Эскільстуна

Эскільстуна (шведск.: Eskilstuna) — горад у Швецыі, прыкладна за 115 км на захад ад Стакгольма, на рацэ Эскільстунаон, у некалькіх кіламетрах ад азёраў Меларэн і Ельмарэн. Цэнтр аднайменнай камуны ў лэне Сёдэрманланд. Насельніцтва 64 679 чал. (2010).

Горад Эскільстуна шведск.: Eskilstuna Краіна  Швецыя Лен Сёдэрманланд Каардынаты 59°22′ пн. ш. 16°31′ у. д.HGЯO Заснаваны 1659 Горад з 1659 Плошча 29,75 км² Вышыня цэнтра 26 ± 1 м Водныя аб’екты Eskilstunaån[d] Насельніцтва 64679 чалавек (2010) Часавы пояс UTC+1, летам UTC+2 Тэлефонны код 016-710 Паштовыя індэксы 630 03 - 638 21 Афіцыйны сайт eskilstuna.se (шведск.)(англ.)(фр.)(ням.)(фін.) Правінцыя Сёдэрманланд Эскільстуна на карце Швецыі

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

Рака Эскільстунаон і гістарычны цэнтр Эскільстуны

Спачатку на месцы сучаснага горада існавалі два гандлёвыя мястэчкі: Форс і Туна. Апошняя ўпершыню згадваецца ў летапісы пад 1104 годам, калі тут ужо існаваў культ Святога Эскіля, які паводле адной з легенд, быў забітым паганцамі англійскім манахам. У 1120 годзе Туна была ўжо цэнтрам біскупства, а прыкладна ў 1266 годзе была перайменавана ў «Эскілеву Туну» (шведск.: Eskilstuna)^[1]. Пад канец XVI стагоддзя Эськільстуна становіцца рэзідэнцыяй герцага Карла, які пабудаваў тут замак Эскільстунахус (згарэў у XVII стагоддзі). У 1659 годзе кароль Карл X Густаў заснаваў на заходнім беразе Эськільстунаон горад, названы ў яго гонар — Карл Густаўсстад, дзе адразу ўзніклі мануфактуры па вытворчасці зброі (у 1833 годзе гэты горад увайшоў у склад Эскільстуны). З канца XVIII стагоддзя Эскільстуна становіцца важным прамысловым цэнтрам (асабліва металургіі) і застаецца ім да 1970-х гадоў, калі шэраг прадпрыемстваў (Carl Gustafs stads gevärsfaktori, Eskilstuna Jernmanufaktur, Nickelfabriks AB Gottfrid Carlsson, Gense, August Stenman і іншыя) сталі зачыняць свае фабрыкі ў Эськільстуне. У 1990-я гады была пракладзена чыгунка Svealandsbanan, што станоўча паспрыяла развіццю горада. Найбольш значнай падзеяй у найсучаснай гісторыі Эскільстуны пакуль з'яўляецца пажар 2009 года ў гатэлі Quality Hotel Statt.

Насельніцтва

Год Колькасць 1960 53 936 [2] 1965 59 038 [3] 1970 68 596 [4] Год Колькасць 2015 67 359 [5] 2016 68 429 [6] 2017 69 005 [7] Год Колькасць 2018 70 261 [8] 2018 69 816 [7] 2019 70 729 [9] Год Колькасць 2020 69 948 [10] 2020 70 342 [11]

Славутасці

Кляштарная царква (Klosters kyrka)

Кавальні Радэмахера

• Стары горад
• Кляштарная царква (1929)
• Музей горада (шведск.: Eskilstuna stadsmuseum)
• Музей індустрыйнай гісторыі Мунктэльмузэет (шведск.: Munktellmuseet)
• Кавальні Радэмахера (музей; шведск.: Rademachersmedjorna)
• Заапарк Parken Zoo

Вядомыя асобы

• Барбру Колберг (1917—2014) — шведская актрыса.

Цікавыя факты

Каля 10 000 жыхароў Эскільстуны маюць фінскія карані (большасць з іх — гэта дзеці або ўнукі фінскіх рабочых эмігрантаў). Фінская мова і меянкіелі маюць афіцыйны статус у Эскільстуне і некаторых суседніх камунах.

Гарады-пабрацімы

• Лутан, Вялікабрытанія
• Ювяскюля, Фінляндыя
• Ставангер, Нарвегія
• Львоў, Украіна
• Эрланген, Германія
• Эсб’ерг, Данія
• Гатчына, Расія

Крыніцы

1. Det medeltida Sörmland, Johan Anund och Linda Qviström
2. Folkräkningen, den 1 november 1960, II: Folkmängd inom tätorter efter kön, ålder och civilstånd — SCB, 1961.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1472511'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q15056488'></a>
3. Folk- och bostadsräkningen, den 1 november 1965, II, folkmängd inom tätorter efter kön, ålder och civilstånd — SCB, 1967.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q15056496'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1472511'></a>
4. Folk- och bostadsräkningen 1970, Del 2. Befolkning i tätorter, Population and Housing Census 1970, Part 2. Population in localities — Stockholm: SCB, 1972. — ISBN 978-91-38-00044-1

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1754'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1472511'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q12780116'></a>
5. Folkmängd och landareal i tätorter, per tätort. Vart femte år 1960-2018. — Statistics Sweden.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1472511'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q73827488'></a>
6. Tätorter 2015; befolkning 2010–2018, landareal, andel som överlappas av fritidshusområden — Statistics Sweden, 2017. Праверана 11 верасня 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q37276725'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1472511'></a>
7. Tätorter 2015; befolkning 2010–2018, landareal, andel som överlappas av fritidshusområden — Statistics Sweden, 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q37276725'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1472511'></a>
8. Statistiska tätorter 2018 – befolkning, landareal, befolkningstäthet — Statistics Sweden, 2019.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1472511'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q72257792'></a>
9. Statistiska tätorter 2018 – befolkning, landareal, befolkningstäthet — Statistics Sweden, 2020.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1472511'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q88541482'></a>
10. Statistiska tätorter 2020, befolkning, landareal, befolkningstäthet per tätort — Statistics Sweden, 2021.

    <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q112914414'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1472511'></a>
11. Statistiska tätorter 2018 – befolkning, landareal, befolkningstäthet — Statistics Sweden, 2021.

    <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1472511'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q106128829'></a>

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Эскільстуна