Мадейра (йылға)

Мадейра — Көньяҡ Америкағы йылға, Амазонканың иң ҙур уң ҡушылдығы.

Амазонка йылғаһы бассейны картаһы. Мадейра шәмәхә төҫө менән билдәләнгән

Мадейра
Порту-Велью районында
Характеристика
Оҙонлоғо	3230 км
Бассейн	1 158 000 км²
Һыу сығымы	24 397 м³/с
Һыу ағымы
Инеше    (B)	ҡушылған йылғалар: Маморе менән Бени
· Бейеклеге	119 м
· Координаталар	10°22′34″ ю. ш. 65°23′30″ з. д.HGЯO
Тамағы    (B)	Амазонка
· Координаталар	3°23′30″ ю. ш. 58°46′49″ з. д.HGЯO
Урынлашыуы
Илдәр	Боливия,  Бразилия
инеше тамағы
Мадейра Викимилектә

Был терминдың башҡа мәғәнәләре лә бар, ҡарағыҙ: Мадейра.

Гидрография

Боливия һәм Бразилия сигендә Маморе һәм Бени ҡушылған урында башлана. Йылғаның яҡынса 100 км был илдәрҙең дәүләт сиге булып тора. Артабан йылға төньяҡ-көнсығышҡа табан Бразилияның Рондония һәм Амазонас штаттарының территорияһы буйлап аға һәм һул яҡтан Амазонкаға ике тармаҡ яһап ҡоя. Оҙонлоғо — 3230 км, бассейн майҙаны — 1158 мең км².

Һыу кимәленең миҙгел буйынса тирбәлеүе 12 метрға барып етә, юғары кимәл октябрҙән май айына тиклем була. Түбәнге ағымында һыу сығымы 4200 м³/сек алып 39 000 м³/сек барып етә.

Йылға атамаһы португал теленән madeira — үҙағас (ағас) тип аңлатыла, Мадейра үҙенең барлыҡ оҙонлоғонда Амазония джунглиҙары аша аға.

Йылғала Порту-Велью ҡалаһынан алып суднолар йөрөй ала. Мадейрла Порту-Велью, Умайта һәм Маникоре ҡалалары урынлашҡан.

Мадейрала амазония дельфины тереклек итә.

2012—2015 йылдарҙа йылғала «Санту-Антониу» һәм «Жирау» гидроэлектранциялары төҙөлә^[1].

Иҫкәрмәләр

1. На одной из рек в бразильской Амазонии построят ГЭС

Һылтанмалар

• Реки Амазонка и Мадейра: Записки исследователя, рисунки и описания

Был гидрология буйынса тамамланмаған мәҡәлә. Һеҙ мәҡәләне төҙәтеп һәм тулыландырып Википедия проектына ярҙам итә алаһығыҙ