Старочеркасская станицаһы

Старочеркасская (Старочеркасск, 1805 йылға тиклем — Черкасск) — Ростов өлкәһе Аҡсай районындағы станица. Дон йылғаһының уң яҡ ярында, Дондағы Ростовтан 30 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Старочеркасский ауыл биләмәһенең административ үҙәге.

Станица
Старочеркасская
Ил	РәсәйРәсәй
Федерация субъекты	Ростов өлкәһе
Муниципаль район	Аҡсай районы
Ауыл биләмәһе	Старочеркасск ауыл биләмәһе
Координаталар	47°14′32″ с. ш. 40°02′12″ в. д.HGЯO
Беренсе мәртәбә телгә алынған	1593
Элекке исеме	1805 йылға тиклем — Черкасск
Халҡы	↘2399[1] кеше (2010)
Этнохороним	Старочеркастар, Старочеркаслы, Старочеркаслы, местн: Черкастар, Черкаслы, Черкаслы[сығанаҡ 3579  көн күрһәтелмәгән]
Телефон коды	+7 86350
Һанлы танытмалар
Автомобиль коды	-
Код ОКАТО	60 202 862 001
Код ОКТМО	60 602 462 101
Старочеркасская

Дон казактары баш ҡалаһы, генерал Матвей Платовтың һәм башҡа дон геройҙарының тыуған ере булараҡ билдәле. Станица үҙәгендә Старочеркасск музей-ҡурсаулығы урынлашҡан, уның биләгән майҙаны — 180 га. Йыл һайын бында казак мәҙәниәте фестивале үткәрелә.

Тарих

Дондағы Черкасск ҡаласығы 1593 йылдағы тарихи акттарҙа телгә алына^[2]. В. Н. Татищевтың «История России с самых древнейших времен» һәм Н. А. Маркевичтың «История Малороссии» китаптарында фаразлау буйынса"град Черкасский" ауылына батша Иван Грозный ваҡытында казак-черкестар тарафынан нигеҙ һалына. Был Черкасск старостаһы кенәз М. А. Вишневецкийҙың төрөктәр ҡамауҙа тотҡан Әстерханға ярҙамға килгән экспедиияһы ваҡытында 1569 йылда булған^[3][4]. Н. М. Карамзин был хәл Иван Грозныйҙың атаһы батша булған саҡта ғәмәлғә ингән тип иҫәпләй.

1637 йылда Старочеркасскиҙән Азов походтары башлана, ул саҡта төрөк ҡәлғәһе Аҙауҙы казактар яулап ала һәм дүрт йыл һаҡлап тота.^[5] Уларға үс итеп, төрөктәр1643 йылда Черкасскиҙы тулыһынса яндыра, ләкин ҡаласыҡ бер йыл үтеүгә тергеҙелә һәм нығытыла. 1643 йылда Черкасск ҡалаһына казактарҙың баш станы күсеп килә, был ҡаласыҡты дон казактарының баш ҡалаһына әйләндерә. 1650 йылда Азов кампанияһының нәҙере буйынса беренсе ағас ғәскәр ғибәҙәтханаһы төҙөлә. Собор эргәһендәге майҙанда ғәскәр түңәрәктәре үткәрелә.

1667 йылда тап Черкасскиҙә Зимовейская станицаһы казағы Степан Разиндың ихтилалы башлана, ә 1708 йылда үҙенең йорт ихатаһында икенсе ихтилалдың башлығы Кондратий Булавин үлтерелә.

Старочеркасская станицаһы Дон ғәскәре өлкәһенең Черкасск округына ҡарай һәм 1918 йылда үҙ эсенә түбәндәге утарҙарҙы ала:

Алитуб, Андропов, Арпачин, Больше-Безводный, Больше-Таловый, Будников, Булочкин, Верхне-Подпольный, Верхние Хорули,

Воровско-Балкский, Вуколов, Жуков, Кагальничек, Кольчук, Конторский, Красноярский, Кузнецов,

Кузьмин, Мало-Безводный, Малый Таловый, Махин, Нижне-Подпольный, Нижние Хорули, Нискубин, Панков,

Полтавский, Пустошкин, Пятая Сотня, Ракитный, Рыков, Рогожкин, Родники, Средние Хорули,

Таврический, Татаркин, Тацын, Ткачев, Турчанинов, Усмань, Херсонский, Чекалов.

Станица атамандары

1738 — Ефремов Данила 1868 — Поляков Николай Кондратьевич, хорунжий 1869 — Поляков Николай Кондратьевич, хорунжий 1871 — Мамонов Макар Тимофеевич, урядник 1873 — Мамонов Макар Тимофеевич, коллежский регистратор 1874 — Мамонов Макар Тимофеевич, коллежский регистратор 1875 — Красовский Николай Александрович, коллежский регистратор 1876 — Ермилов Пётр Фёдорович, подполковник 1877 — Вакансия 1878 — Кутейников Михаил Фёдорович, есаул 1879 — Кутейников Михаил Фёдорович, есаул 1880 — Красовский Семён Александрович, казак 1881 — Красовский Семён Александрович, казак 1885 — Поляков Николай Кондратьевич, хорунжий 1887 — Горелов Иван Иванович, есаул 1888 — Татаркин Михаил Алексеевич, урядник 1889 — Татаркин Михаил Алексеевич, урядник 1890 — Татаркин Михаил Алексеевич, урядник 1891 — Татаркин Михаил Алексеевич, урядник 1893 — Смирнов Фёдор Михайлович, полковник 1895 — Желябин Иван Николаевич, урядник 1896 — Желябин Иван Николаевич, урядник 1897 — Желябин Иван Николаевич, урядник 1898 — Желябин Иван Николаевич, урядник 1899 — Смирнов Фёдор Иванович, ғәскәр старшинаһы

1900 — Герасимов Георгий Иванович, подъесаул 1901 — Вакансия 1902 — Галдин Александр Петрович, ғәскәр старшинаһы 1903 — Аврамов Семен Иванович, подъесаул 1904 — Аврамов Семен Иванович, подъесаул 1905 — Кумсков Гавриил Николаевич, ғәскәр старшинаһы 1906 — Кумсков Гавриил Николаевич, ғәскәр старшинаһы 1907 — Главнев Семён Иванович, урядник 1908 — Попов Степан Степанович, подъесаул 1909 — Попов Степан Степанович, есаул 1910 — Полковников Александр Иванович, ғәскәр старшинаһы 1911 — Полковников Александр Иванович, ғәскәр старшинаһы 1912 — Артамонов Пётр Петрович, полковник 1913 — Артамонов Пётр Петрович, полковник 1914 — Артамонов Пётр Петрович, полковник 1915 — Артамонов Пётр Петрович, полковник 1916 — Хопрянинов Иван Петрович, урядник 1917 — Хопрянинов Иван Петрович, урядник

(«Дон ғәскәре өлк иҫтәлекле китаптары» мәғлүмәттәре буйынса, 1868—1916 йылдар^[6])

Иҫкәрмәләр

1. Итоги Всероссийской переписи населения 2010 года. Том 1. Численность и размещение населения Ростовской области
2. Города и районы Ростовской области: историко-краеведческие очерки [сост.: Е. В. Миронов, Е. И. Арутюнова, С. Д. Дудник и др.]. Ростовское книжное изд-во, 1987. С. 131.
3. В.
4. Версия раннего и нерусского происхождения казачества Юга России 2017 йыл 1 май архивланған.
5. Казаки считали Азов древней казачьей твердыней. Как гласит одна из донских повестей о взятии Азова (1637 г.
6. «Памятные Книги Области Войска Донского» 1868—1916 гг. 2017 йыл 1 май архивланған.