Украінская эміграцыя

Украінская эміграцыя — працэс перасялення ўкраінцаў за межы сваіх этнічных зямель — Украіны. Масавыя перасяленні ўкраінцаў пачынаюцца ў 2-й палове — канцы XIX ст. Традыцыйна вылучаюць чатыры хвалі ўкраінскай эміграцыі. Па ацэнцы дырэктара Інстытута даследаванняў дыяспары Ігара Вінічэнкі, станам на 2001 годзе, украінская дыяспара складае 10-13 млн чалавек.

Украінскія перасяленцы ў ЗША (Паўночная Дакота) (кон. 19 ст.)

Драматычнае таварыства ім. І. Котляревского (Канада, Вініпег, 1914 г.)

Першая хваля

Першая хваля пачалася з апошняй чвэрці XIX ст. і доўжылася да пачатку Першай сусветнай вайны. Масавая працоўная эміграцыя ў ЗША пачалася ў 1877 годзе, у Бразілію — 1880-я гады, у Канаду — 1891 годзе, у Сібір — 1905—1907 гадах. Акрамя таго, выязджалі і ў Аргенціну, Аўстралію і Новую Зеландыю. Гэтая хваля была абумоўлена аграрнай перанаселенасцю некаторых украінскіх тэрыторый.

Другая хваля

Другая хваля ахоплівае міжваенны перыяд і была абумоўлена сукупнасцю сацыяльна-эканамічных і палітычных прычын. Сярод эмігрантаў былі землеўладальнікі, гандляры, служачыя, святары. Яны выязджалі ў Польшчу, Чэхаславакію, Аўстрыю, Румынію, Балгарыю, Германію, Францыю, ЗША і Канаду.

Трэцяя хваля

Трэцяя хваля ўзнікла ў канцы Вялікай Айчыннай вайны. Гэта былі пераважна рэпатрыянты з англійскай, амерыканскай і французскай акупацыйных зон. Значную частку складалі тыя, хто сілай быў вывезены на працы ў Германію. Большасць эмігравалі ў Канаду, ЗША, Вялікабрытанію, Аўстралію, Бразілію, Аргенціну, Францыю.

Чацвёртая хваля

Чацвёртая хваля пачалася ў 1990-я гады. Галоўнай прычынай эміграцыі паслужыла цяжкае эканамічнае становішча ва Украіне. На часовую працу выехала каля 7-8 млн людзей у Расію, краіны Еўропы і Паўночнай Амерыкі.

Пятая хваля

Да чэрвеня 2022 года Украіну пакінулі больш за 8 мільёнаў чалавек^[1]. Такога маштабу ўцекачоў не было ў Еўропе з часоў Другой сусветнай вайны. Большасць уцекачоў прыехала ў суседнія краіны Цэнтральнай і Усходняй Еўропы (Польшчу, Румынію, Венгрыю, краіны Балтыі)^[2].

Крыніцы

1. Isański, J. et al. (2023). From the Source to Destination Countries: Central and Eastern Europe on the Move (as Usual). In: The Palgrave Handbook of Global Social Problems. Palgrave Macmillan, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-030-68127-2_397-1
2. Isański, J. et al. (2023). From the Source to Destination Countries: Central and Eastern Europe on the Move (as Usual). In: The Palgrave Handbook of Global Social Problems. Palgrave Macmillan, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-030-68127-2_397-1

Спасылкі

• Мости в Україну / Укладачі: Володимир Білецький, Віра Боднарук, Богдан Боднарук. — Донецьк: Український культурологічний центр, Східний видавничий дім. — 2005. — 116 с.
• 4,5 млн українців «орють» закордон // «Украіна Маладая» за 11 красавіка 2008 року
• Косинська Юлія «В Україні, сину, ти робив би все це для своїх…» Українська родина з Барселони — про власний досвід чужини, стосунки між земляками в Іспанії та ставлення українських дипломатів до наших заробітчан // «Украіна Маладая» № 213 за 12 лістапада 2008 года
• Українська трудова еміграція до Австралії(недаступная спасылка) (Special Broadcasting Service, 16 червня 2009) Архівавана 1 жніўня 2009. — подкаст: feed://feeds.feedburner.com/sbsukraine