Гармо́нія гало́сных, сінгармані́зм — фанэтычная зьява, якая палягае ў прыпадабненьні галосных па пэўных прыкметах у межах аднаго слова.
Тэрміналёгія
Пад гармоніяй галосных як правіла разумеюць прагрэсіўную асыміляцыю, рэгрэсіўную часьцей называюць умляўт.
Сутнасьць зьявы
Прагрэсіўная асыміляцыя галосных можа адбывацца водле шэрагу прыкметаў:
- ступень уздыму;
- шэраг;
- лябіялізаванасьць;
У шмат якіх мовах галосныя могуць быць разьбітыя на клясы паводле тых альбо іншых асаблівасьцяў, прычым гармонія галосных можа мець месца па некалькіх прыкметах адначасова. Так у турэцкае мове назіраецца гармонія водле шэрагу (для ўсіх галосных) і водле лябіялізаванасьці (для галосных высокага ўздыму). Як правіла гармонія галосных вызначае якую галосную будзе мець афікс, які далучаецца да асновы, і характэрная для аглютынацыйных моваў.
У гармоніі могуць удзельнічаць ня ўсе галосныя (нэўтральныя галосныя), у гэтым выпадку нэўтральныя галосныя могуць блякаваць сінгарманізм альбо не ствараць яму перашкодаў.
Гармонія галосных можа адсутнічаць у шэрагу словаў з розных прычынаў: слова можа быць складаным і складацца зь некалькіх каранёў, слова можа быць запазычаным, афікс, далучаны да слова, можа не падпарадкоўвацца гармоніі галосных.
Мовы з гармоніяй галосных
Глядзіце таксама
- Умляўт
- Абляўт
| Гэта — накід артыкула. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго. |
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
