Гісторыя Кітая
From Wikipedia, the free encyclopedia
Кітайская цывілізацыя (руск.) (бел. — адна з самых старажытных у свеце. Паводле сцвярджэнняў кітайскіх навукоўцаў, яе ўзрост можа складаць пяць тысяч гадоў, пры гэтым наяўныя пісьмовыя крыніцы ахопліваюць перыяд не менш за 3500 гадоў.
Наяўнасць сістэм адміністрацыйнага кіравання, якія ўдасканальваліся дынастыямі, што змянялі адна адну, ранняе асваенне найбуйнейшых аграрных ачагоў у басейнах рэк Хуанхэ і Янцзы стварала перавагі для кітайскай дзяржавы, эканоміка якой грунтавалася на развітым земляробстве, у параўнанні з суседзямі-качэўнікамі і горцамі. Яшчэ больш умацавала кітайскую цывілізацыю ўвядзенне канфуцыянства ў якасці дзяржаўнай ідэалогіі (I стагоддзе да н. э.) і адзінай сістэмы пісьма.
Расійскі гісторык Віктар Башкееў разглядае сцвярджэнне аб старажытнасці кітайскай дзяржаўнасці ў ліку міфаў, звязаных з пачатковымі этапамі развіцця кітайскай гістарыяграфіі, якая ўвабрала ў сябе мноства легенд, што стваралі адпаведны вобраз[1]. Сяргей Дзмітрыеў сцвярджае, што дадзены міф паўстаў у кітайскай гістарыяграфіі пад уплывам працы еўрапейскага гісторыка-кітаіста Марціна Марціні (руск.) (бел.[1].
Існуе асіметрыя ў колькасці крыніц гістарычных звестак, у той жа час назіраецца адзінства кітайскай цывілізацыі, позняя эпоха яўна суадносіць сябе з папярэднікамі, інтэрпрэтуе традыцыі. Наступны падзел заснаваны на традыцыйнай ханьскай гістарыяграфіі:
- Даімперскі Кітай (Ся, Шан, Чжоу-да 221 да н. э.)
- Імперскі Кітай (Цынь-Цын)
- Новы Кітай (1911-сучаснасць)
Першы перыяд, скупа дакументаваны, займае прыкладна такі ж часовы прамежак, як і другі; другі перыяд, у сваю чаргу, часам дзеляць на ранні (да канца Тан) і позні (да канца Цын). Пры гэтым традыцыйная кітайская гістарыяграфія ўключае суверэнныя дзяржавы іншых народаў (манголаў, маньчжураў, тыбетцаў і інш.) у хранікальна-дынастыйную гісторыю ўласна Кітая, ігнаруючы ўласныя гістарычныя традыцыі гэтых народаў і разглядаючы іх дзяржавы як часткі Кітая.