![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Eagle_with_fasces_modded.svg/langbe-tarask-640px-Eagle_with_fasces_modded.svg.png&w=640&q=50)
Фашызм
палітычная ідэалёгія / From Wikipedia, the free encyclopedia
Фашы́зм (італ. fascismo) — палітычны рэжым і ідэалёгія[1], заснаваныя на ідэі вяршэнства дзяржавы і кульце гвалту[2]. Адпаведна, гэта найперш моцны дзяржаўны апарат, сфармаваны паводле ідэалягічнай і палітычнай прыкметы, цьвёрдая або вайсковая дысцыпліна. г.д.) — каля 28 мільёнаў чалавек.
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/%D0%94%D1%80%D1%83%D0%B6%D0%B1%D0%B0_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BE%D0%B2_%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D0%B8_%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%A1%D0%BE%D1%8E%D0%B7%D0%B0%2C_%D1%81%D0%BA%D1%80%D0%B5%D0%BF%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D1%80%D0%BE%D0%B2%D1%8C%D1%8E%2C_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%B5%D1%82_%D0%B2%D1%81%D0%B5_%D0%BE%D1%81%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F_%D0%B1%D1%8B%D1%82%D1%8C_%D0%B4%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%BE%D0%B9_%D0%B8_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%BE%D0%B9_%28%D0%A1%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%BD%2C_23.12.1939%29.jpg/320px-thumbnail.jpg)
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Eagle_with_fasces_modded.svg/640px-Eagle_with_fasces_modded.svg.png)
Лічыцца, што гэты палітычны рух як аб'яднаньне правых і левых палітычных спэктраў заснаваў Бэніта Мусаліні, адзін зь лідэраў Італьянскай сацыялістычнай партыі. Аднак нобэлеўскі ляўрэат Іван Паўлаў меркаваў, што крыніцай фашызму стаў бальшавіцкі пераварот у Расеі[4]. Ангельскі гісторык Арнольд Тойнбі зьвяртаў увагу на тое, што фашысцкі рэжым у Італіі быў пасьлядоўнікам камуністычнага рэжыму ў Расеі[5]. Тым часам паводле аўстрыйскага пісьменьніка Франца Боркенаў, аўтара кнігі «Таталітарны вораг», бальшавізм ад самага пачатку быў разнавіднасьцю фашызму[6]. Адзін з пачынальнікаў беларускага нацыянальнага руху, гісторык і літаратуразнаўца Антон Луцкевіч ставіў у адзін шэраг фашызм, нацызм і бальшавізм[7].
У верасьні 2020 году беларускі палітык Зянон Пазьняк ахарактаразаваў рэжым Лукашэнкі ў Беларусі як расейскі антыбеларускі фашызм (рашызм), які выкарыстоўвае тыпова фашысцкія акупацыйныя мэтады рэпрэсіяў супраць мірнага беларускага насельніцтва[8]. У лістападзе 2020 году больш за 200 беларускіх пэдагогаў засьведчылі ў калектыўным звароце, што палітыка Лукашэнкі наблізілася да фашысцкай[9].