Беларусбанк

Акцыянэ́рны ашча́дны банк «Беларусба́нк» — найбуйнейшы^[9] беларускі банк, утвораны ў 1995 годзе шляхам зьліцьця Ашчаднага банку Беларусі і камэрцыйнага «Беларусбанку». Унесены ў Чорны сьпіс Эўразьвязу.

«Беларусбанк»
Тып	адкрытае акцыянэрнае таварыства
Лістынг на біржы	БВФБ: Беларусбанк
Дэвіз	Заўсёды побач!
Заснаваная	30 жніўня 1995 (29 гадоў таму)
Уласьнікі	Савет міністраў Рэспублікі Беларусь
Краіна	Беларусь
Разьмяшчэньне	Менск
Адрас	Маскоўскі раён, прасп. Дзяржынскага, д. 18[1]
Ключавыя фігуры	Віктар Ананіч[2], Зьміцер Круты[3]
Галіна	сфэра паслугаў
Прадукцыя	банкаўскія паслугі
Абарачэньне	▲4 633,6 млрд рублёў (BYR, 2009 год; 1 652,9 млн $)
Апэрацыйны прыбытак	▲517,3 млрд BYR (2009 год; 184,5 млн $)
Чысты прыбытак	▲385 млн Br (2021)[4]
Лік супрацоўнікаў	▼12 014 чал. (2021)[5]
Матчына кампанія	Дзяржаўны камітэт па маёмасьці Рэспублікі Беларусь[6]
Даччыныя кампаніі	Адзіная разьліковая інфармацыйная прастора[7][8]
www.belarusbank.by
«Беларусбанк» у Вікісховішчы

На 1 лютага 2019 г. меў 6 абласных управаў, 20 філіяў, 1319 аддзяленьняў, 104 цэнтры банкаўскіх паслугаў і 109 абменных пунктаў у Беларусі^[10], а таксама 2 прадстаўніцтвы за межамі краіны — у Франкфурце-на-Майне (Нямеччына; з 2003 г.) і Пэкіне (з чэрвеня 2007 г.; Кітай)^[11]. Падпарадкоўваецца Дзяржаўнаму камітэту па маёмасьці Рэспублікі Беларусь (98,76% акцыяў)^[12]. На 1 верасьня 2014 г. выпусьціў звыш 5,6 млн аплатных картак, якія абслугоўваліся больш за 1,2 тыс. банкаматамі (29,5% рынку), 2,4 тыс. інфакіёскамі (64,4% рынку) і прымаліся да аплаты звыш 28 тыс. прадпрыемствамі гандлю і паслуг (50% рынку)^[13]. На 18 лютага 2018 г. ва ўласным падпарадкаваньні меў 5 даччыных прадпрыемстваў: «ААБ Брокер», «ААБ Лізінг», «ААБ Санаторы Спадарожнік», «ААБ Цэнтар аздараўленьня Сонечны», «ААБ Кансалт»^[14].

Перадгісторыя

Годам стварэньня банку лічыцца 1922 год, калі рашэньнем Савету народных камісараў РСФСР былі ўсталяваныя ашчадныя касы, якія прымалі грашовыя сродкі насельніцтва. Гэтыя грошы плянавалася накіраваць на індустрыялізацыю эканомікі СССР. У 1923 годзе ў Менску адкрылася ашчадная каса №16, зь якой пачалося разьвіцьцё ашчаднай справы ў Беларусі. У 1927 годзе касы пачалі прымаць падаткі, зборы і камунальныя плацяжы. У 1930—1931 гадох было ўтворанае Галоўнае ўпраўленьне Дзяржпрацкасаў і Дзяржкрэдыту БССР, а таксама пачалася рэформа сэрыі ашчадкасаў з улікам адміністрацыйнага падзелу рэспублікі. З 1941 да 1945 году грашовая наяўнасьць і каштоўнасьці былі эвакуяваныя ў Казань. У 1962—1963 гадох ашчадныя касы былі падпарадкаваны Дзяржбанку СССР. У 1970 годзе пачаўся экспэрымэнт па выплаце заработнай платы праз ашчадныя касы на Беларускім аўтамабільным заводзе ў Жодзіне. У 1987 годзе ашчадныя касы былі пераўтвораны ў «Ашчадны банк», пачалася выдача крэдытаў на спажывецкія патрэбы грамадзянаў, а таксама ўтвораны «Беларускі рэспубліканскі банк Ашчаднага банку СССР».

У 1991 годзе Беларускі рэспубліканскі банк атрымаў магчымасьць самастойна вызначаць парадак правядзеньня дэпазытных і крэдытных апэрацыяў, адсоткавыя стаўкі і ўмовы выдачы крэдытаў, у гэтыя жа годзе быў утвораны «Ашчадны Банк Рэспублікі Беларусь»^[15].

Гісторыя

Указам прэзыдэнта Рэспублікі Беларусь №340 ад 30 жніўня 1995^[16] году адбылося аб’яднаньне Ашчаднага банку і камэрцыйнага банку «Беларусбанк» у ААТ "ААБ «Беларусбанк». У 1996 годзе ў склад банку ўвайшлі галіновыя банкі «Белсувязьбанк» і «Белчыгункабанк». З 1997 году банк пачаў абслугоўваць аплатныя карткі MasterCard, з 1998-га — і карткі Visa. У 1999 годзе атрымлівае крэдытную ацэнку ад Tomson Financial BankWatch (г. Чыкага, штат Іліной, Злучаныя Штаты Амэрыкі), з 2001-га — ад «Fitch Ratings(uk)» (г. Нью-Ёрк, ЗША). На 2004 год выпусьціў 1 мільён плястыкавых картак ды першым зь беларускіх камэрцыйных банкаў прыступіў да продажу аблігацыяў фізычным асобам^[15]. Паводле ўказу № 257 ад 7 чэрвеня 2005 году ў склад банку ўвайшоў «МенскКомплексБанк»^[17]. У лютым 2006 году банк адзначыў выпуск мільённай карткі MasterCard, 9 кастрычніка — першым сярод банкаў краіны дасягнуў выпуску 2 мільёнаў плястыкавых картак. У траўні 2007 году выпусьціў мільённую картку Visa^[15].

З 8 сьнежня 2008 году да новага году прыпыняў пазычаньне на набыцьцё збудаванага жытла^[18], а таксама спыніў выдачу пазыкаў у замежных валютах за 14 дзён да адпаведнага загаду Нацыянальнага банку^[19].

У 2009 годзе чысты прыбытак склаў 419,1 млрд рублёў^[20] (2009 год; 149,5 млн $^[21]). Прыбытак Беларусбанку ў 2010 годзе склаў 511 млрд рублёў^[22][23]. У 2010 г. на банк прыпадала 42% абсягу выдадзеных пазык, якія атрымалі звыш 800 тыс. жыхароў Беларусі^[24]. На 1 сьнежня 2013 году сродкі фізычных асобаў у «Беларусбанку» складалі 48 трлн рублёў, зь іх 3 млрд даляраў (61,4 %) у замежнай валюце і 18,5 трлн у беларускіх рублях^[25].

У 2020 годзе «Беларусбанк» павялічыў долю на рынку пазыкаў на нерухомасьць да 66 %^[26]. 6 ліпеня 2022 году «Беларусбанк» пачаў адкрываць уклады ў кітайскіх юанях для індывідуальных прадпрымальнікаў і юрыдычных асобаў. Тэрмін укладу складаў ад 92-х дзён (3-х месяцаў) да 1090 дзён (3-х гадоў). Стаўкі па ўкладах дасягалі 3,5 % гадавых^[27].

Міжнародныя санкцыі

24 чэрвеня 2021 году быў унесены ў Чорны сьпіс Эўразьвязу. Санкцыі Эўрапейскага Зьвязу прадугледжваюць абмяжаваньні на пазыкі на рынках ЭЗ і даступнасьць крэдытаў з тэрмінам пагашэньня ў больш чым 90 дзён ад эўрапейскіх контрагентаў. 20 жніўня 2021 году «Fitch Ratings(uk)» выставіла банку рэйтынг «B» з нэгатыўным прагнозам. Адначасова з гэтым агенцыя адклікала рэйтынг па прычыне ўнясеньня банка ў санкцыйны сьпіс і паведаміла, што больш ня будзе ацэньваць альбо рабіць іншы аналіз дзейнасьці «Беларусбанку»^[28]. У жніўні таго ж году да санкцый ЭЗ далучылася Швайцарыя^[29].

Украіна ў кастрычніку 2022 году ўвяла санкцыі супраць банка^[29], а ў студзені 2023 году — і супраць яго даччынай^[30] кампаніі «ААБ Лізінг»^[31]. У 2022^[29] і 2023^[32] гадах Беларусбанк трапляў пад санкцыі Канады.

Крыніцы

1. Візытная картка // ААТ «ААБ Беларусбанк», 2021 г. Праверана 5 лютага 2021 г.
2. Управа // ААТ «ААБ Беларусбанк», 2021 г. Праверана 5 лютага 2021 г.
3. Наглядальная рада // ААТ «ААБ Беларусбанк», 2021 г. Праверана 5 лютага 2021 г.
4. https://www.nbrb.by/system/Banks/FinancialPosition/BalanceSheet
5. https://belarusbank.by/ru/33139/33151/33153/11163/32717
6. https://belarusbank.by/ru/33139/15452/15564
7. https://raschet.by/upload/iblock/1c3/f8sf20685b9mxswiozs7nvv8ir38z82u/ERIP-finansovaya-otchetnost-2021.pdf
8. https://www.raschet.by/upload/iblock/a15/finansovaya-otchetnost-za-2016-g..pdf
9. Все банки Беларуси
10. Структура банка // ААТ «ААБ Беларусбанк», 1 сакавіка 2017 г. Праверана 18 лютага 2019 г.
11. Прадстаўніцтвы // ААТ «ААБ Беларусбанк» Праверана 18 лютага 2019 г.
12. Інфармацыя аб акцыянерах Інфармацыя для інвэстараў і акцыянэраў. ААТ «ААБ Беларусбанк». Праверана 18 лютага 2019 г.
13. Плацежныя карткі Беларусбанка атрымліваюць статус дысконтных у сетцы «Эўраопт» // Беларускае тэлеграфнае агенцтва, 3 верасьня 2014 г. Праверана 5 верасьня 2014 г.
14. Статуты дачынных таварыстваў і ўнітарных прадпрыемстваў банкаўскага холдынгу // ААТ «ААБ Беларусбанк» Праверана 18 лютага 2019 г.
15. Гісторыя банка. ААТ «ААБ Беларусбанк». Праверана 10 лютага 2011 г.
16. Указ прэзыдэнта Рэспублікі Беларусь ад 30 жніўня 1995 году № 340 (рас.). Нацыянальны прававы інтэрнэт-партал Рэспублікі Беларусь (12 студзеня 2007). Праверана 12 лютага 2011 г.
17. Указ прэзыдэнта Рэспублікі Беларусь ад 7 чэрвеня 2005 № 257 (рас.). Нацыянальны прававы інтэрнэт-партал Рэспублікі Беларусь. Праверана 12 лютага 2011 г.
18. «Беларусбанк» спыніў крэдытаваньне жыльля. Радыё «Свабода» (15 сьнежня 2008). Праверана 12 лютага 2011 г.
19. Нацбанк: крэдыты ў валюце не выдаваць. Радыё «Свабода» (22 сьнежня 2008). Праверана 12 лютага 2011 г.
20. Кансалідаваная фінансавая справаздачнасьць за 2009 год у адпаведнасьці зь міжнароднымі стандартамі (рас.) Дзейнасьць банка. ААТ «ААБ Беларусбанк» (30 красавіка 2010). Праверана 10 лютага 2011 г.
21. Зьвесткі аб сярэднеўзважаным курсе беларускага рубля да замежных валютаў на валютным рынку Рэспублікі Беларусь за 2009 год. Нацыянальны банк Рэспублікі Беларусь. — Паводле сярэдняе за 2009 год цаны (2803,27) набыцьця даляра за рублі на валютным рынку. Праверана 10 лютага 2011 г.
22. Гадавая спаваздача 2011
23. Отчет о прибыли и убытках за 2010 год ОАО «Акционерный Сберегательный банк „Беларусбанк“» (рас.)
24. Юры Шчучэнка. Юані трапілі ў скарбонку // Зьвязда : газэта. — 4 лютага 2011. — № 22 (26886). — С. 2. — ISSN 1990-763x.
25. Сяргей Куркач. Насельніцтва трымае ў «Беларусбанку» $3 млрд у валюце // Зьвязда. — 20 сьнежня 2013. — № 240 (27605). — С. 2.
26. Беларусбанк у 2020 годзе павялічыў долю на рынку крэдытавання нерухомай маёмасці да 66 працэнтаў // БелТА, 5 лютага 2021 г. Праверана 5 студзеня 2021 г.
27. «Беларусбанк» пачаў адкрываць уклады для юрыдычных асобаў у кітайскіх юанях // Беларускае тэлеграфнае агенцтва, 6 ліпеня 2022 г. Праверана 6 ліпеня 2022 г.
28. Fitch Affirms Belarusbank and Belinvestbank at 'B'/Negative; Withdraws Ratings (анг.). Fitch Ratings(uk) (2021-08-20). Праверана 2021-08-25 г.
29. Открытое акционерное общество "Сберегательный банк "Беларусбанк"
30. АСБ Лизинг зарегистрировал дочернюю лизинговую компанию в России
31. Товариство з обмеженою відповідальністю "АСБ Лізинг"
32. Regulations Amending the Special Economic Measures (Belarus) Regulations (анг.) Global Affairs Canada

Вонкавыя спасылкі

• Афіцыйны сайт