Рюрик ҡаласығы

Рюрик ҡаласығы (Ҡаласыҡ) — Ильмень янының сауҙа-һөнәрселек һәм хәрби-административ үҙәге , ҡаласыҡ, IX быуаттың археологик ҡомартҡыһы, Бөйөк Новгород ҡалаһының үҙәгенән көньяҡҡа табан 2 км алыҫлыҡта, Ильмень күленән, Волхов йылғаһы башында (Юрьев монастыры ҡаршыһында) тора. Шул иҫәптән новгород кенәздәре резиденцияһы булараҡ билдәле, уның менән Боронғо Рустың бик күп билдәле сәйәси эшмәкәрҙәренең исемдәре бәйле.

Рюрик ҡаласығы
Дәүләт	Рәсәй
Административ-территориаль берәмек	Бөйөк Новгород
Входит в состав списка памятников культурного наследия	Культурное наследие России/Новгородская область/Великий Новгород, часть 2[d]
Мираҫ статусы	объект культурного наследия России федерального значения[d][1]
Указания, как добраться	правый берег реки Волхов, 2 км южнее города
Рюрик ҡаласығы Викимилектә

Исеме

Рюрик ҡаласығы емереклектәре һәм Благовещение сиркәүе. 2009 йыл

XIX быуатҡа тиклем үҙән һәм уның янындағы ауыл Ҡаласыҡ тип атала. Рюриков һүҙе xix быуат башында крайҙы өйрәнеү әҙәбиәтенә инә, (был һүҙ варягтар Рюрикты дәүләт башлығы итеп саҡырғандан һуң тигән риүәйәтттәр йоғонтоһо аҫтында барлыҡҡа килгән). В. Л. Янин былай тип яҙа: «xii быуатта Ҡаласыҡ тип аталған ултыраҡ был пунктттың боронғо һәм ҙур булыуы тураһында һөйләй, әммә бер ҡасан да Рюриков тип аталмаған; был исемде бары тик үҙҙәрен ғалим тип һанаған дилетанттар ҡушҡан, тыуған яҡты өйрәнеү әҙәбиәтендә ул бары xix — XX быуаттарҙа ғына Рюриков тип атала башлаған». Боронғо ҡаласыҡтың ҡатламдарында иртә новгород боронғолоҡтары менән генетик бәйләнеш юҡ^[2][3].

Тарих

Рюриков ҡаласығы (үҙәге): билбау баштары, дирһәм, пряслица. Новгородта: һөйәк тарағы, беләҙек, тауышланыу биҙәүесе, ҡаптырма: бысаҡ, фибула-ҡаптырма, ут сығарғыс,ҡайраҡ, кремнийҙан яһалған ос. Дәүләт тарихи музейы

Рюрик беренсе Ҡаласығы беренсе иртә металл дәүеренә — иртә тимер быуат^[4] мәҙәни ҡатламы һәм штрихланған керамика осорона, беҙҙең эраның беренсе быуаттарына ҡараған^[5].

Рюрик икенсе Ҡаласығы VII—viii быуаттарҙа б убалағы ҡала тибында, һикәлтәле нығытмалы булған^[4].

3-сө Рюрик Ҡаласығы хәрби әһәмиәтен юғалта, ә уның үҙәк өлөшө һөрөлгән^[4].

Ҡаласыҡ ауылы

Рюрик Ҡаласығы (Благовещение сиркәүе менән) xx быуат башында

Рюрик Ҡаласығындағы торлаҡ йорттар. 2018 йыл

Иҫкәрмә

1. Постановление Совета Министров РСФСР № 624 от 04.12.1974
2. Янин В. Л., Алешковский М. Х. Происхождение Новгорода (К постановке проблемы) // История СССР № 2, 1971, стр. 32—61.
3. Никитин А. Л. Основания русской истории. Мифологемы и факты. М.: 2001
4. Еремеев И. И. Планиграфия и хронология древнейших этапов жизни Рюрикова Городища по материалам исследований 2013—2016 гг. 2021 йыл 4 май архивланған. / Studia Slavica et Balcanica Petropolitana, 2019. No 2 (26). Июль—Декабрь // Славяно-русская археология: открытия и гипотезы (памяти Е. Н. Носова)
5. В Новгороде найдены следы поселения ильменских словен, призвавших Рюрика, 6 июля 2016

Әҙәбиәт

• Носов Е. Н., Дорофеев о. т., к. а. Михайлов рюриков ҡаласыҡ тикшерелә. В кн.: Археологик 2001 йылда асылған. М., 2002.
• Е. Н. Носов. Поволховье типологияһы ҡала. В кн.: Новгородта һәм новгород ерҙәренә. Археологияһы һәм тарихы. Фәнни конференция материалдары. В. 7. Новгородта, 1993.

Һылтанмалар

• Институт истории материальной культуры РАН. Рюриково городище
• Максим Антипов Тайны старого Новгорода. Газета «Невское время» 06.10.2005(недоступная ссылка)
• Рюриково городище и его окрестности