6-я армія (Германія)

6-я армія — нямецкая армія, брала ўдзел у Другой сусветнай вайне.

6-я армія
ням.: 6. Armee
Гады існавання	10 кастрычніка 1939 — 2 лютага 1943 6 сакавіка 1943 — 8 мая 1945
Краіна	Трэці рэйх
Тып	агульнавайсковая
Складаецца з	XIV Panzer Corps[d]
Удзел у	Другая сусветная вайна Уварванне ў Францыю Бітва за Стары Оскал Сталінградская бітва
Камандзіры
Вядомыя камандзіры	Вальтэр фон Райхенау Фрыдрых Паўлюс

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. 6-я армія.

Не блытаць з германскай арміяй у Першай сусветнай вайне.

Баявы шлях

Падчас Другой сусветнай вайны ўтворана 10 кастрычніка 1939 годзе і ўдзельнічала ў французскай кампаніі (у тым ліку ва ўзяцці Парыжу) пад камандаваннем Вальтэра фон Рэйхенау, затым у кампаніі ва Украіне ўлетку 1941 году, пад камандаваннем Паулюса ў Сталінградскай бітве. 2 лютага 1943 года была знішчана ў Сталінградскім катле. Ізноў сфарміравана на паўднёвым участку Усходняга фронту 6 сакавіка 1943 года, з армейскае групы «Голіт», пад камандаваннем генерала пяхоты (з верасня 1943 — генерал-палкоўніка) Голіта. 8 мая 1945 года ў Аўстрыі армія здалася ў амерыканскі палон.

Колькасць арміі ў Сталінградзе

Існуюць сур’ёзныя дыскусіі адносна колькасці арміі ў Сталінградскай бітве. Важнасць дыскусіі злучана з тым, што ад яе зыходу залежыць вызначэнне агульнае колькасці нямецкіх сіл у бітве, і, такім чынам, суадносіны сіл у бітве ў цэлым. Таксама залежаць ад агульнае колькасці ваенных VI Арміі і страты нямецкага боку. Дакументы ваенных архіваў ФРН налічваюць у ёй на 17 кастрычніка 1942 году 334 000 чалавек у складзе 17 дывізій. Да 19 лістапада, аднак, да арміі былі далучаныя яшчэ тры дывізіі, што, несумнеўна, змяніла яе колькасць. Усяго да 19 лістапада 1942 года ў ёй было 20 дывізій.

Падчас баёў за Сталінград у арміі была сфарміравана дывізія «Фон Штумпфельд», набраная з расійскіх і ўкраінскіх «добраахвотнікаў»^[1]. Аднак нямецкімі крыніцамі гэта не пацвярджаецца, Ганс Дэр (Doerr Hans), кніга «Паход на Сталінград», сцвярджае, што баявая група «Фон Штумпфельд» у снежні 1942 г. трымала абарону на рацэ Чыр^[2][3]).

Часці арміі

Спіс самастойных часткаў, якія ўваходзілі ў склад VI А на 19.11.1942 (карпусы паказаны з поўначы на поўдзень):

VIII Армейскі корпус

• 76-я пяхотная дывізія — генерал-лейтэнант Карл Родэнбург (камандуючыя дадзены на 19.11.1942)
• 113-я пяхотная дывізія — генерал-лейтэнант Ганс Фрыдрых Сікст фон Арнім

XI Армейскі корпус
Камандзір: Генерал-палкоўнік Карл Штрэкер
Начальнік штабу — Палкоўнік (Генеральнага штаба) Гроскурт

• 44-я пяхотная дывізія (аўстрыйская) — генерал-лейтэнант Дэбай
• 376-я пяхотная дывізія — генерал-лейтэнант фон Даніэльс
• 384-я пяхотная дывізія — генерал-лейтэнант фон Габленц

XIV танкавы корпус
Камандзіры:

Генерал пяхоты Густаў фон Вітэрсгэйм

Генерал-палкоўнік Ханс Губэ

Генерал-лейтэнант Гельмут Шлемер

Начальнік Штаба — Палкоўнік (Генеральнага штаба) Тунерт

• 3-я мотапяхотная дывізія — генерал-лейтэнант Шлемер
• 60-я мотапяхотная дывізія — генерал-маёр Келерман
• 16-я танкавая дывізія — генерал-лейтэнант Гюнтэр Ангэрн

LI Армейскі корпус

• 71-я пяхотная дывізія — генерал-лейтэнант фон Гартман. Пасля смерці Гартмана з 26.01.1943 г. — Фрыц Роскэ, былы камандзір J.R.194, генерал-маёр, камандуючы паўднёваю групоўкаю нямецкіх войскаў у Сталінградзе.
• 79-я пяхотная дывізія — генерал-лейтэнант Шверын
• 94-я пяхотная дывізія — генерал-лейтэнант Пфайфер
• 100-я егерская дывізія (акрамя штатных 54-го, 83-га і 227-га пяхотных палкоў, 369-га харвацкага пяхотнага палку) — генерал-лейтэнант Занэ
• 295-я пяхотная дывізія — генерал-маёр доктар Корфес
• 305-я пяхотная дывізія — генерал-маёр Штайнмец
• 389-я пяхотная дывізія — генерал-маёр Магнус
• 14-я танкавая дывізія — генерал-маёр Латман
• 24-я танкавая дывізія — генерал-лейтэнант фон Ленскі

IV Армейскі корпус

• 29-я мотапяхотная дывізія — генерал-маёр Лайзэр
• 297-я пяхотная дывізія — генерал-лейтэнант Пфефер
• 371-я пяхотная дывізія — генерал-лейтэнант Штэмпель^[4]

Акрамя таго, у «катле» апынуліся 9-я зенітная дывізія Люфтвафэ, румынскія 20-я пяхотная і 1-я кавалерыйская дывізіі.

2 лютага 1943 6-я армія капітулявала. 91 000 салдатаў патрапіла ў палон, з якіх 86 000 загінула ў палоне.

Новае фарміраванне

6-я армія была зноў сфарміравана на паўднёвым участку Усходняга фронту 6 сакавіка 1943 года, на базе армейскай групы «Голіт», пад камандаваннем генерала пяхоты Голіта.

Склад 6-й арміі ў красавіку 1943:

• 24-ы танкавы корпус
• 17-ы армейскі корпус
• 29-ы армейскі корпус
• корпус «Міт»

Камандуючыя 6-й арміяй (другое фарміраванне):

• з 6 сакавіка 1943 — генерал пяхоты Голіт
• з 8 красавіка 1944 — генерал артылерыі дэ Ангеліс
• з 17 ліпеня 1944 — генерал артылерыі Фрэтэр-Піка
• з 23 снежня 1944 — генерал танкавых войскаў Бальк

Зноскі

1. http://stalingradrus.narod.ru/seb1.html
2. ВОЕННАЯ ЛИТЕРАТУРА -[ Военная история ]- Дёрр Г. Поход на Сталинград
3. 3 rum armee
4. Крыніца: Beevor A. Stalingrad: the Fateful Siege. Harmondsworth (Middlesex), 1998. P. 433.