Демократия
From Wikipedia, the free encyclopedia
Демокра́тия (бор. грек. δημοκρατία — «халыҡ власы», δῆμος — «халыҡ» һәм κράτος — «власть») — бөтә ҡатнашыусылар ҙа ҡабул ителәсәк ҡарарға тигеҙ йоғонто яһай ала торған коллектив ҡарарҙар ҡабул итеү ысулы нигеҙендәге сәйәси режим[2]; йәмғиәттең власть башында халыҡ тороуына, халыҡтың дәүләт эштәренә идара итеүенә нигеҙләнгән сәйәси ҡоролош формаһы; бөтә коллектив ҡатнашлығында тормошҡа ашырыла торған етәкселек формаһы[3]; власть халыҡ ҡулында булған, тиң хоҡуҡтар һәм ирек тәьмин ителгән сәйәси ҡоролош; берәй коллективҡа етәкселек иткәндә уның активлығын һәм йоғонтоһон тәьмин итеү принцибы[4].
Демократия тураһында бәхәстәр боронғо Гректар заманынан алып бөгөнгө көнгә тиклем бара. Демократия төшөнсәһенә түбәндәгесә аңлатма бирелә:
- сәйәси режим тибы;
- дәүләттең ойоштороу һәм идара итеү формаһы;
- граждандарҙың иреген ойоштороу принцибы, уның менән бәйле сәйәси һәм мораль характерҙағы вазифаоар йыйылмаһы;
- шәхестең потенциалын үҫтереү, йәмғиәт тормошона йәлеп итеү саралары.