Кухмістар вялікі літоўскі

Кухмістар вялікі літоўскі (па-лацінску: praefectus culinae, magister coquinae) — ураднік у Вялікім Княстве Літоўскім

Урад вядомы з канца 15 стагодзьдзя, у 1569 скасаваны, у 1576 адноўлены. Да канца 17 стагодзьдзя ператварыўся ў дыгнітарскі.

Першапачаткова загадваў прыдворнай кухняй і кухарамі. Ва ўрачыстых выпадках (элекцыя, прыём паслоў і іншыя) асыставаў за сталом вялікаму князю, распавядаючы пра стравы, што падаваліся. Намінальна кіраваў стольнікам, падстолім, крайчым, чашнікам, падчашым і піўнічым. У Рэчы Паспалітай існавалі асобныя кухмістры ВКЛ і Кароны Польскай.

Кухмістрамі вялікімі літоўскімі былі:

Мікалай Сапега (праваруч)

• Андрэй (Андрушка) (кухмістар Вялікага князя Казімера)
• Пётар Аляхновіч (1494—1516)
  • Мікалай Гінвіловіч (кухмістар надворны, 1501)
  • Мікалай Юндзіловіч (1492—1505, кухмістар Вялікай княгіні Алены)
• Ян Мікалаевіч Едка (1522—1531)
• Ян Войцахавіч Нарбут (Нарбутовіч) (1539—1542)
• Станіслаў Мікалаевіч Кезгайла (1545—1545)
• Войцех Ясеньскі (1551—1556)
• Зыгмунт Фанэль (Фэнэль) (1566)
• Эразм Крачэўскі (? — 19.1.1569)
• князь (Юры?) Бароўскі (18.1.1569 — 1569)
• Станіслаў Шэмет (15.7.1576 — 1589)
• Мікалай Сапега (7.2.1589 — 1611)
• Мікалай Весялоўскі (13.8.1611 — 1623)
• Мікалай Трызна (25.2.1623 — 13.11.1635)
• Павал Печыхойскі (1635—1640)
• Станіслаў Казімер Война (6.3.1640 — 11.2.1649)
• Мікалай Пятроўскі-Гінвіл (1649 — 15.5.1657)

Міхал Вельгорскі

• Андрэй Катовіч(pl) (3.6.1657 — 1658)
• Геранім Крышпін-Кіршэнштайн (11.3.1658 — 1663)
• Рыгор Казімер Падбярэзкі(pl) (1663 — 21.3.1667)
• Казімер Сясіцкі-Даўмонт(pl) (21.3.1667 — 1687)
• Стэфан Тызэнгаўз (1687—1689)
• Крыштап Камароўскі (1689 — 15.9.1702)
• Якуб Гружэўскі (25.10.1702 — 1708)
• Юры Фэліцыян Сапега (1708—1709)
• князь Ян Агінскі (28.10.1709 — 1-2.1710)
• Караль Залускі (17.2.1710 — 1735)
• Ян Праспэр Залускі(pl) (8.5.1735 — 2.1745)
• Аляксандар Дунін (17.10.1746 — 6.9.1750)
• Юзэф Антоні Падоскі(pl) (30.9.1750 — 9.10.1761)
• Міхал Вельгорскі(pl) (22.3.1763 — 1775)
• князь Ксавэры Агінскі (12.9.1775 — 1780)
• князь Станіслаў Агінскі (1780 —)

Літаратура

• Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — 788 с. — ISBN 985-11-0378-0
• Wolff J. Senatorowie i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego: 1385—1795. — Kraków, 1885.
• Żychliński T. Złota księga szlachty polskiej. T. 1—31. — Poznań, 1879—1908.