Йозеф Кайнц

Йозеф Игнац Кайнц (нем. Josef Ignaz Kainz; 2 ғинуар 1858(18580102)^[7], Визельбург — 20 сентябрь 1910, Вена) — XIX–XX быуаттар сигендә Германия һәм Австрияның иң билдәле актёрҙарҙың береһе.

Йозеф Кайнц
нем. Josef Ignaz Kainz
Зат	ир-ат[1]
Гражданлыҡ	Австрия
Тыуған көнө	2 ғинуар 1858({{padleft:1858|4|0}}-{{padleft:1|2|0}}-{{padleft:2|2|0}})[1][2][3][…]
Тыуған урыны	Moson[d], Magyaróvár District[d], Мошон[d], Венгрия короллеге, Австрия империяһы
Вафат булған көнө	20 сентябрь 1910({{padleft:1910|4|0}}-{{padleft:9|2|0}}-{{padleft:20|2|0}})[1][2][3][…] (52 йәш)
Вафат булған урыны	Вена, Австро-Венгрия[1][4]
Ерләнгән урыны	Дёблингское кладбище[d][5]
Хәләл ефете	Сара Гутцлер[d] һәм Margarete Nansen[d][1]
Һөнәр төрө	театр актёры
Досье в	Швейцария башҡарыу сәнғәте архивы[d][6]
Йозеф Кайнц Викимилектә

Тормошо һәм ижады

Йозеф Кайнц тимер юл хеҙмәткәре, элекке актёр ғаиләһендә тыуған. 15 йәшендә үк ул беренсе тапҡыр сәхнәгә сыға. Ул профессиональ актёрлыҡ карьераһын Венала башлай. Шуның менән бергә ул бер нисә йыл Германияның провинция театрҙарында эшләй. 1878 йылда Л. Кронының Менингит театрының популяр труппаһына ҡушыла. Бында ул бер нисә ҡыҙыҡлы роль уйнай, улар араһында Генрих фон Клеистың шул уҡ исемдәге пьесала принц Гамбург роле. 1880 йылдарҙа Мюнхенла, унан һуң Берлинда сығыш яһай.

Берлинда үткән йылдар Йозеф Кайнцтың ижад карьераһында иң яҡшыһы була. Башта Ирекле Сәхнәлә, һуңынан Л'Арронждың Дойче театрында, һуңынан Отто Брамда эшләй, Кайнц классик материалға нигеҙләнгән иҫ киткес образдар галереяһын булдыра — Мольерҙың Тартюф һәм Альцесты, Шиллерҙың "Юлбаҫарҙар" әҫәренән Фердинанд һәм Франц Моор, Шекспирҙың "Король Лир" драмаһынан клоун, Ромео, Гауптман драмаһында оҫта Генрих һәм туҡыусы Беккер. Ибсендың «Өрәктәр» әҫәренән Освальдты 1894 йылда Брауншвейгта, һуңынан 1903 йылда Вена Бургтетарында уйнай. Уның актёрлыҡ оҫталығының иң юғары нөктәһе Гамлет ролен башҡарыу ине (беренсе тапҡыр 1891 йылда). Мастер үҙ уйыны менән Шекспир образын кешелеклерәк, ябайыраҡ итә: уның Гамлеты ҡулдарын кеҫәлә тота, өҫтәлдә ултыра, ә атаҡлы «Булырға йә булмаҫҡа» монологын баҡсалағы эскәмйәгә ятып әйтә.

Бурттетарҙа беренсе актёр булып, ғүмеренең аҙағында Кайнц Венаға ҡайта. Бында ул беренсе булып Александр Мессиҙың һәләтен аса һәм уға сәхнәлә үҙен күрһәтергә булыша. Йозеф Кайнц 1910 йылда Венала вафат була^[8]

• 
  Йозеф Ҡайт. 1900

Хәтер

• Австрияла Кайнцтың театр миҙалы бар, уның менән иң яҡшы башҡарыусыларҙы бүләкләйҙәр.
• Лукино Висконтиның «Людвиг» фильмында Кайнц ролен Фолькер Бонет башҡарған.

Иҫкәрмәләр

1. Deutsche Nationalbibliothek Record #118559389 // Общий нормативный контроль (GND) (нем.) — 2012—2016.
2. Josef Kainz // SNAC (ингл.) — 2010.
3. Josef Kainz // Энциклопедия Брокгауз (нем.)
4. Кайнц Йозеф // Большая советская энциклопедия (урыҫ): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
5. https://www.friedhoefewien.at/verstorbenensuche-detail?fname=Josef+Gottfried+Ignaz+Kainz&id=04%3EB0US29E&initialId=04%3EB0US29E&fdate=1911-04-28&c=006&hist=false
6. https://data.performing-arts.ch/a/cdeceb89-411b-4f58-b68d-51e27c287d0c / под ред. Швейцария башҡарыу сәнғәте архивы
7. Энциклопедия Брокгауз
8. Кайнц Йозеф // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969

Әҙәбиәт

• История зарубежной театра. — С. 2. — М., 1984.

Һылтанмалар

• Викимилектә Йозеф Кайнц темаһы буйынса медиафайлдар бар.
• Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.