Вәзир

Вәзир - (рус. Визи́рь, ғәр. وزير‎, wazīr) — министр вазифаһы йәки мосолман Шәреғендәге илдәрҙә юғары дәрәжә биләгән чиновник ^[1]. Сәсәниҙәрҙән ҡалған ғәҙәт буйынса, Ғәббәсиҙәр хәлифәлегендә писарҙарҙы, кәтибтәрҙе (секретарҙарҙы) вәзир тип атайҙар^[2].Урыҫ телендә бер нисә вариант яҙылыш осрай: вазир, везер, везир, визир; күплектә - вюзера́^[3]

Вәзир

Осман империяһы вәзиренең мөһөрө

Хәҙерге заманда ҡулланылыш

Вәзир — хөкүмәт министры өсөн ҡулланылған стандарт ғәрәп һүҙе. Премьер-министрҙарҙы ғәҙәттә Рәис- әл-Вүзәр (һүҙмә-һүҙ: министрҙар президенты) йәки әл-Вәзир әл-Әүүәл (барыһынан алдағы министр - премьер-министр) тип атайҙар.

Шахматта

«Вәзир» һүҙенән урыҫ телендәге шахмат фигураһы атамаһы яһалған:ферзь^[4]. Мәгәр Аҡһаҡ Тимер шахматында уны "вәзир" тип атауҙы дауам итәләр.

Шулай уҡ ҡарағыҙ

• Чати

Иҫкәрмәләр

1. Ушаков Д. Н. Визирь // Толковый словарь русского языка.
2. R. A. Nicholson, A Literary History of the Arabs, p. 257
3. Визирь
4. Крылов Г. А. Визирь // Этимологический словарь русского языка. — СПб: Виктория плюс, 2004.

Әҙәбиәт

• Wazīr / Zaman, Muhammad Qasim, Bianquis;, Th., Eddé, Anne-Marie, Carmona, A., Lambton, Ann K.S and Halil İnalcik // Encyclopaedia of Islam. 2 ed. — Leiden : E. J. Brill, 2002. — Т. 11. — P. 185-195. (түләүле)
• Bosworth C. Edmund. The early Ghaznavids // The Cambridge History of Iran, Volume 4: From the Arab Invasion to the Saljuqs. — Cambridge: Cambridge University Press, 1975. — P. 162–198. — ISBN 0-521-20093-8.