Харо́н (134340 I) — спадарожнік Плютона (па іншай вэрсіі — меншы кампанэнт падвойнай карлікавай плянэтнай сыстэмы Плютон — Харон). Названы ў гонар Харона — перавозьніка душ мёртвых праз раку Стыкс у старажытнагрэцкай міталёгіі.
| спадарожнік Плютона | |
 | |
| Гісторыя адкрыцьця | |
|---|---|
| Першаадкрывальнік | Джэймз Ўолтэр Крысьці |
| Дата адкрыцьця | 22 чэрвеня 1978 |
| Месца адкрыцьця | United States Naval Observatory Flagstaff Station[d] |
| Арбітальныя характарыстыкі | |
| Вялікая паўвось | 19 591,4 km |
| Эксцэнтрысытэт | 0 |
| Арбітальны пэрыяд | 6,387 230 4 дзён (6 дзён 9 г 17 хв 36,7 с ± 0,1 с) |
| Нахіл арбіты | 112,78 ± 0,02° (да экліптыкі) |
| Фізычныя характарыстыкі | |
| Дыямэтар | 1212±16 км |
| Сярэдні радыюс | 19 640 км |
| Плошча паверхні | 4,58×106 км² |
| Маса | 1,52×1021 кг |
| Шчыльнасьць | 1,65 ± 0,06 г/см³ |
| Прыскарэньне вольнага паданьня | 0,278 м/с² |
| Пэрыяд вярчэньня вакол сваёй восі | сынхранізаваны |
| Нахіл восі вярчэньня | 0 (?) |
| Альбэда | пераменнае ад 0,36 да 0,39 |
| Абсалютная зорная велічыня | 1 |
| Бачная зорная велічыня | 16,8 |
| Тэмпэратура паверхні | −220°C (53 К) |
| Атмасфэра | вельмі разрэжаная (ціск меншы за 0,11 мкБар) |
Харон быў адкрыты амэрыканскім астрафізыкам Джэймзам Крысьці 22 чэрвеня 1978 на здымку, атрыманым у Ваенна-марской абсэрваторыі ЗША, Флагстаф, Арызона.
Статус
Традыцыйна Харон лічыцца спадарожнікам Плютона. Аднак, існуе меркаваньне, што паколькі цэнтар мас сыстэмы Плютон — Харон знаходзіцца па-за Плютонам, Плютон і Харон павінны разглядацца ў якасьці падвойнай карлікавай плянэтнай сыстэмы.
Паводле праекту Рэзалюцыі 5 XXVI Генэральнай асамблеі МАЗ (2006) Харону (нараўне з Цэрэрай і аб’ектам 2003 UB313) меркавалася прысвоіць статус плянэты. У зацемках да праекту рэзалюцыі паказвалася, што ў такім разе Плютон — Харон будзе лічыцца падвойнай плянэтай[1].
Аднак, у канчатковым варыянце рэзалюцыі ўтрымлівалася іншае рашэньне: было ўведзенае паняцьце карлікавая плянэта. Да гэтага новага клясу аб’ектаў былі аднесеныя Плютон, Цэрэра і Эрыс (раней: аб’ект 2003 UB313). Харон ня быў уключаны ў лік карлікавых плянэт[2].
Характарыстыкі
Харон разьмешчаны ў 19 640 км ад цэнтру Плютона; арбіта нахіленая на 55° да экліптыкі. Дыямэтар Харона 1212±16 км, маса — 1,9×1021 кг, шчыльнасьць — 1,72 г/см³[3]. Адно абарачэньне Харона займае 6,387 сутак (з прычыны прыліўнога тармажэньня ён супадае з пэрыядам кручэньня Плютона), таму Плютон і Харон стала зьвернутыя адзін да аднаго адным і тым жа бокам.
Адкрыцьцё Харона дазволіла астраномам вылічыць сапраўдную масу Плютона. Асаблівасьці арбіт вонкавых спадарожнікаў паказваюць, што маса Харона складае прыблізна 11,65 % масы Плютона.
Харон прыкметна цямней Плютона. Падобна, што гэтыя аб’екты істотна адрозьніваюцца па складзе. У той час як Плютон пакрыты азотным лёдам, Харон пакрыты вадзяным лёдам, і яго паверхня мае больш нэўтральны колер. У цяперашні час лічаць, што сыстэма Плютон-Харон утварылася ў выніку сутыкненьня Плютона і прота-Харона; сучасны Харон утварыўся з аскепкаў, выкінутых на арбіту вакол Плютона; пры гэтым таксама маглі ўтварыцца некаторыя аб’екты поясу Койпэра.
Глядзіце таксама
Крыніцы
Вонкавыя спасылкі
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
