Спіс нерухомых помнікаў нацыянальнага значэння Грузіі

Спіс нерухомых помнікаў нацыянальнага значэння (груз: ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის კულტურის ძეგლები უძრავი) — спіс пабудоў і гістарычных месцаў у Грузіі, якія адпавядаюць крытэрыям Міністэрства культуры агульнанацыянальнай культурнай значнасці, і таму павінны ахоўвацца на дзяржаўным узроўні.

Помнік у спісе павінен мець выбітную эстэтычную каштоўнасць, быць звязаным з важнай гістарычнай падзеяй, асобай альбо нацыянальнымі каштоўнасцямі^[1].

Першая версія спісу помнікаў культурнай спадчыны быў зацверджаны ўказам Прэзідэнта № 665 ад 7 лістапада 2006 года, з тых часоў некалькі разоў абнаўляўся. Пасля 2013 года помніку можа быць прызначана нацыянальнае значэнне праз пастанову Урада Грузіі на падставе прадстаўлення Міністэрства культуры^[2].

Помнікі ў спісе

Назва	Час пабудовы	Месца	Год дадання ў спіс	Апісанне	Фота
Царква Абаата	6-7 ст.	Гагра, Рэспубліка Абхазія 43°19′31″ пн. ш. 40°13′25″ у. д.HGЯO	2007
Сабор Алаверды: Царква святога Георгія	XI ст.	Алаверды, Кахетыя 42°01′57″ пн. ш. 45°22′38″ у. д.HGЯO	2007
Сабор Алаверды: званіца	XVII ст.	Алаверды, Кахетыя	2007
Сабор Алаверды: жылыя памяшканні	XVII ст.	Алаверды, Кахетыя	2007
Сабор Алаверды: крапасны вал	XVII ст.	Алаверды, Кахетыя	2007
Сабор Алаверды: палац	XVII ст.	Алаверды, Кахетыя	2007
Палац Дадыяні	19 ст.	Зугдыды, Самегрэла-Зема Сванеці 42°30′44″ пн. ш. 41°52′27″ у. д.HGЯO	2007
Батоніс-ціхе: прыгонная сцяна	17-18 ст.	Тэлаві, Кахетыя 41°55′03″ пн. ш. 45°28′35″ у. д.HGЯO	2007
Батоніс-ціхе: палац	17-18	Тэлаві, Кахетыя 41°55′03″ пн. ш. 45°28′35″ у. д.HGЯO	2007
Батоніс-ціхе: каралеўская капліца	17-18	Тэлаві, Кахетыя 41°55′03″ пн. ш. 45°28′35″ у. д.HGЯO	2007
Крэпасць Гоніо-Апсарос	Антычнасць	Гоніо, Батумі, Аджарыя 41°34′23″ пн. ш. 41°34′25″ у. д.HGЯO	2007
Омало	Позняе Сярэднявечча	Омало, Кахетыя 42°22′44″ пн. ш. 45°37′48″ у. д.HGЯO	2007
Манастыр Некрэсі	4–16 ст.	Кварэлі, Кахетыя 41°58′19″ пн. ш. 45°46′04″ у. д.HGЯO	2007
Шацілі	Позняе Сярэднявечча	Шацілі, Мцхета-Мтыянеты 42°39′32″ пн. ш. 45°09′28″ у. д.HGЯO	2007
Маёнтак і парк Аляксандра Чаўчавадзэ	1818–1831, 1886	Цынадалі, Кахетыя 41°53′47″ пн. ш. 45°34′02″ у. д.HGЯO	2007
Крэпасць Мелнісі	Позняе Сярэднявечча	Абастумані, Самцхэ–Джавахэты 41°42′50″ пн. ш. 42°50′19″ у. д.HGЯO	2007
Мост Отцхэ	12-13 ст	Абастумані, Самцхэ-Джавахэты 41°43′38″ пн. ш. 42°50′25″ у. д.HGЯO	2007
Шоршхоты: царква	Ранняе Сярэднявечча	Горгулі, Самцхэ-Джавахэты 41°40′11″ пн. ш. 42°42′13″ у. д.HGЯO	2007
Манастыр Зарзма: царква з купалам	14 ст.	Зарзма, Самцхэ-Джавахэты 41°40′47″ пн. ш. 42°39′14″ у. д.HGЯO	2007
Манастыр Зарзма: часоўня	10 ст.	Зарзма, Самцхэ-Джавахэты 41°40′47″ пн. ш. 42°39′14″ у. д.HGЯO	2007
Манастыр Зарзма: званіца	14 ст.	Зарзма, Самцхэ-Джавахэты 41°40′46″ пн. ш. 42°39′14″ у. д.HGЯO	2007
Манастыр Зарзма: калодзеж	13-14	Зарзма, Самцхэ-Джавахэты 41°40′47″ пн. ш. 42°39′14″ у. д.HGЯO	2007
Крэпасць Дзанаві	Высокая Сярэднявечча	Дыды-Дзанаві Самцхэ-Джавахэты 41°42′00″ пн. ш. 42°42′55″ у. д.HGЯO	2007
Царква Дзанаві, разбураная царква	Высокае Сярэднявечча	Дыды-Дзанаві Самцхэ-Джавахэты 41°41′57″ пн. ш. 42°42′56″ у. д.HGЯO	2007
Манастыр Чуле: царква Святога Георгія	14 ст.	Патара Дзанаві, Самцхэ-Джавахэты 41°42′13″ пн. ш. 42°42′08″ у. д.HGЯO	2007
Манастыр Чуле: капліца	14-15 ст.	Патара Дзанаві, Самцхэ-Джавахэты 41°42′13″ пн. ш. 42°42′08″ у. д.HGЯO	2007
Манастыр Чуле: званіца	14 ст.	Патара Дзанаві, Самцхэ-Джавахэты 41°42′13″ пн. ш. 42°42′08″ у. д.HGЯO	2007
Chule Monastery: гаспадарчыя пабудовы	Позняе Сярэднявечча	Патара Дзанаві, Самцхэ-Джавахэты 41°42′13″ пн. ш. 42°42′08″ у. д.HGЯO	2007
Крэпасць Кікібо	Сярэднявечча	Кікібо, Самцхэ-Джавахэты 41°45′36″ пн. ш. 42°32′37″ у. д.HGЯO	2007
Окрос-ціхэ	Высокая Сярэднявечча	Шока, Самцхэ-Джавахэты 41°45′36″ пн. ш. 42°32′37″ у. д.HGЯO	2007
Крэпасць Аспіндза	Высокае Сярэднявечча	Аспіндза, Самцхэ-Джавахэты 41°34′45″ пн. ш. 43°15′11″ у. д.HGЯO	2007
Царква Чыхорысі: галоўная царква	10 ст.	Аспіндза, Самцхэ-Джавахэты 41°33′31″ пн. ш. 43°16′39″ у. д.HGЯO	2007
Царква Чыхорысі: астатнія пабудовы	Позняе Сярэднявечча	Аспіндза, Самцхэ-Джавахэты 41°33′33″ пн. ш. 43°16′39″ у. д.HGЯO	2007
Царква Дамала	Ранняе Сярэднявечча	Дамала, Самцхэ-Джавахэты 41°34′18″ пн. ш. 43°18′07″ у. д.HGЯO	2007
Царква Гіоргіцмінда	Ранняе Сярэднявечча	Тмогві, Самцхэ-Джавахэты 41°24′13″ пн. ш. 43°17′16″ у. д.HGЯO	2007
Дзеда-Вардзія: царква Тэатокаса	10-11 ст.	Вардзія, Самцхэ-Джавахэты 41°23′02″ пн. ш. 43°15′27″ у. д.HGЯO	2007
Царква Кардзамеці	14 ст.	Аспіндза, Самцхэ-Джавахэты 41°20′23″ пн. ш. 43°07′08″ у. д.HGЯO	2007
Царква Гавеці	13 ст.	Аспіндза, Самцхэ-Джавахэты 41°21′42″ пн. ш. 43°08′35″ у. д.HGЯO	2007
Царква Дзэда-Тмогві church	11 ст.	Аспіндза, Самцхэ-Джавахэты 41°24′12″ пн. ш. 43°17′16″ у. д.HGЯO	2007
Вардзія комплекс манастырскіх пячор	12 ст.	Аспіндза, Самцхэ-Джавахэты 41°22′52″ пн. ш. 43°17′03″ у. д.HGЯO	2007
Ваніс Квабебі манастыр у пячорах	12-13 ст.	Аспіндза, Самцхэ-Джавахэты 41°22′57″ пн. ш. 43°18′29″ у. д.HGЯO	2007
Крэпасць Тмогві	13th-14th century	Аспіндза, Самцхэ-Джавахэты 41°23′45″ пн. ш. 43°18′59″ у. д.HGЯO	2007
Крэпасць Тмогві гаспадарчыя пабудовы	9-16 ст.	Аспіндза, Самцхэ-Джавахэты 41°23′44″ пн. ш. 43°19′02″ у. д.HGЯO	2007
Крэпасць Тмогві царква на тэрыторыі крэпасці	9-16 ст.	Аспіндза, Самцхэ-Джавахэты 41°23′44″ пн. ш. 43°19′02″ у. д.HGЯO	2007
Крэпасць Тмогві іншыя пабудовы	9-16 ст.	Аспіндза, Самцхэ-Джавахэты 41°23′44″ пн. ш. 43°19′02″ у. д.HGЯO	2007
Вежа Токі	Позняе Сярэднявечча	Токі, Самцхэ-Джавахэты 41°29′13″ пн. ш. 43°21′57″ у. д.HGЯO	2007
Царква Цунда	12-13 ст.	Накалакеві, Самцхэ-Джавахэты 41°24′28″ пн. ш. 43°20′04″ у. д.HGЯO	2007
Манастыр Шорэці	Сярэднявечча	Ота, Самцхэ-Джавахэты 41°36′55″ пн. ш. 43°20′03″ у. д.HGЯO	2007
Царква Кізілдэрэсі	9 ст.	Ота, Самцхэ-Джавахэты 41°36′11″ пн. ш. 43°18′18″ у. д.HGЯO	2007
Царква Гарта	9-10 ст.	Ота, Самцхэ-Джавахэты 41°38′32″ пн. ш. 43°20′31″ у. д.HGЯO	2007
Царква Саро	7–8 ст, рэканструяваная ў 1747	Саро, Самцхэ-Джавахэты 41°30′20″ пн. ш. 43°16′46″ у. д.HGЯO	2007
Крэпасць Саро	12 ст.	Саро,Самцхэ-Джавахэты 41°30′24″ пн. ш. 43°16′39″ у. д.HGЯO	2007
Царква Аландзэ	8–9 ст	Толошы, Самцхэ-Джавахэты 41°28′06″ пн. ш. 43°15′43″ у. д.HGЯO	2007
Царква Дзвелі	10 ст.	Дзвелі, Самцхэ-Джавахэты 41°34′51″ пн. ш. 43°08′59″ у. д.HGЯO	2007
Крэпасць Хертвісі	10–18 ст	Хертвісі, Самцхэ-Джавахэтыbr />41°28′46″ пн. ш. 43°17′07″ у. д.HGЯO	2007
Царква Абулі	10 ст	Абулі, Самцхэ-Джавахэты41°24′07″ пн. ш. 43°36′38″ у. д.HGЯO	2007
Крэпасць Абулі	1st millennium BC	Ахалкалакі, Самцхэ-Джавахэты41°22′22″ пн. ш. 43°41′06″ у. д.HGЯO	2007
Царква Адзаврэці	9–10 ст.	Адзаврэці, Самцхэ-Джавахэты41°35′10″ пн. ш. 43°27′10″ у. д.HGЯO	2007
Царква Аластані	10–11 ст.	Аластані, Самцхэ-Джавахэты 41°32′43″ пн. ш. 43°23′57″ у. д.HGЯO	2007
Царква Баралеці	Высокае Сярэднявечча	Баралеці, Самцхэ-Джавахэты 41°32′38″ пн. ш. 43°30′32″ у. д.HGЯO	2007
Царква Кветэра: купальная царква	X ст.	Ахмета, Кахетыя 42°03′23″ пн. ш. 45°05′59″ у. д.HGЯO	2007
Царква Кветэра: зал царквы	X ст.	Ахмета, Кахетыя 42°03′23″ пн. ш. 45°05′59″ у. д.HGЯO	2007
Царква Кветэра: рэшткі палаца	X ст.	Ахмета, Кахетыя 42°03′23″ пн. ш. 45°05′59″ у. д.HGЯO	2007
Царква Кветэра: крэпасць	X ст.	Ахмета, Кахетыя 42°03′23″ пн. ш. 45°05′59″ у. д.HGЯO	2007
Царква Кветэра: малая крэпасць	X ст.	Ахмета, Кахетыя 42°03′23″ пн. ш. 45°05′59″ у. д.HGЯO	2007
Царква Кветэра: іншыя пабудовы	X ст.	Ахмета, Кахетыя 42°03′23″ пн. ш. 45°05′59″ у. д.HGЯO	2007

Зноскі

1. "კულტურული მემკვიდრეობის შესახებ". 18, Law of Georgia No. 4708 of 20 July 2018
2. "კულტურის ზოგიერთი უძრავი ძეგლისათვის ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის მინიჭების შესახებ". Order of President No. 665 of 7 November 2006