таджыкістан
Афіцыйны сайт АДКБ
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Краіны-удзельніцы: Расія, Беларусь (з 31 снежня 1993), Арменія, Казахстан, Кіргізія, Таджыкістан, Узбекістан. Таксама раней у АДКБ уваходзілі Азербайджан (з 24 верасня 1993 па 2 красавіка 1999), Грузія (з 9 верасня 1993 па 2 красавіка 1999). Свой удзел у арганізацыі часова перапыняў Узбекістан (з 2 красавіка 1999 па 16 жніўня 2006), 28 чэрвеня 2012 ён афіцыйна заявіў намеры выйсці з АДКБ.

АДКБ мае статус назіральніка ў Генеральнай Асамблее ААН.

4 лютага 2009 года ў Маскве лідары краін Арганізацыі ўхвалілі стварэнне Калектыўных сіл аператыўнага рэагавання. Паводле падпісанага дакумента, Калектыўныя сілы аператыўнага рэагавання будуць выкарыстоўвацца для адбіцця ваеннай агрэсіі, правядзення спецыяльных аперацый па барацьбе з міжнародным тэрарызмам і экстрэмізмам, транснацыянальнай арганізаванай злачыннасцю, наркатрафікам, а таксама для ліквідацыі наступстваў надзвычайных сітуацый.

Вучэнні

	Дата	Назва (месца)	Заўвагі
1	17—20 жніўня 2020	«Эшалон-2020»
2	12—16 кастрычніка 2020[2]	«Непарушнае брацтва-2020» (Республіка Беларусь)	камандна-штабныя вучэнні
3	22 ліпеня 2021	«Граніца 2021» (Таджыкістан)
4	18—23 кастрычніка 2021	«Узаемадзеянне», «Пошук» і «Эшалон» (таджыкска-афганская граніца)
5	8—12 лістапада 2021[3]	«Непарушнае брацтва-2021» (Расійская Федэрацыя)	вучэнні ў выглядзе міратворчай аперацыі
6	27 чэрвеня — 4 ліпеня 2022[4]	«Нелегал-2022» (тэрыяторыя дзяржаў-членаў АДКБ)	супрацьдзеянне незаконнай міграцыі
7	2—5 жніўня 2022[5]	«Кобальт-2022»
8	26 верасня — 8 кастрычніка 2022[6]	«Пошук-2022», «Эшалон-2022» і «Узаемадзеянне-2022» (Казахстан)[7]

Гл. таксама

• Міратворчая аперацыя АДКБ у Казахстане

Зноскі

1. https://www.odkb-csto.org/ Праверана 2 верасня 2024.
2. Как в Беларуси проходят учения "Нерушимое братство-2020" (нявызн.). Российская газета. Архівавана з першакрыніцы 23 кастрычніка 2020. Праверана 21 кастрычніка 2020.
3. В России в ноябре пройдут учения миротворцев ОДКБ (руск.). aif.ru (1 лістапада 2021). Архівавана з першакрыніцы 4 лістапада 2021. Праверана 4 лістапада 2021.
4. Более 1,5 тыс. нарушений миграционного законодательства в странах ОДКБ выявлено на первом этапе операции «Нелегал» (нявызн.). БелТА (7 ліпеня 2022). Архівавана з першакрыніцы 9 ліпеня 2022. Праверана 7 ліпеня 2022.
5. В Кыргызстане прошло тактико-специальное учение ОДКБ «Кобальт-2022» (нявызн.). Праверана 6 жніўня 2022.
6. Kazahstan domaćin vojnih vježbi zemalja CSTO-a (басн.). balkans.aljazeera.net. Праверана 23 верасня 2022.
7. Putin najavio nove vojne vježbe CSTO-a (басн.). balkans.aljazeera.net. Праверана 23 верасня 2022.