Ота Шміт

О́та Ю́льевіч Шміт (30 верасьня [ст. ст. 18 верасьня] 1891, Магілёў — 7 верасьня 1956) — савецкі матэматык, астраном, дасьледнік Поўначы, акадэмік Акадэміі навук СССР з 1935 году (сябра Ўкраінскай Акадэміі навук з 1934, сябра-карэспандэнт АН СССР з 1933), Герой Савецкага Саюзу (1937). Заснавальнік і загаднік катэдры вышэйшай альгебры (1929—1949) фізыка-матэматычнага факультэту / мэханіка-матэматычнага факультэту МДУ. У 1930-1934 гадох кіраваў знакамітымі арктычнымі экспэдыцыямі на ледакольных параходах «Георгий Седов», «Александр Сибиряков» і «Челюскин». Распрацоўваў космаганічную гіпотэзу ўтварэньня целаў Сонечнай сыстэмы ў выніку кандэнсацыі калясонечнага газава-пылавага воблаку.

Вікіпэдыя мае артыкулы пра іншых асобаў з прозьвішчам Шміт (неадназначнасьць).

Ота Шміт лац. Ota Šmit
па-расейску: Отто Юльевич Шмидт
Дата нараджэньня	18 (30) верасьня 1891[1] або 30 верасьня 1891(1891-09-30)[2]
Месца нараджэньня	Магілёў, Расейская імпэрыя[3]
Дата сьмерці	7 верасьня 1956(1956-09-07)[3][1][4][…] (64 гады)
Месца сьмерці	Масква, СССР[3]
Прычына сьмерці	сухоты[1]
Месца пахаваньня	Новадзявочыя могілкі
Месца вучобы	фізыка-матэматычны факультэт Кіеўскага ўнівэрсытэту[d] (1913)[5] Другая кіеўская гімназія[d] (1909) Магілёўская мужчынская гімназія[d]
Занятак	астраном, матэматык, падарожнік-дасьледнік, палітык, прафэсар унівэрсытэту, фізык, дзяржаўны дзяяч, псіхааналітык, геафізык, географ, падарожнік
Навуковая сфэра	тэорыя групаў, астраномія[6], матэматыка[6], геаграфія[6], геафізыка[6] і псыхааналіз
Месца працы	Расейская акадэмія навук Імпэратарскі ўнівэрсытэт сьвятога Ўладзімера[d][1] Маскоўскі дзяржаўны ўнівэрсытэт[d] Галоўная ўправа Паўночнага марскога шляху[d] Інстытут фізыкі Зямлі імя Ота Шміта[d] RSFSR People's Commissariat on Food[d] OGIZ[d] Matematicheskii Sbornik[d] Арктычны і антарктычны навукова-даследчы інстытут[d] Кіеўскі нацыянальны ўнівэрсытэт імя Тараса Шаўчэнкі
Сябра ў	Нацыянальная акадэмія навук Украіны, Акадэмія навук СССР[d] і Расейская акадэмія навук
Навуковая ступень	магістар[d]
Навуковы кіраўнік	Дзьмітры Гравэ[d]
Дзеці	Vladimir Schmidt[d] і Сыгурд Шміт[d]
Узнагароды
Ота Шміт у Вікісховішчы

Аўтар працаў з вышэйшай альгебры (тэорыі групаў). Адзін з заснавальнікаў і галоўны рэдактар «Большой Советской Энциклопедии» (1924—1942).

Біяграфія

Продкі Ота Шміта па мячы паходзяць зь немцаў-каляністаў, якія перабраліся ў Латвію у другой палове XVIII стагодзьдзя, а па кудзелі — латышы з суседняга хутара.

З 28 лютага 1939 году да 24 сакавіка 1942 году быў віцэ-прэзыдэнтам АН СССР.

Меў сына Сігурда (нар. у 1922), савецкага і расейскага гісторыка.

Ушанаваньне імя

Паштовая марка СССР, прысьвечаная О. Ю. Шміту

• Першы савецкі навуковы ледакол, спушчаны на ваду ў 1979 годзе, меў назву «Ота Шміт»
• У Ліпецку, Адэсе, Казані, Гелянджыку, Днепрапятроўску, Ніжнім Ноўгарадзе, Віньніцы, Мурманску ёсьць вуліцы названыя ў гонар вучонага, у родным горадзе Шміта — Магілёве — праспэкт.
• У 1995 годзе Расейскай акадэміяй навук зацьверджаная прэмія О. Ю. Шміта за выбітныя працы ў галіне дасьледаваньня і засваеньня Арктыкі.

Крыніцы

1. MacTutor History of Mathematics archive — 1994.
2. Историческая энциклопедия Сибири (рас.) / под ред. В. А. Ламин — Новосибирск: 2009. — ISBN 5-8402-0230-4
3. Шмидт Отто Юльевич // Большая советская энциклопедия (рас.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
4. Otto Yulyevich Shmidt // Encyclopædia Britannica (анг.)
5. Матэматычная генеалогія (анг.) — 1997.
6. Нацыянальная служба Чэскай рэспублікі

Вонкавыя спасылкі

• Біяграфія (рас.) Архіўная копія
• Лябараторыя імя О. Ю. Шміта
• Разьдзел кнігі Лорэна Грэхэма «Естествознание, философия и науки о человеческом поведении в Советском Союзе», прысьвечаны О. Ю. Шміту