Лавы

Лавы, Лаўскае прадмесьце — гістарычная мясцовасьць Менску, разьмешчаная паміж Зыбіцкай вуліцай і ракой Сьвіслаччу.

Аэрафотаздымак, 1941 г.

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Лавы (неадназначнасьць).

Лавы з боку Валокаў Полацкіх. Ч. Манюшка, 1849 г.

Гісторыя

Лаўскі мост. Ф. Рушчыц, 1895 г.

Панарама, 1912 г.

Адметнасьць гэтай мясцовасьці была ў тым, што тут канцэнтраваўся гандаль малочнымі прадуктамі. Побач на Плябанскай вуліцы (цяпер Куйбышава) знаходзіўся Лаўскі мост (зь сярэдзіны 1960-х гадоў не існуе, месьціўся насупраць выстаўнога павільёну «Белэкспа» на вуліцы Янкі Купалы, 27^[1]), на якім зьбіралася меская галота ў пошуках якой-небудзь працы.

Гэты раён Менску найбольш пакутаваў у час вясновых разьліваў Сьвіслачы і Нямігі. Ускладнялі становішча кожную вясну Плябанскія млыны, якія знаходзіліся на Сьвіслачы тамака, дзе цяпер сквэр імя Янкі Купалы^[2].

Абмеры будынка на Зыбіцкай

У пачатку XX ст. Лавы ўваходзілі ў другую паліцэйскую частку места^[3]. Асноўнай вуліцай прадмесьця была Лаўская набярэжная, якая цягнулася ад Хлусава (Максіма Багдановіча) да Ягораўскага (Янкі Купалы) моста^[4].

Старыя адрасы

• Рог Плябанскай і Гандлёва-Набярэжнай. Малочны рынак. На мескім пляцы каля Лаўскага моста здавён вёўся гандаль малочнымі прадуктамі, якія прывозілі сюды з вакольных маёнткаў і вёсак. Зь цягам часу рынку пачало бракаваць плошчы. Мескія ўлады, каб неяк выйсьці з становішча, купілі прылеглыя пляцы ў дзьвюх прыватных асобаў, а потым доўга як і ў гісторыі з Плябанскімі млынамі, гандлявалася з катэдральным саборам Маскоўскага патрыярхату, пакуль той у 1896 годзе не прадаў месту кавалак зямлі за 625 рублёў. Малочны гандаль Менску канцэнтраваўся ў раёне сучаснага рэстарану «Журавінка» (Янкі Купалы, 25)^[5].

Галерэя

Гістарычныя пляны

• Старыя пляны
• 
  1801 г.
• 
  да 1866 г.
• 
  XIX ст.
• 
  XIX ст.

Праекты будынкаў

• Праекты будынкаў
• 
  да 1900 г.
• 
  XIX ст.
• 
  XIX ст.
• 
  XIX ст.

Гістарычныя здымкі

• Старыя здымкі
• 
  З боку Валокаў, 1870-я гг.
• 
  1897 г.
• 
  1903 г.
• 
  1913 г.
• 
  Лаўскі мост, да 1918 г.
• 
  1918 г.
• 
  Лаўскі мост, 1920-я гг.
• 
  Лаўскі мост, 1920-я гг.
• 
  1929 г.
• 
  Унутраныя двары, 1935 г.
• 
  1941 г.
• 
  Лаўскі мост з даху манастыра базылянак, да 1944 г.
• 
  да 1950 г.
• 
  да 1950 г.
• 
  да 1950 г.
• 
  да 1950 г.

Крыніцы

1. Шыбека З., Шыбека С. Мінск: Старонкі жыцця дарэв. горада / Пер. з рускай мовы М. Віжа; Прадмова С. Станюты. — Менск: Полымя, 1994. — 341 с. [1] асобн. арк. карт.: іл. ISBN 5-345-00613-X. С. 110.
2. Гісторыя Мінска. 1-е выданне. — Менск: БелЭн, 2006. — 696 с. ISBN 985-11-0344-6. С. 222.
3. Гісторыя Мінска. — Менск, 2006. C. 196—197.
4. Сацукевіч І. Тапанімія вуліцы і плошчаў Менска ў ХІХ — пачатку ХХ стст. // «Беларускі калегіюм», 4 чэрвеня 2008.
5. Шыбека З. Мінск: Старонкі жыцця дарэв. горада. — Менск, 1994. С. 305.

Літаратура

• Гісторыя Мінска. 1-е выданне. — Менск: БелЭн, 2006. — 696 с. ISBN 985-11-0344-6.
• Памяць: Гіст.-дакум. хроніка Мінска. У 4 кн. Кн. 1-я. — Мн.: БЕЛТА, 2001. — 576 с.: іл. ISBN 985-6302-33-1.
• Шыбека З., Шыбека С. Мінск: Старонкі жыцця дарэв. горада / Пер. з рускай мовы М. Віжа; Прадмова С. Станюты. — Менск: Полымя, 1994. — 341 с. [1] асобн. арк. карт.: іл. ISBN 5-345-00613-X.

Вонкавыя спасылкі

• План губернского города Минска (1903), Бібліятэка Менчука (рас.)
• Формирование территории Минска (1800—2004), Бібліятэка Менчука (рас.)
• План губернского города Минска (1898), Бібліятэка Менчука (рас.)