Рафал Корсак

Рафа́л Корсак^[a] (сьвецкае імя Мікала́й; каля 1601 — 28 жніўня 1640, Рым) — царкоўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага, Рэчы Паспалітай, царкоўны гісторык і тэоляг. Протаархімандрыт Ордэна базылянаў сьвятога Язафата (з 1626), уніяцкі біскуп Пінскі і Тураўскі (1632—1637), мітрапаліт Кіеўскі, Галіцкі і ўсяе Русі (з 1637).

Вікіпэдыя мае артыкулы пра іншых асобаў з прозьвішчам Корсак.

Рафал Корсак
лац. Rafał Korsak

Рафаіл Корсак
Катвіца
IV мітрапаліт Кіеўскі, Галіцкі і ўсяе Русі
1637 — 1640
Папярэднік	Язэп Руцкі
Наступнік	Антон Сялява
Асабістыя зьвесткі
Імя пры нараджэньні	Мікалай Корсак
Нарадзіўся	каля 1601 каля Наваградку
Памёр	28 жніўня 1640 Рым
Пахаваны	Рым
Род	Корсакі
Бацькі	Сямён Іванавіч Корсак[d]
Дзейнасьць	каталіцкі сьвятар, каталіцкі біскуп

Біяграфія

Зь беларускага^[1] шляхецкага роду Корсакаў гербу ўласнага («Катвіца зьмененая»). Нарадзіўся каля Наваградку, ягоныя бацькі спавядалі кальвінізм (паводле біяграфічнай даведкі 1628 году, Lithuanus, natus in Districtu Novogroden^[2]). У падлеткавым веку страціў бацькоў і знаходзіўся пад апекаю Язэпа Руцкага, маці якога паходзіла з роду Корсакаў.

Спачатку Язэп Руцкі аддаў яго для навучаньня ў калегіюм езуітаў у Замасьці, затым — у Нясьвіскі езуіцкі калегіюм, дзе Мікалай Корсак перайшоў у каталіцтва лацінскага абраду. Пазьней пад уплывам Кіеўскага мітрапаліта Язэпа Руцкага прыняў грэцкі абрад. Вучыўся ў Віленскай акадэміі.

У 1618 годзе праходзіў філязофскія студыі ў папскім калегіюме ў Браўнсбэргу (Усходняя Прусія). У 1619—1621 гадох працягваў навучаньне ў калегіюме езуітаў у Празе. Да 1620 году ўступіў у Ордэн базылянаў, прыняўшы манаскае імя Рафаіл, і быў высьвячаны на дыякана ў 1620 годзе. У 1621—1624 гадох працягваў багаслоўскія студыі ў Грэцкім калегіюме сьвятога Атанасія ў Рыме. Пасьля завяршэньня багаслоўскіх студыяў у Грыгарыянскім калегіюме ў 1624 годзе быў высьвячаны ў Рыме на сьвятара. Тады ж зьвярнуўся да Апостальскай Сталіцы з мэмарандумамі — у справе царкоўнай уніі на праваслаўным Усходзе, а таксама далучэньня ордэну кармялітаў да ўнійнай дзейнасьці.

У 1625—1637 гадох архімандрыт Віленскага Траецкага, у 1631 годзе Анупрэйскага (Амсьціслаўскае ваяводзтва), у 1632—1633 гадох Кобрыньскага Спаскага, у 1637—1640 гадох Жыдычынскага манастыроў. У 1626 годзе прызначаны протаархімандрытам базылянскага ордэна і біскуапам-каад’ютарам мітрапаліта Язэпа Руцкага. 8 ліпеня 1626 году атрымаў каралеўскую намінацыю на годнасьць біскупа, а ў 1631 годзе — папскую булу з пацьверджаньнем права на ўспадкаваньне кіраўніцтва мітраполіяй^[3]. У 1626—1632 біскуп Галіцкі, у 1632—1637 — біскуп Тураўскі і Пінскі.

У 1633 годзе на даручэньне кіеўскага мітрапаліта Язэпа Руцкага адправіўся ў Рым да Папы Рымскага Урбана VIII, каб адстойваць інтарэсы ўніі ва ўмовах абвастрэньня змаганьня з прыхільнікамі Канстантынопальскага патрыярхату і непрыхільнага стаўленьня да Ўніяцкай царквы з боку сьвецкіх уладаў і рымска-каталіцкай герархіі Рэчы Паспалітай, а таксама з мэтай паскорыць працэс праслаўленьня полацкага архібіскупа Язафата (Кунцэвіча). Пасьпяхова выканаўшы гэтую місію, увесну 1636 году прыбыў у Варшаву зь лістамі з Апостальскай Сталіцы да караля і польскіх герархаў з рэкамэндацыямі перагледзець «Пункты заспакаеньня Русі», што былі выдадзеныя каралём і вялікім князем Уладзіславам Вазам і легалізоўвалі царкву Канстантынопальскага патрыярхату ў Рэчы Паспалітай, і спрыяць дзейнасьці зьяднанай царквы.

У 1637 годзе атрымаў прызначэньне мітрапалітам кіеўскім і ўсяе Русі. Падтрымліваў курс караля і вялікага князя на прымірэньне ўніятаў з праваслаўнымі. У 1639—1640 гадох у трэці раз паехаў у Рым, дзе працягваў клапаціцца пра бэатыфікацыю Язафата Кунцэвіча і прасіў у Папы Рымскага Урбана VIII дазволу склікаць супольны сабор прыхільнаў і супраціўнікаў Уніі з мэтай стварэньня адзінага Рускага патрыярхату ў Рэчы Паспалітай. У гэты час напісаў біяграфію Язэпа Вельяміна Руцкага, пераклаў творы Мялеція Сматрыцкага, заснаваў у Рыме сядзібу базылянаў зь Беларусі і Ўкраіны пры царкве Сьвятых Сяргея й Бакха.

Памёр 28 жніўня 1640 году ў Рыме, спачыў у царкве Сьвятых Сяргея й Бакха.

Папярэднік Язэп Руцкі	Протаархімандрыт Ордэна базылянаў сьвятога Язафата 1626—1640	Наступнік Пахом Война-Аранскі
Папярэднік Рыгор Ліс-Міхайловіч	Біскуп Пінскі і Тураўскі 1632—1637	Наступнік Пахом Война-Аранскі
Папярэднік Язэп Руцкі	Мітрапаліт Кіеўскі, Галіцкі і ўсяе Русі 1637—1640	Наступнік Антон Сялява

Заўвагі

1. Таксама Рафаі́л Ко́рсак

Крыніцы

1. Казуля С. Корсак Рафаіл // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 2. С. 649.
2. Epistolae metropolitarum kioviensium catholicorum: Raphaelis Korsak, Antonii Sielava, Gabrielis Kolenda. — Romae, 1956. P. 13.
3. КОРСАК Рафаїл

Літаратура

• Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — 788 с. — ISBN 985-11-0378-0
• Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 1997. — Т. 4: Кадэты — Ляшчэня. — 432 с. — ISBN 985-11-0041-2
• Енциклопедія історії України: Т. 5: Кон — Кю / Редкол.: В. А. Смолій (голова) та ін. НАН України. Інститут історії України. — К.: В-во «Наукова думка», 2008. — 568 с.