![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/%25D0%259A%25D0%25B0%25D0%25BC%25D0%25B5%25D0%25BD%25D0%25BD%25D1%258B_%25D1%2586%25D0%25B5%25D1%2580%25D0%25B0%25D0%25BC_%25D1%2596_%25D0%25B4%25D1%2580%25D0%25B0%25D1%259E%25D0%25BB%25D1%258F%25D0%25BD%25D0%25B0%25D1%258F_%25D0%25BF%25D0%25B0%25D0%25B1%25D1%2583%25D0%25B4%25D0%25BE%25D0%25B2%25D0%25B0.jpg/640px-%25D0%259A%25D0%25B0%25D0%25BC%25D0%25B5%25D0%25BD%25D0%25BD%25D1%258B_%25D1%2586%25D0%25B5%25D1%2580%25D0%25B0%25D0%25BC_%25D1%2596_%25D0%25B4%25D1%2580%25D0%25B0%25D1%259E%25D0%25BB%25D1%258F%25D0%25BD%25D0%25B0%25D1%258F_%25D0%25BF%25D0%25B0%25D0%25B1%25D1%2583%25D0%25B4%25D0%25BE%25D0%25B2%25D0%25B0.jpg&w=640&q=50)
Княжацкі церам (Полацк)
From Wikipedia, the free encyclopedia
Княжацкі церам — колішні палац полацкіх князёў, які існаваў у Полацку ў XII—XVI стст.
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B_%D1%86%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BC_%D1%96_%D0%B4%D1%80%D0%B0%D1%9E%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%B0%D0%B1%D1%83%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%B0.jpg/640px-%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B_%D1%86%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BC_%D1%96_%D0%B4%D1%80%D0%B0%D1%9E%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%B0%D0%B1%D1%83%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%B0.jpg)
Пабудаваныя ў паўночнай частцы полацкага дзядзінца ў трэцяй чвэрці XII ст., найверагодней, разам з царквой Архангела Міхаіла[1]. Відаць, у XVI ст. ўваходзілі ў палацавы комплекс полацкага намесніка. Рэшткі выяўленыя выпадкова адкрыты падчас пракладкі вадаправоднай траншэі ў 1976 г. У 1976—1977 гг. П. А. Рапапортам былі праведзены раскопкі помніка[1]. Захаваліся падмурак і частка цаглянай сцяны.
Асноўны будынак (4,7х4,2 м) амаль квадратны ў плане, складзены з плінфы ў тэхніцы муроўкі «са схаваным радам», з заходняга боку да яго быў прыбудаваны меншы аб'ём (2,5х2,4 м). Падмурак таўшчынёй 60—75 см (у малым памяшканні 50 см) і глыбінёй 1,8 м зроблены з камянёў на вапнавым растворы. У XIV ст. з паўночнага боку да палат прыбудаваны драўляны, з сасновых брусоў, квадратны ў плане (5,3x5,4 м) аб'ём, сцены якога ўнутры былі абмазаны глінай. У палатах знаходзіліся печы, у іх канструкцыі выкарыстаныя гаршковыя і пазней каробчатыя кафлі.
Полацкі церам меў бэлькавыя перакрыцці, некалькі паверхаў і разам з драўлянымі прыбудовамі ўтвараў маляўнічы архітэктурны выгляд.
Магчыма, выява церама змешчана на мініяцюры Радзівілаўскага летапісу, дзе згадваецца пра мор у Полацку 1092 г. У тэксце летапісу згаданы «хароміны», а на мініяцюры змешчана выява вузкага двухпавярховага будынка з дзвярамі на першым паверсе і вялікім акном на другім. Верагодна, менавіта гэты мураваны будынак (грыдніца) прызначаўся для княжацкіх сходак і піроў[1].
Бліжэйшыя аналагі яму можна знайсці ў Гародне, Чарнігаве і Смаленску. Напрыклад, княжацкія церамы ў Смаленску і Гародне былі размешчаны, як і Полацкі, на краю дзядзінца, над схілам да ракі[1].