Дыян Касій

Ды́ян Ка́сій Какцеа́н (грэч. Δίων Κάσσιος, лац.: Lucius Claudius Cassius Dio Cocceianus; 155 — 235) — рымскі консул і гісторык грэчаскага паходжання, аўтар часта цытуемай «Рымскай гісторыі» («Роμαικη», лац.: «Historia Romana») у 80 кнігах, якія ахопліваюць гісторыю ад заснавання горада да часоў Аляксандра Севера.

Дыян Касій
стар.-грэч.: Δίων ὁ Κάσσιος
Консул, Старажытны Рым з 229
Нараджэнне	не раней за 155 і не пазней за 164 Нікея[d], Віфінія і Понт, Старажытны Рым[1][2][…]
Смерць	не раней за 229 і не пазней за 235 Нікея[d], Віфінія і Понт[3][4][…]
Імя пры нараджэнні	лац.: Lucius Claudius Cassius Dio Cocceianus
Бацька	Касій Апраніян[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Запыт «Касій Дыян» перанакіроўваецца сюды; пра консула канца III стагоддзя гл. Касій Дыян, консул 291 года.

Яго бацька, Касій Апраніян, быў пры Марку Аўрэліі намеснікам Далмацыі і Кілікіі. Дыян нарадзіўся ў Нікеі (Віфінія) і пасля атрымання рытарычнай адукацыі пачаў у 180 г. службовую кар'еру. Ён быў сенатарам, прэтарам, консулам (двойчы, разам з Аляксандрам Северам). Затым Дыян аддаліўся ад грамадскіх спраў і з'ехаў на радзіму ў Віфінію.

Дыян працаваў над «Гісторыяй» 22 года. Стыль Дыяна — рытарычны, манера выкладу — ясная і простая, але, напрыклад, у апісанні бітвы пры Карах некаторыя аддаюць перавагу Плутарху. На «Рымскую гісторыю» абапіраліся гісторык Яўстахій з Эпіфаніі (VI ст.), Іаан Антыяхійскі (VII ст.).

Сачыненне Дыяна захавалася не цалкам, але ў значнай частцы. Ад першых 35 кніг (якія апавядалі пра перыяд ад заснавання Рыма да 69 гады да н. э.) дайшлі малаважныя фрагменты і скарочаны пераказ у візантыйскага гісторыка Занары. Кнігі XXXVI—LIV, якія адносяцца да 69-10 гг. да н. э., захаваліся цалкам, а кнігі LV-LX (9 год да н. э. — 46 год н. э.) — з некаторымі лакунамі. Ад апошніх 20 кніг захаваліся значныя фрагменты. Утрыманне шэрагу заключных кніг пераказаў візантыйскі пісьменнік Ксіфілін.

Існуе поўны англійскі пераклад працы Дыяна Касія, апублікаваны ў «Loeb Classical Library».

Сачыненні

Тэкст і англійскі пераклад:

• У серыі «Loeb classical library» сачыненне выдадзена ў 9 тамах (№ 32, 37, 53, 66, 82, 83, 175, 176, 177)
  • Vol. I. Books I—XI
  • Vol. II. Books XII—XXXV
  • Vol. III. Books XXXVI-XL
  • Vol. IV. Books XLI-XLV
  • Vol. V. Books XLVI-L
  • Vol. VI. Books LI-LV
  • Vol. VII. Books LVI-LX
  • Vol. VIII. Books LXI-LXX
  • Vol. IX. Books LXXI-LXXX

Французскі пераклад:

• У серыі «Collection Budé» пачата выданне: апублікаваны 4 тамы (кн. 41-42, 45-46, 48-51)

Зноскі

1. Дион, Кассий // Еврейская энциклопедия — СПб.: 1910. — Т. 7. — С. 256–257.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q21096047'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q24983866'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q4173137'></a>
2. Любкер Ф. Dio // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга и др. — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 403–404.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q101490'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1459210'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q694826'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q4135787'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q24933120'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q30059240'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q45178202'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q4249594'></a>
3. Dió Cassi // Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968. Праверана 31 снежня 2020.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168'></a>
4. ДИО́Н КА́ССИЙ // Большая российская энциклопедия — М.: Большая российская энциклопедия, 2004. Праверана 31 снежня 2020.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1768199'></a>

Спасылкі

• Поўны англійскі пераклад: Roman History by Cassius Dio