Pagbados

An pagbados (Ingles: pregnancy) iyo an panahon na an saro o labi pang aki nagtatalubo (gestate) sa laog kan matris nin sarong babae.^[1] Bako sanang sarong aki an posibleng ipagbados, arog baga nin kambal.^[2] An pagigin andam parateng nangyayari sa paagi kan sekswal na pagdodorog, alagad pwede man na mangyari sa paagi kan nakakatabang na mga reproduktibong teknolohiya sa pangangaki.^[3] An pagbados pwedeng matapos sa buhay na pangangaki, sa salang paagi (spontaneous na pagpakua sa aki), sa pirit na pagpalaglag sa aki (pirit na paglaglag sa pinagbabados), o sa gadan na namundag. An pag - aki parateng nangyayari mga 40 semana poon sa kapinonan kan huring peryodo nin mga pagregla (LMP), sarong lawig nin panahon na inaapod na edad nin gestational.^[4] Ini labing siyam na bulan sana. Kun mabilang nin edad nin pertilisasyon, an lawig nin panahon iyo mga 38 semana.^[4][1] An Pagbados iyo "an presensya nin pag-implant nin embryo o fetus sa matris"; An pag-implant iyo nangyayari sa average na 8-9 na aldaw pakatapos kan pertilisasyon.^[5] An embryo iyo an termino para sa nagtatalubong mga aki durante kan enot na pitong semana kasunod kan pag-implant (i.e. sampulong semana gestational na edad), na pakatapos kaiyan an terminong fetus ginagamit sagkod na mamundag.^[4] Pwedeng kaiba sa mga tanda asin sintomas nin amay na pagbados an haralipot na panahon, lumbod pang daghan, hilang sa aga (nausea asin pagsuka), gutom, asin parating pag-ihi. An pagigin bados pwedeng mapatunayan sa paagi kan pregnancy test. Ginagamit an mga paagi nin pagkontrol sa pangangaki - o, mas tama, kontra sa pagbabados.

Ladawan nin sarong bados na babaeng nasa kabulanan na.

An pagbados iyo nababanga sa tolong trimester nin mga tolong bulan kada saro. Kabale sa enot na trimester an pangingidam, na iyo an pagpertilisar kan semilya. Dangan an napertilisar na semilya minababa sa Fallopian tube asin minatakod sa laog kan matris, kun saen iyan minapoon na magporma an embryo asin inulnan. Durante kan enot na trimester, an posibilidad nin pagkalaglag nin aki (natural na pagkagadan nin embryo o fetus) iyo an pinakahalangkaw. Sa katahawan kan ikaduwang trimester, posibleng mamatean an paghiro kan fetus. Sa laog nin 28 na semana, an labi sa 90% nin mga omboy pwedeng magdanay sa luwas kan matris kun tatawan nin halangkaw na medikal na pag - ataman, minsan ngani an mga omboy na namundag sa panahon na ini posibleng makaeksperyensya nin seryosong mga komplikasyon sa salud arog baga kan mga problema sa puso asin paghangos patin halawig na intelektuwal asin nag - ooswag na mga disabilidad.

An pag-ataman nin magurang nakapaoswag sa mga resulta nin pagbados.^[6] Mahalaga an Nutrisyon durante nin pagbabados tanganing masegurado an marahay na pagtalubo kan fetus.^[7] Pwede man na kaiba sa pag-ataman kan magurang an paglikay sa droga, pagsigarilyo, asin alkohol, regular na ehersisyo, pag - eksamin sa dugo, asin regular na pisikal na mga pag - eksamin. Pwedeng kaiba sa mga komplikasyon nin pagbados an grabeng presyon nin dugo, gestational diabetes, iron-deficiency anemia, asin grabeng nausea asin pagsuka. An maray na pangangaki napoon sa babae mismo kapag siya nakakamati na mag-akion.^[8] An mga omboy na namundag bago an 37 na semana iyo an inaapod na "preterm" asin may mas halangkaw na peligro sa mga problema sa salud arog baga nin cerebral palsy. An mga omboy na namundag sa pag'oltan nin mga 37 asin 39 na semana konsideradong "amay na termino" mantang an mga namundag sa pag'oltan 39 asin 41 na semana konsideradong "magurang na termino." An mga omboy na namundag sa pag - oltanan nin mga 41 asin 42 na semana ibinibilang na "huring termino" mantang pakalihis nin 42 na semana an mga iyan ibinibilang na "pagkatapos kan termino". An Delivery bago an 39 na semana sa paagi kan induksyon sa pangangaki o sesaryan na seksyon dai irinerekomendar kun bakong huli sa ibang medikal na mga dahelan.

Mga 213 na milyon na pagbados an nangyari kan 2012, na kun saen, 190 na milyon (89%) an yaon sa nag - ooswag na kinaban asin 23 milyones (3%) an yaon sa mauswag na kinaban.^[9] An bilang nin pagbados sa mga babae na nag'eedad na sa pag'oltan nin 15 asin 44 iyo an 133 lambang 1,000 na babae.^[9] Mga 10% sagkod 15% kan pigbibistong pagbados iyo nagtapos sa pagkalaglag..^[10] Kan 2016, an mga komplikasyon nin pagbados nagresulta sa 230 ,600 na kagadanan nin ina, puon sa 377,000 pagkagadan kan 1990.^[11] Kabale sa komun na mga kawsa an pagdudugo, impeksyon, paglangkaw kan presyon nin dugo huli sa pagbados, pagpugol sa pangangaki, pagpakua nin aki, pagkalalag kan pigbabados, o pagbados sa luwas kan matris.^[11] Sa bilog na kinaban, 44% na pagbados an dai pigplanuhan .^[12] Sobra sa kabanga (56%) kan dai pigplanuhan na pagbados iyo minaresulta sa aborsyon.^[12] Kabilang sa mga pagbados na bakong planado sa Estados Unidos, 60% kan mga babae an naggamit nin pagkontrol sa pangangaki durante kan bulan na nagpoon an pagbados.^[13]

Toltolan

1. Mosby (2009). Mosby's Pocket Dictionary of Medicine, Nursing & Health Professions - E-Book. Elsevier Health Sciences. p. 1078. ISBN 978-0323066044.
2. Wylie L (2005). Essential anatomy and physiology in maternity care (Second ed.). Edinburgh: Churchill Livingstone. p. 172. ISBN 978-0-443-10041-3. Archived from the original on 10 September 2017.
3. Shehan CL (2016). The Wiley Blackwell Encyclopedia of Family Studies, 4 Volume Set (in English). John Wiley & Sons. p. 406. ISBN 978-0-470-65845-1. Archived from the original on 10 September 2017.
4. Abman SH (2011). Fetal and neonatal physiology (4th ed.). Philadelphia: Elsevier/Saunders. pp. 46–47. ISBN 978-1-4160-3479-7.
5. Massachusetts General Laws c.112 § 12K: Definitions applicable to Secs. 12L to 12U, Commonwealth of Massachusetts, 2022
7. Lammi-Keefe CJ, Couch SC, Philipson EH, eds. (2008). Handbook of Nutrition and Pregnancy. Nutrition and health. Totowa, NJ: Humana Press. p. 28. doi:10.1007/978-1-59745-112-3. ISBN 978-1-59745-112-3.
8. Five Things Physicians and Patients Should Question
9. Intended and unintended pregnancies worldwide in 2012 and recent trends. September 2014.
10. The Johns Hopkins Manual of Gynecology and Obstetrics (4 ed.). Lippincott Williams & Wilkins. 2012. p. 438. ISBN 978-1-4511-4801-5. Archived from the original on 10 September 2017.
11. Global, regional, and national age-sex specific mortality for 264 causes of death, 1980-2016: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2016. September 2017.
12. "Global, regional, and subregional trends in unintended pregnancy and its outcomes from 1990 to 2014: estimates from a Bayesian hierarchical model". The Lancet. Global Health 6 (4): e380–e389. April 2018. doi:10.1016/S2214-109X(18)30029-9. PMID 29519649.
13. Hurt KJ, Guile MW, Bienstock JL, Fox HE, Wallach EE (2012-03-28). The Johns Hopkins manual of gynecology and obstetrics (4th ed.). Philadelphia: Wolters Kluwer Health / Lippincott Williams & Wilkins. p. 382. ISBN 978-1-60547-433-5.