Алея шахідаў

Алея шахідаў (азерб.: Şəhidlər Xiyabanı; да 1990 г. — Парк Кірава / Нагорны парк, азерб.: Киров Паркы / Дағлыг Парк) — брацкая магіла ў Баку, дзе пахаваныя «шахіды» — у асноўным ахвяры «Чорнага студзеня» (126 чалавек) і азербайджанцы, якія загінулі ў Карабахскай вайне. На Алеі існуе таксама безназоўная магіла, у якой пахаваныя неапазнаныя целы забітых.

Славутасць
Алея шахіда
азерб.: Şəhidlər Xiyabanı
40°21′28,50″ пн. ш. 49°49′37,50″ у. д.HGЯO
Краіна	Азербайджан
Месцазнаходжанне	Баку
Архітэктурны стыль	Алея
Дата пабудовы	1990
Статус	Ахоўваецца дзяржавай
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

На месцы Алеі Шахідаў раней размяшчаліся мусульманскія могілкі, дзе былі пахаваныя целы ахвяр сакавіцкіх падзей 1918 года ў Баку. Пасля ўсталявання савецкай улады ў 1920 годзе могілкі былі знішчаны, пахаваныя целы вывезены, а на гэтым месцы быў разбіты парк імя Сяргея Кірава^[1].

Падзеі 1990 года

У студзені 1990 года ў Нагорны парк былі перанесены з плошчы «Азадлыг» (азерб.: Azadlıq meydanı — «плошча свабоды», былая «плошча Леніна») целы людзей, якія загінулі ў ходзе трагічных падзей у ноч з 19 на 20 студзеня 1990 года. 20-21 студзеня на алеі былі выкапаны больш за 120 магіл. Пахаванне працягваліся некалькі гадзін. 22 студзеня былі пахаваныя яшчэ 50 чалавек. Трое з іх былі ахвярамі сакавіцкай разні 1918 года, целы якіх былі выяўленыя ў парку пры капанні магіл. На ўсіх трох магілах напісана «Шахіда 1918 года». На магілах і месцах смерцяў былі расстаўленыя кветкі, у асноўным чырвоныя гваздзікі, што ператварыліся ў Азербайджане ў жалобныя кветкі.

Памяць

Прэзідэнт Расіі Уладзімір Пуцін ускладае вянок да мемарыяльнага комплексу «Алея шахідаў»

17 студзеня 2000 года прэзідэнт Азербайджанскай Рэспублікі Гейдар Аліеў выдаў указ «Аб прысваенні ганаровага звання „Шахід 20 студзеня“», у якім прыведзены поўны спіс загінулых і зніклых без вестак.

Алея шахідаў — адно з месцаў у Баку, якія, як правіла, наведваюць ганаровыя госці.

Гл. таксама

• Чорны студзень

Зноскі

1. Майкл Сміт. Памяць аб страце і азербайджанскае таварыства Архівавана 1 красавіка 2020. (руск.)

Спасылкі

• 20 студзеня — Дзень усенароднага смутку Архівавана 19 кастрычніка 2009. (руск.)
• Баку ў 1990-м(недаступная спасылка) (руск.)
• Студзеньская трагедыя Архівавана 19 лютага 2014. (руск.)
• Ахвяры трагедыі Архівавана 2 ліпеня 2010. (руск.)