Рәсәй Банкы
Рәсәй Федерацияһының Үҙәк банкы, Рәсәйҙең айырым асыҡ-хоҡуҡи институты, беренсе кимәлдәге баш банк From Wikipedia, the free encyclopedia
Рәсәй Федерацияһының Үҙәк банкы, Рәсәйҙең айырым асыҡ-хоҡуҡи институты, беренсе кимәлдәге баш банк From Wikipedia, the free encyclopedia
Рәсәй Федерацияһының Үҙәк банкы (Рәсәй Банкы), Рәсәйҙең айырым асыҡ-хоҡуҡи институты, беренсе кимәлдәге баш банк. Илдең баш эмиссия һәм аҡса-кредит көйләүсеһе; Рәсәй Федерацияһы Хөкүмәте менән килешеп, берҙәм дәүләт аҡса-кредит сәйәсәтен эшләй һәм тормошҡа ашыра; уға айырым вәкәләттәр йөкмәтелгән, атап әйткәндә, аҡса знактарын эмиссиялау һәм банктар эшмәкәрлеген көйләү хоҡуғына эйә. Илдең бөтә кредит системаһын төп координациялау һәм көйләү органы ролен башҡарған Рәсәй Банкы иҡтисади идарлыҡ органы булып тора. Рәсәй Банкы кредит ойошмаларының эшмәкәрлегенә контроллек итә, уларға банк операциялары башҡарыуға лицензия бирә йә уны кире ҡайтарып ала, ә кредит ойошмалары үҙ сиратында башҡа юридик һәм физик шәхестәр менән эшләй, шул уҡ ваҡытта Рәсәй Банкы ла юридик шәхес булып тора.
Рәсәй Банкы | |
Герб | |
Нигеҙләү датаһы | 13 июль 1990 |
---|---|
Ҡыҫҡаса атамаһы | ЦБРФ |
Ойошма етәксеһенең вазифаһы | председатель Центрального банка Российской Федерации[d] |
Етәксе | Нәбиуллина Эльвира Сәхипзада ҡыҙы |
Дәүләт | Рәсәй |
Юрисдикция таралышы | Рәсәй |
Валюта | ₽ |
Бойһонған ойошма (филиал) | Открытие Холдинг[d] |
Милке | Рәсәй Һаҡлыҡ Банкы[d], Алокабанк[d] һәм Система передачи финансовых сообщений[d] |
Штаб-фатирҙың урынлашыуы | Здание Центрального банка[d], Мещанский район[d] |
Алыштырған | Государственный банк СССР[d] |
Таратыусы | Google Play[d] һәм App Store[d] |
Рәсми сайт | cbr.ru |
Социаль селтәрҙә күҙәтеүселәр | 18 981 һәм 57 600 ± 99[1] |
Рәсәй Банкы Викимилектә |
Рәсәй Федерацияһы Конституцияһының 71-се статьяһы билдәләүенсә, Рәсәй Федерацияһы аҡсаны эмиссиялау хоҡуғына эйә, ә 75-се статья аныҡлаштырыуынса, аҡсаны эмиссиялау бары тик Рәсәй Федерацияһы Үҙәк банкы тарафынан ғына ғәмәлгә ашырыла, уның төп функцияһы ла нығытыла: һумдың тотороҡлолоғон һаҡлау һәм тәьмин итеү, быны ул дәүләт власының башҡа органдарына буйһоноуһыҙ башҡара[2]. Рәсәй Федерацияһы Үҙәк банкының статусы, эшмәкәрлек маҡсаттары, функциялары һәм вәкәләттәре «Рәсәй Федерацияһының Үҙәк банкы (Рәсәй Банкы) тураһында»[3] Федераль закон һәм башҡа федераль закондар менән билдәләнә. 1993 йылға тиклем Рәсәй Федерацияһында совет өлгөһөндәге һумдар файҙаланыла. Рәсәй Банкы билеттары әйләнешкә төрлө йылдарҙа индерелә: мәҫәлән, 100 һумлыҡ банкнота — 1993 йылда, ә 1000 һумлыҡ — 1995 йылда. Хәҙерге өлгөләге Рәсәй һумдары әйләнешкә 1998 йылдың 1 ғинуарында 1000:1 нисбәтле деноминациянан һуң (1 миллион һум 1000 һумға әйләнә) индерелә, валютаның рәсми коды 810 RUR урынына 643 RUB тип үҙгәртелә. Рәсәй Банкының дәүләттеке булмаған ҙур номиналлы билеттары (ҡиммәтле ҡағыҙҙар) әйләнешкә 1992 йылда индерелә[4]. 1990—1996 йылдарҙа нығытылған хаҡлы дәүләттеке булмаған ҡиммәтле ҡағыҙҙар Рәсәйҙең башҡа төбәктәрендә лә сығарыла. Мәҫәлән, Хакасияла улар Рәсәй аҡсаһына ҡытлыҡты кәметеү маҡсатында, ә Түбәнге Новгород өлкәһендә бензинға талон итеп файҙаланыла[5].
Рәсәй Банкы үҙен СССР Дәүләт банкының хоҡуҡи вариҫы итеп һанай. Рәсәй Банкының төп маҡсаттары — Рәсәй һумының тотороҡлолоғон һаҡлау һәм тәьмин итеү, банк секторын үҫтереү һәм нығытыу, түләү системаһының һөҙөмтәле һәм өҙлөкһөҙ эшләүен тәьмин итеү[6]. Рәсәй Банкы 2002 йылдан башлап ҡына Рәсәй Федерацияһының рәсми үҙәк банкы булып тора.
Рәсәй Федерацияһының Үҙәк банкы (Рәсәй Банкы) 1990 йылдың 13 июлендә 1987 йылдың октябренән эшләп килгән СССР Дәүләт банкын үҙгәртеү юлы менән ойошторола[7]. РСФСР Юғары Советына отчетлы була. Тәүге осорҙағы атамаһы — РСФСР Дәүләт банкы[8][9].
1990 йылдың 2 декабрендә РСФСР Юғары Советы РСФСР Үҙәк банкы (Рәсәй Банкы) тураһында 394-1-се Законды ҡабул итә, уға ярашлы, Рәсәй Банкы юридик шәхескә, РСФСР-ҙың төп банкына әйләнә һәм РСФСР Юғары Советына отчетлы була. 1991 йылда Рәсәй Банкының Уставы ҡабул ителә, ул РСФСР Юғары Советына отчетлылыҡты һаҡлап ҡала.
1991 йылдың 20 декабрендә СССР Дәүләт банкы бөтөрөлә, уның бөтә активтары, пассивтары һәм РСФСР территорияһындағы мөлкәте РСФСР Үҙәк банкына (Рәсәй Банкына) тапшырыла, бер нисә айҙан атамаһы Рәсәй Федерацияһының Үҙәк банкы (Рәсәй Банкы) тип үҙгәртелә.
Рәсәй Федерацияһы Конституцияһына (75-се статья) һәм «Рәсәй Федерацияһы Үҙәк банкы (Рәсәй Банкы) тураһында»ғы Законға (22-се статья) ярашлы, банк функцияларын һәм вәкәләттәрен дәүләт власының федераль органдарына, федерация субъекттарының дәүләт власы органдарына һәм урындағы үҙидаралыҡ органдарына бойондороҡһоҙ башҡара. Дәүләт — Рәсәй Банкының, ә Рәсәй Банкы дәүләттең йөкләмәләре буйынса яуаплы түгел (2-се статья).
Рәсәй Банкы 2014 йылдың ноябрендә тирбәлеүсән валюта курсы режимына күсә. Шулай итеп, һум курсы хөкүмәт йә үҙәк банк тарафынан көйләнмәй, нығытылмай, уның күрс кимәлен үҙгәртеү йә үҙгәреү тиҙлегенә йоғонто яһау буйынса бер ниндәй саралар ҡулланылмай. Рәсәй Банкы нормаль шарттарҙа һум курсы динамикаһына йоғонто яһау маҡсатында валюта интервенциялары үткәрмәй. Тирбәлеүсән валюта курсы режимын идара ителеүсән башҡа курс режимдарынан ошо айырып тора[10]. 2017 йылда Рәсәйҙә тәү башлап Үҙәк банк инициативаһы буйынса микрофинанслау эшмәкәрлеге һәм микрофинанслау ойошмалары тураһындағы законды боҙған легаль булмаған кредиторҙарҙың 8 сайты ябыла[11]. 2017 йылда Рәсәй Банкы Яндекс менән берлектә мәғлүмәттәре тейешле дәүләт реестрҙарына индерелгән микрфинанслау ойошмалары сайттарын һәм страховкалау эше субъекттары сайттарын Яндекс эҙләгесендә маркировкалау проектын эшләне[12]. Рәсәй Банкы маркировкалау буйынса проектты финанс баҙарының күп осраҡта интернет аша эш итеүсе башҡа сегменттарына ла таратыуҙы планлаштыра[13][14][15].
Рәсәй Банкының төп маҡсаттары[16]:
Килем алыу Рәсәй Банкы эшмәкәрлегенең маҡсаты булмауы айырып билдәләнә.
Рәсәй Банкының функциялары:
РФ Үҙәк банкы рәйесе | Эшмәкәрлек йылдары |
---|---|
Георгий Гаврилович Матюхин | 1990 йылдың 7 авгусынан РСФСР Дәүләт банкы идаралығы рәйесе вазифаһын башҡарыусы, 1990 йылдың 25 декабрендә тәғәйенләнә — 1992 йылдың 16 июленә тиклем |
Виктор Владимирович Геращенко | 1992 йылдың 17 июленән вазифа башҡарыусы, 1992 йылдың 4 ноябрендә тәғәйенләнә — 1994 йылдың 14 октябренә тиклем |
Татьяна Владимировна Парамонова | 1994 йылдың 18 октябренән вазифа башҡарыусы — 1995 йылдың 8 ноябренә тиклем |
Александр Андреевич Хандруев | 1995 йылдың 8 ноябренән 22 ноябренә тиклем ваҡытлыса вазифа башҡарыусы |
Сергей Константинович Дубинин | 1995 йылдың 22 ноябре — 1998 йылдың 11 сентябре |
Виктор Владимирович Геращенко | 1998 йылдың 11 сентябре — 2002 йылдың 20 марты |
Сергей Михайлович Игнатьев | 2002 йылдың 20 марты — 2013 йылдың 23 июне |
Эльвира Сәхипзада ҡыҙы Нәбиуллина | 2013 йылдың 24 июне — әлеге ваҡытҡаса |
«Рәсәй Федерацияһының Үҙәк банкы (Рәсәй Банкы) тураһында» Федераль закондың 15-се статьяһына ярашлы, Рәсәй Банкының директорҙар советы Рәсәй Банкы рәйесенән һәм директорҙар советының 14 ағзаһынан тора. Директорҙар советы ағзалары Рәсәй Банкында даими нигеҙҙә эшләй һәм Рәсәй Банкы рәйесе тәҡдиме буйынса, Рәсәй Федерацияһы Президенты менән яраштырып, Дәүләт думаһы тарафынан биш йылға тәғәйенләнә.
2017 йылдың 17 октябренә ҡарата Рәсәй Федерацияһы Үҙәк банкының директорҙар советы ағзалары түбәндәгеләр була[17]:
Совет ағзалары | Вазифаһы | Раҫланған |
---|---|---|
Эльвира Сәхипзада ҡыҙы Нәбиуллина | Рәсәй Банкы рәйесе | 2013 йылдың 18 октябре |
Ольга Николаевна Скоробогатова | Рәсәй Банкы рәйесенең беренсе урынбаҫары | 2017 йылдың 18 июле |
Дмитрий Владиславович Тулин | Рәсәй Банкы рәйесенең беренсе урынбаҫары | 2015 йылдың 16 июне |
Сергей Анатольевич Швецов | Рәсәй Банкы рәйесенең беренсе урынбаҫары | 2013 йылдың 18 октябре |
Ксения Валентиновна Юдаева | Рәсәй Банкы рәйесенең беренсе урынбаҫары | 2013 йылдың 18 октябре |
Надежда Юрьевна Иванова | Рәсәй Банкы рәйесенең советнигы | 2013 йылдың 18 октябре |
Василий Анатольевич Поздышев | Рәсәй Банкы рәйесенең урынбаҫары | 2015 йылдың 16 июне |
Ольга Васильевна Полякова | Рәсәй Банкы рәйесенең урынбаҫары | 2016 йылдың 2 декабре |
Дмитрий Германович Скобелкин | Рәсәй Банкы рәйесенең урынбаҫары | 2013 йылдың 18 октябре |
Владимир Викторович Чистюхин | Рәсәй Банкы рәйесенең урынбаҫары | 2013 йылдың 18 октябре |
Алексей Юрьевич Симановский | Рәсәй Банкы рәйесенең советнигы | 2013 йылдың 18 октябре |
Сергей Михайлович Игнатьев | Рәсәй Банкы рәйесенең советнигы | 2013 йылдың 18 октябре |
Надежда Алексеевна Савинская | Рәсәй Банкының Төньяҡ-Көнбайыш баш идаралығы начальнигы (2018 йылдың 3 февраленә тиклем) | 2013 йылдың 18 октябре |
Милли финанс советы — Рәсәй Банкының коллегиаль органы. Ун ике кешенән тора, уларҙың икеһе — Рәсәй Федерацияһы Федераль йыйылышы Федерация Советы тарафынан Федерация Советы ағзалары араһынан ебәрелә, өсөһө — Дәүләт думаһы депутаттары араһынан Дәүләт думаһы тарафынан, өсөһө — Рәсәй Федерацияһы Президенты тарафынан, өсөһө Рәсәй Федерацияһы Хөкүмәте тарафынан ебәрелә. Бынан тыш, Милли финанс советы составына Рәсәй Банкы рәйесе инә.
Милли финанс советы (НФС) ҡатнашыусыларының Рәсәй Банкы рәйесенән башҡалары Рәсәй Банкы хеҙмәткәре түгел һәм эшмәкәрлеге өсөн түләү алмай. Совет кәм тигәндә кварталына бер тапҡыр йыйыла. Ҡатнашыусылар араһынан совет рәйесе һайлана. Ете кеше кворум тәьмин итә, ҡарар ябай күпселектең тауышы менән ҡабул ителә.
2017 йылдың мартына ҡарата НФС составы түбәндәгесә була[18]:
Рәсәй Федерацияһы Үҙәк банкында әле түбәндәге структур подразделениелар эшләй[19][20]:
Рәсәй Банкының территориаль подразделениелары илдең төп сәнәғәт-финанс үҙәктәрендә урынлашҡан баш идаралыҡтар формаһында ойошторолған, уларға Федерация субъекттарындағы бүлексәләр буйһона[21]:
2017 йылдың 16 мартында Рәсәй Банкының сит илдәге беренсе вәкиллеге Ҡытайҙың баш ҡалаһы Пекинда асыла[22].
Рәсәй Банкының түбәндәге РФ ойошмаларында өлөшө бар:
Рәсәй Федерацияһының халыҡ-ара резервтары юғары ликвидлы сит ил активтарынан ғибәрәт[26].
Рәсәйҙең халыҡ-ара резервтары (млрд АҠШ доллары)
РФ-тың алтын запасы 2017 йылдың 1 авгусына 1,73 мең тонна тәшкил итә[28].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.