From Wikipedia, the free encyclopedia
Рәүҙе (рус. Ревда) — Рәсәйҙең Свердловск өлкәһендәге ҡала, Рәүҙе ҡала округының административ үҙәге.
| Рәүҙе | |
| Байраҡ[d] | |
.png) |  |
| Нигеҙләү датаһы | 1734 |
|---|---|
_-_5.jpg) | |
| Дәүләт |
 Рәсәй |
| Административ үҙәге | Городской округ Ревда[d][1] |
| Административ-территориаль берәмек | Городской округ Ревда[d], Екатеринбург өйәҙе, Свердловск өлкәһе һәм Городской округ Первоуральск[d] |
| Сәғәт бүлкәте | UTC+05:00[d] |
| Халыҡ һаны | 59 521 кеше (2023)[2] |
| Диңгеҙ кимәленән бейеклек | 320 метр |
| Майҙан | 66 км² |
| Почта индексы | 623280–623287 |
| Рәсми сайт | adm.revda.ru |
_-_2.jpg){kind=small} | |
| Урындағы телефон коды | 34397 |
 | |
 Рәүҙе Викимилектә | |
Ҡала хакимиәте буйһоноуындағы территория майҙаны — 970 км², был Свердловск өлкәһенең 0,57 % майҙанын тәшкил итә. Ҡала округы биләмәһе буйлап Европа һәм Азия сиге үтә.
Ҡала Рәүҙе йылғаһы һәм быуаһы ярында, уның Чусовая йылғаһына ҡойған ерендә урынлашҡан. Рәүҙене «Европаның беренсе ҡалаһы» тип йөрөтәләр, сөнки ул Европа һәм Азияның шартлы сиген иң яҡын торған ҡала.
Ҡазан — Екатеринбург тимер юлындағы станция.
Көмөш һәм йәшел төҫтәге яланда өс башлы төрлө төҫтәге тауҙа ҡара айыу һәм соболь тимер балдаҡ тотоп тора һәм ул төҫ осланған боронғо уҡ башағы менән тамамлана.
Туҡыманың нисбәте 2:3, ул вертикаль рәүештә ике өлөшкә тигеҙ бүленгән йәшел һәм аҡ төҫтә. Флаг өҫтөнә Ревданың гербы төшөрөлгән.
Ревда — Уралдың иң боронғо ҡалаларының береһе — уға нигеҙ һалыу датаһы булып 1734 йылдың 1 сентябре һанала — был көндә Акинфий Демидов төҙөгән ҡасабала беренсе алты бот суйын ҡойола.
Атаманың этимологияһы билдәле түгел, ә «Рәүҙе—ревда» атамаһы — мәғәнәһе буйынса башҡорт телендәге — «баҡыр йылға» тигәнгә яҡын. Йылға янында был урынға урыҫтар килгәнгә тиклем үк баҡыр ятҡылығы табылған.
Рус халҡы бында килгәнгә тиклем был урында башҡорттар йәшәгән, артабан заводчик (Демидов) бик осһоҙ хаҡҡа был ерҙәрҙе һатып алған һәм башҡорттарға ул ерҙе ташлап китергә тура килгән.
1841 йылда Ревдала завод крәҫтиәндәре сыуалыштары булған[3]. Екатеринбургтан Ырымбур һыҙығы № 14 батальонының ике ротаһы уларҙы баҫтырыу өсөн килгән[3]. Баш күтәреүселәр һалдаттарға ҡойолма суйын киҫәктәрен һәм таш ташлап, командирҙы, ике офицерҙы һәм 17 һалдатты йәрәхәтләй[3]. Быға яуап итеп пушкаларҙан ут асҡандар: заводтың 33 кешеһе һәләк булған һәм 62 кешеһе яраланған[3].
1929 йылда эшселәр ҡасабаһына ҡала тибындағы ҡасаба статусы бирелә. Ҡала статусы 1935 йылдың 3 майында бирелә.
1963 йылдың 1 февралендә хеҙмәтсәндәр депутаттарының Рәүҙе ҡала Советы Свердловск өлкә Советы ҡарамағына тапшырыла[4].
| Халыҡ иҫәбе | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1926[5] | 1931[5] | 1939[5] | 1959[6] | 1962[5] | 1967[5] | 1970[7] |
| 10 000 | ↗11 300 | ↗32 000 | ↗54 870 | ↗57 000 | →57 000 | ↗59 114 |
| 1973[5] | 1976[5] | 1979[8] | 1982[5] | 1986[5] | 1989[9] | 1992[5] |
| ↗60 000 | ↗62 000 | ↗62 943 | ↗64 000 | ↗66 000 | ↘65 757 | ↗66 100 |
| 1996[5] | 1998[5] | 2000[5] | 2001[5] | 2002[10] | 2003[5] | 2005[5] |
| ↘65 400 | ↘65 300 | ↗65 400 | →65 400 | ↘62 667 | ↗62 700 | ↘62 000 |
| 2006[5] | 2007[5] | 2008[5] | 2009[11] | 2010[12] | 2011[5] | 2012[13] |
| ↘61 900 | ↘61 800 | ↘61 700 | ↗61 731 | ↗61 875 | ↗61 900 | ↘61 775 |
| 2013[14] | 2014[15] | 2015[16] | ||||
| ↗61 826 | ↗61 974 | ↗62 209 | ||||
2016 йылдың 1 ғинуарына ҡарата халҡы буйынса ҡала Рәсәй Федерацияһының 1112[17] ҡалаһы араһында [18] 375-се урында була
Ҡалала 13 ҙур[19] һәм уртаса ҙурлыҡтағы металлургия сәнәғәте, төҙөлөш комплексы, кабель етештереү , электр энергияһы һәм һыу бүлеү предприятиелары бар. Ҡаланың дүрт предприятие Ревданың ике эре сәнәғәт холдингына ҡарай.
Урал тау-металлургия компанияһына:
НЛМК төркөмө:
Ҡалала 7 ҡала, 5 ҡала яны һәм 1 ҡала-ара автобус маршруты эшләй.
Ревда аша Екатеринбург (Ҡазан) менән Мәскәү (ҡазан вокзалына) тимер юлы үтә. Ревда тимер юл станцияһы Екатеринбург линияһының ҡушылдығы — Дружинино — Ҡазан — Мәскәү. Мәскәү 1612 км алыҫлыҡта урынлашҡан.
Ҡалала түбәндәге гәзиттәр сыға:
Радио Дача.
Интерра FM радиоһы 97.6 МГц
Gold FM радиоһы 98,1 МГц
Кабель телевидениеһы «Берҙәмлек»[20]
"Новости телекомпании «Единство» программаһы. www.revda-novosti.ru.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
