Саман

Саман (төркисәнән - ваҡлап туралған һалам^[1]), лемпач^[2], талҡыш, кәбәк^[3], адоб, адоба^[4] (исп. adobe, ғәрәпсәнән әт-туб) (Молдавияла шулай уҡ «лампач») — һалам йәки башҡа сүсле үҫемлек материалдары ҡушып һуғылған кирбес-сеймал.

Саман
Барлыҡҡа килгән, эшләнгән	балсыҡ, солома[d] һәм ҡом
Модель элементы	саман[d]
Саман Викимилектә

Ҡоро климатта стеналар һәм ҡоймалар төҙөү өсөн ҡулланыла. Дымлы хәлдә саман йомшаҡ һәм опалубкаға еңел һалына йәки балсыҡ ҡамыр, валик рәүешле әүәләп формаға һалына. Йыш ҡына алдан киптерелгән стандарт үлсәмле параллелепипедтар рәүешендә файҙаланыла.

Башлыса Азия илдәрендә аҙ ҡатлы йорттар төҙөү өсөн ҡулланыла. Саман йорттар йыш ҡына Урта Азияла һәм көньяҡ Рәсәйҙә^[3], шулай уҡ Украина һәм Молдавияның көньяҡ өлкәләрендә осрай.

Галерея

• 
  Саман кирбесе эшләү
• 
  Асыҡ һауала кирбес киптереү
  (Ҡырғыҙстандың Милянфан ауылы)
• 
  Төҙөлөп ятҡан саман бина
  (Милянфан ауылы) , Ҡырғыҙстан)
• 
  Нигеҙен һәм цоколен һыуға сыҙамлы материалдарҙан — бут ташынан төҙөү яҡшыраҡ

Боронғо саман ҡала — Бам. Ирандың көньяҡ-көнсығышы.

Иҫкәрмәләр

1. Саман // Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том). — СПб., 1890—1907. (рус.)
2. Экономические постройки // Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том). — СПб., 1890—1907. (рус.)
3. Саман // Малый энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 4 томах. — СПб., 1907—1909.
4. Саман // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.

Әҙәбиәт

• Саман // Малый энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 4 томах. — СПб., 1907—1909.
• Саманный кирпич // Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том). — СПб., 1890—1907. (рус.)
• Саманные и сырцовые кирпичи // Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том). — СПб., 1890—1907. (рус.)
• Экономические постройки // Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том). — СПб., 1890—1907. (рус.)
• Ефремов Г. Саманный кирпич — доступный строительный материал // Сделай сам : альманах. — М.: Огонёк, 2001. — № 2. — С. 3—21.
• Минке Г. Глинобетон и его применение. — Калининград: Янтарный сказ, 2004. — 232 с.
• Саман // Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том). — СПб., 1890—1907. (рус.)
• Янто Эванс, Майк Дж. Смит, Линда Смайли. Дом из самана. Философия и Практика. — Киев: Рідна земля, 2004. — 348 с.
• Бєзух Ю. В. Затишок для тіла і душі // Мелитопольский краеведческий журнал, 2018, № 11, с. 43-53.

Был тамамланмаған мәҡәлә. Һеҙ мәҡәләне төҙәтеп һәм тулыландырып Википедия проектына ярҙам итә алаһығыҙ.