From Wikipedia, the free encyclopedia
Паўстанне Балотнікава або Сялянскае паўстанне (руск.: Восстание Болотникова, Крестьянское восстание) — буйное сялянскае, казацкае і дваранскае паўстанне 1606—1607 гадоў пад правадырствам І. І. Балотнікава і шэрагу іншых дзеячаў.
| Паўстанне Балотнікава | |||
|---|---|---|---|
| Асноўны канфлікт: Смутны час | |||
 Бітва войска Балотнікава з царскай арміяй | |||
| Дата | 1606—1607 г.г. | ||
| Месца | Дзікае поле, паўднёвая частка Цэнтральнай Расіі | ||
| Вынік | Задушэнне паўстання | ||
| Праціўнікі | |||
|
|||
| Камандуючыя | |||
|
|||
| Сілы бакоў | |||
|
|||
Да канца XVI стагоддзя ў Расіі фармуецца прыгоннае права. Незадаволенасць сялян, выкліканае узмацненнем феадальнага прыгнёту, знайшло выраз у выступах манастырскіх сялян у канцы XVI стагоддзя, масавых уцёках у паўднёвыя раёны ў перыяд голаду 1601—1603 гадоў. У 1603 годзе адбылося буйное паўстанне халопаў і сялян пад камандаваннем Хлапка Касалапа.
Пасля смерці Лжэдзмітрыя I па Маскве папаўзлі чуткі, што ў палацы забілі не Дзмітрыя, а кагосьці іншага. Гэтыя чуткі зрабілі становішча В. І. Шуйскага вельмі хісткім. Незадаволеных баярскім царом было вельмі шмат, і яны ўхапіліся за імя Дзмітрыя. Адны — таму, што шчыра верылі ў яго выратаванне; іншыя — таму, што толькі гэтае імя магло надаць барацьбе з Шуйскага «законны» характар.
Прыгон сялян, увядзенне Фёдарам Іаанавічам «урочных лет», палітычная нестабільнасць, голад — з прычыны гэтага паўстанне насіла выразны антыбаярскі характар.
Данскі казак Іван Балотнікаў быў баявым халопам князя Андрэя Цяляцеўскага. Вяртаючыся праз Еўропу з турэцкага палону, ён быў у Самбары (у замку Ежы Мнішка) прадстаўлены нейкай асобе, якая называла сябе «царом Дзмітрыем Іванавічам». Відаць, гэта быў авантурыст Міхаіл Малчанаў — уцякач з Масквы паплечнік Лжэдзмітрыя I, які цяпер рассылаў па поўдні Расіі «царскія граматы», змацаваныя выкрадзенай ім у Маскве залатой царскай пячаткай. Граматы, які абвяшчалі аб хуткім вяртанні цара Дзмітрыя, ўспрымаліся многімі як цалкам дакладныя. Дасведчаны ваяр Балотнікаў быў прызначаны ў Самбары «вялікім ваяводам» і пасланы ў Пуціўль да князя Р. П. Шахаўскога, які пачаў падымаць Северскую зямлю супраць цара Васіля Шуйскага.
Спачуваў паўстанню і чарнігаўскі ваявода Андрэй Цяляцеўскі, якому раней служыў Балотнікаў. Ад Шуйскага пачалі хутка адкладвацца дзесяткі гарадоў і крэпасцяў на паўднёвым захадзе Расіі.
Першае боесутыкненне войскаў Івана Балотнікава з войскамі цара Васіля Шуйскага ў жніўні 1606 года, ля горада Кромы.
Другая буйная бітва паўстання, у канцы жніўня 1606 года, ля горада Ялец.
Бітва 23 верасня 1606 года.
Аблога Масквы атрадамі Балотнікава восенню 1606 года
Чатырохмесячнай аблога Калугі, дзе паўстанцы пад кіраўніцтвам Івана Балотнікава схаваліся ад надыходзячых войскаў цара Васіля Шуйскага.
Бітва ў траўні 1607 года каля Калугі. Скончылася цяжкай паразай войскаў цара Васіля Шуйскага.
Бітва 5 — 7 чэрвеня 1607 года, у якім царскае войска Васіля Шуйскага атрымала перамогу над паўстанцкім войскам.
Заключны эпізод паўстання Балотнікава. Аблога горада войскамі Васіля Шуйскага працягвалася чатыры месяцы і скончылася яго узяццем і паланеннем асноўных кіраўнікоў паўстання.
Адсутнасць адзінства ў шэрагах яго войскаў. У паўстанні ўдзельнічалі людзі з розных слаёў насельніцтва і ўсе яны мелі свае ўласныя мэты; адсутнасць адзінай ідэалогіі; здрада часткі войска.
Дваранства даволі хутка перайшло на бок Шуйскага; недаацэнка сіл праціўніка. Балотнікаў часцяком фарсіраваў падзеі, не даўшы войску магчымасці назапасіць сілы.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
