Ялта

Я́лта (укр. Ялта, крым. Yalta, Ялта, ад грэц. Γιάλτα) — горад-курорт ва Ўкраіне, на паўднёвым узьбярэжжы Крымскага паўвостраву. З 2014 году пад расейскай акупацыяй. Адрозьніваюць горад Ялта і гэтак званую «Вялікую Ялту». Вялікай Ялтай называюць Ялцінскі рэгіён Аўтаномнай Рэспублікі Крым — тэрыторыю, падначаленую Ялцінскаму горсавету. Гэтая тэрыторыя займае частку паўднёвага ўзьбярэжжа Крыму ад Фораса на захадзе да Гурзуфа на ўсходзе і ўключае два гарады (Ялту і Алупку і мноства пасёлкаў.

Ялта
укр. Ялта
Файл:Flag of Yalta.svg, Yalta flag 2005.svg Герб Ялты Сьцяг Ялты
Дата заснаваньня:	1154
Былая назва:	Яліта (да XV ст.)
Краіна:	Украіна
Аўтаномная рэспубліка:	Крым
Раён:	Ялцінскі раён
Плошча:	283 км²
Вышыня:	200 м н. у. м.
Насельніцтва:	▼74 652 чал. (2021)[1]
Часавы пас:	UTC+2
летні час:	UTC+3
Тэлефонны код:	+380-654, +7-3654
Паштовы індэкс:	98600–98639, 298600–298639
КОАТУУ:	0111900000
Геаграфічныя каардынаты:	44°29′58″ пн. ш. 34°9′19″ у. д.
Ялта на мапе Ўкраіны Ялта
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
https://yalta.com.ua/, https://yalta.rk.gov.ru/ru/index

Згодна з найбольш распаўсюджанай вэрсіяй назва гораду паходзіць ад па-грэцку: γιαλος — «бераг», аднак маюцца гіпотэзы і пра цюрскае паходжаньне назвы.^[2] Першае ўзгадваньне Ялты трапляецца ў арабскага гісторыка Аль-Ідрысіі ў 1154 годзе. Джаліту ён называе палавецкім горадам на чарнаморскім узьбярэжжы. З крымскататарскай мовы «джалыда» (ялыта) перакладаецца як «на беразе».

У Ялце ня раз бываў на лячэньні адзін са славутых дзеячаў беларускай літаратуры Максім Багдановіч. Паэт пакутаваў на сухоты лёгкіх. Апошні раз ён прыехаў у Крым у 1917 годзе, дзе напісаў свае апошнія вершы. У парку санаторыя «Беларусь» у Карэізе ў 1957 годзе быў адкрыты помнік паэту.

Крыніцы

1. https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/tab-5_VPN-2020.xlsx (рас.)
2. О Ялте (рас.) Праверана 10 сакавіка 2011 г.