Ісьляндзкая мова

Ісьля́ндзкая мо́ва (па-ісьляндзку: íslenska) — германская мова, адна з заходне-скандынаўскіх моваў.

Ісьляндзкая мова
íslenska
Ужываецца ў	Ісьляндыя[1] Данія[2]
Рэгіён	Данія (~8000 чал.) [3] ЗША (~5000 чал.) [4] Манітоба(2016) Брытанская Калюмбія Албэрта (разам ~1440 чал.) [5]
Народ(-ы)	Ісьляндцы
Колькасьць карыстальнікаў	321 040 чал. (2015)[6]
Клясыфікацыя	Індаэўрапейская Германскія Скандынавскія Ісьляндзкая
Афіцыйны статус
Афіцыйная мова ў	Ісьляндыя
Рэгулюецца	Інстытут ісьляндзкіх дасьледаваньняў Арні Магнусана[d]
Статус:	у бясьпецы
Раньнія формы:	Старажытнаскандынаўская Старажытнаісьляндзкая
Пісьмо	Лацінскі альфабэт (Ісьляндзкі альфабэт)
Коды мовы
ISO 639-1	is
ISO 639-3	isl

Фрагмэнт тэксту ісьляндзкай мовай

Пашырэньне

Пашырана ў Ісьляндыі (афіцыйная мова), а таксама ў Канадзе і ЗША.

Пісьменнасьць

Ісьляндзкая мова пісьменная з канца ХІІ ст. на лацінскай аснове. Найбольш старажытныя помнікі датуюцца 2-й паловай ХІІ ст., першыя друкаваныя кнігі зьявіліся ў ХVI ст.

Дыялекты

Дыялектных адрозьненьняў амаль няма.

Гісторыя

У ХІІ—ХІІІ ст. фаналягічная сыстэма амаль не адрозьнівалася ад фаналягічнай сыстэмы нарвэскай мовы. З таго часу ў ісьляндзкай мове адбыліся значныя фанэтычныя зьмены (страта насавых галосных, дыфтангізацыя доўгіх галосных, прысутнасьць толькі глухіх узрыўных і іншыя).

Фаналёгія

Ісьляндзкая мова мае вельмі нязначныя дыялектныя фанэтычныя адрозьненьні. У мове ёсьць як монафтонгі, так і дыфтонгі, прычым зычныя бываюць звонкімі й глухімі.

Агучанасьць адыгрывае асноўную ролю ў дыфэрэнцыяцыі большасьці зычных, уключаючы насавыя, але за выключэньнем выбуховых. Выбухныя (b), (d), (g) бязгучныя й адрозьніваюцца ад (p), (t), (k) толькі адсутнасьцю прыдыханьня. Прадыханьне адбываецца перад гемінатамі (доўгімі альбо падвоенымі зычнымі) (p), (t) і (k). Яно не сустракаецца перад гемінатнымі (b), (d) альбо (g). Прыдыхальнае (tt) этымалягічна й фанэтычна аналягічныя нямецкаму й галяндзкаму cht (параўнайце ісландзкае nótt, dóttіr зь нямецкім Nacht, Tochter і галяндзкім nacht, dochter).

Крыніцы

1. ScriptSource - Iceland
2. ScriptSource - Denmark
3. StatBank Denmark
4. Icelandic MLA Language Map Data Center. Modern Language Association. Based on 2000 US census data.
5. 2011 National Household Survey: Data tables – Detailed Mother Tongue (158), Generation Status (4), Knowledge of Official Languages (5), Number of Non-Official Languages Spoken (5), Age Groups (10) and Sex (3) for the Population in Private Households of Canada, Provinces and Territories, 2011 National Household Survey
6. https://www.ethnologue.com/language/isl

Вонкавыя спасылкі