From Wikipedia, the free encyclopedia
Вялі́кія Лу́кі (па-расейску: Великие Луки) — горад абласнога падпарадкаваньня ў паўднёва-ўсходняй частцы Пскоўскай вобласьці Расеі, зьяўляецца цэнтрам Вялікалуцкага раёну, але не ўваходзіць у ягоны склад. Праз горад працякае рака Ловаць (упадае ў возера Ільмень)[2]. Насельніцтва складае 90 922 жыхароў (2020).
| Вялікія Лукі | |||||
| рас. Великие Луки | |||||
 | |||||
| |||||
| Першыя згадкі: | 1166 | ||||
| Краіна: | Расея | ||||
| Суб’ект фэдэрацыі: | Пскоўская вобласьць | ||||
| Плошча: |
| ||||
| Вышыня: | 100 м н. у. м. | ||||
| Насельніцтва: |
| ||||
| Часавы пас: | UTC+3 | ||||
| Тэлефонны код: | 81153 | ||||
| Паштовы індэкс: | 182100–182115 | ||||
| Нумарны знак: | 60 | ||||
| Геаграфічныя каардынаты: | 56°21′0″ пн. ш. 30°31′0″ у. д. | ||||
Вялікія Лукі на мапе Расеі   Вялікія Лукі | |||||
 Галерэя здымкаў у Вікісховішчы | |||||
| http://vluki.reg60.ru/ | |||||
Упершыню згадваецца ў Наўгародзкім летапісе пад 1166 годам. Частка Наўгародзкай рэспублікі. У 1167 годзе спалены смаленскім князем Раманам Расьціславічам і ягоным братам Мсьціславам. У 1198 пацярпеў ад полацкага княства. У 1211 годзе пабудаваная крэпасьць[2]. Да 1406 году меў назву Лукі. У 1478 годзе ўвайшоў у склад Рускай дзяржавы. У 1580 годзе ў выніку аблогі ўзяты арміяй польскага караля Стэфана Баторыя, але паводле Ям-Запольскага міра 1582 году вернуты Рускай дзяржаве. У 1611 годзе быў цалкам разбураны швэдзкімі войскамі[3]. Падчас Другой сусьветнай вайны быў моцна разбураны, адноўлены пасьля вайны.
Буйны чыгуначны вузел[4] Акцябрскай чыгункі[5]. У 1900 годзе праз Вялікія Лукі прайшла лінія Маскоўска-Віндава-Рыбінскай чыгункі. У 1901 годзе адчыненая чыгуначная станцыя. У 1907 годзе праз Вялікія Лукі прайшла лінія Мікалаеўскай чыгункі. Празь Вялікія Лукі праходзяць чыгуначныя лініі Рыга-Масква, і Балагова-Полацак[2]. Аэрапорт «Вялікія Лукі» разьмешчаны ў вёсцы Максімава, адчынены ў 1928 годзе, эксплюатаваўся да 1993 году[6].
Вялікалукская дзяржаўная сельскагаспадарчая акадэмія (заснаваная ў 1957 годзе як сельскагаспадарчы інстытут)[7], філіял Пецярбургскага дзяржаўнага ўнівэрсытэту шляхоў камунікацый Імпэратара Аляксандра I (адчынены ў 1964 годзе[8]). Вялікалукская дзяржаўная акадэмія фізычнай культуры і спорту (адчыненая ў 1970 годзе)[9].
У горадзе працуе краязнаўчы музэй (адчынены ў 1919 годзе). Драматычны тэатар (1919). Помнікі Канстанціну Ракасоўскаму, Аляксандру Матросаву.
У горадзе разьмешчаныя машынабудаўнічыя прадпрыемствы, якія выпускаюць электрабытавыя прылады, акумулятары і інш. Агульны ўнёсак прадпрыемстваў Вялікіх Лукаў у аб'ём вытворчасьці Пскоўскай вобласьці скаладае амаль 40 %[10]. У 1944 годзе заснаваны Вялікалукскі завод мэханічных вырабаў, які першапачаткова выпускаў будаўнічыя і сталярныя інструманты[11]. Ад 1953 году працуе Вялікалукскі завод «Лесхозмаш»[12]. У 1957 годзе заснаваны радыёзавод, які выпускаў радыё- і высакавольтную апаратуру[13] (зачынены ў 2010 годзе[14]). У 1960 годзе заснаваны вялікалукскі завод «Рэастат», які выпускае нізкавольтную пускарэгулюючую апаратуру[15]. Працуе АТ «Вялікалукскі вопытны машынабудаўнічы завод» (вытворчасьць грузапад'ёмнага абсталяваньня)[16]. У 1998 годзе заснаваны Вопытны завод «Мікрон», які вырабляе гандлёвае абсталяваньне[17]. Прадпрыемствы лёгкай, харчовай, дрэваапрацоўчай прамысловасьці.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
.png)
.png)
