From Wikipedia, the free encyclopedia
ائلخانیلر دؤولتی و یا هولاکولر دؤولتی – ۱۲۵۶-جی ایلده چنگیزخانین نوهسی هولاکوخان (۱۲۵۶-۱۲۶۵) طرفیندن یارائدیلمیش دؤولت.[۳]
Ilkhanate ایلخانیان ائلخانیلر | |
---|---|
۱۲۵۵ (میلادی)–۱۳۵۳ (میلادی) | |
بایراق | |
![]() ائلخانیلر حؤکمسوردوغو یئرلر، خریطه اوستونده. | |
وضعیت | موغول ایمپیراتورلوغو ائلخانیلر دؤولتی |
پایتخت | |
عۆموُمی دیللر | |
دین | |
دؤولت | حؤکمدارلیق |
خان، ائلخان | |
• 1256–1265 | هولاکوخان |
• 1316–1335 | ابو سید باهادور خان |
قانون اوقانی | قورولتای (ائلخانیلر) |
تاریخی دؤنم | |
• یارادیلدی | ۱۲۵۵ (میلادی) |
• ییخیلدی | ۱۳۵۳ (میلادی) |
اراضی | |
1310 est.[۲] | ۳٬۷۵۰٬۰۰۰ km2 (۱٬۴۵۰٬۰۰۰ sq mi)Convert internal error: unknown message |
بوگون بیر حیصهسی |
اوْنون حاکملری ائلخان آدلاندیریلدیغینا گؤره بۇ دؤولته، بیرده ائلخانیلر دؤولتی ده دئییلیر. "ائلخان" آدی "تابع اوْلان خانلیق" معناسینی وئریر.
۱۲۳۱-جی ایلده موغوللار چورموقون نویون یۆروش تشکیل ائتدیلر. اوْنون اوْردوسو جلال الددین منگبورنینی مغلوب ائدهرک توْرپاقلارینی اله کئچیردی. آذربایجان و ایران ۱۲۵۶-جی ایلدک موغول ایمپیراتورلوغونون جانیشینی طرفیندن ایداره ائدیلدی.
۱۲۵۵-جی ایلده مؤنگه خاقان طرفیندن غربه گؤندریلن هولاکوخان بایجونو عوض ائتدی. ۱۲۵۸-جی ایلده بغدادی آلاراق عباسی خلافتینه سوْن قوْیدو. آنادولو سلجوقیلر دؤولتینی اؤزونه تابع ائتدی. موغوللار آنادولونون علم، مدنیت و تیجارت مرکزلری اوْلان شهرلری داغیتدیلار و یاغمالادیلار. بۇ دؤورده آنادولودا تیجارت ضعیفلهدی. تورکلر شرقی و مرکزی آنادولودان غرب بؤلگهلرینه دۇغرو کؤچمک مجبوریتینده قالدیلار. موغوللار آنادولو سلجوقیلر دؤولتینین ییخیلماسیندا اؤنملی روْل اوْینادیلار.
ائلخانیلر دؤولتینین اراضیلری فارس خلیجیندن دربنده و آمودریا چایی چاییندان میصره قدر اۇزانیردی. اؤلکهنین ان باشلیجا و مؤهوم مملکتی آذربایجان ایدی. محض بۇرادا دؤولتین باشکندلاری، اوّلجه مراغه، داها سوْنرا ایسه تبریز یئرلهشیردی. هولاکو خانین وفاتیندان سوْنرا اؤلکهده مرکزی حاکمیّت بیر قدر ضعیفلهدی. شیمالدا یئرلَشن آلتین اوردو (۱۲۲۶-۱۵۰۲) حؤکمدارلار ی بۇندان ایستیفاده ائتمهیه جهد گؤستردیلر. ۱۲۶۵، ۱۲۸۸، ۱۲۹۰-جی ایللر اوْنلار دؤولتین شیمال ایالتلرینه یوروشلر ائتمیش دیلر. بۇ یوروشلرده ایلک نؤوبهده، آذربایجان اهالیسی، شهر و کندلری ضرر چکدی.
ائلخانیلر سوریه و فیلیسطینی ایشغال ائتدیکدن سوْنرا میصره دۇغرو ایرلیلمهیه باشلادیلار. آنجاق مملوکلر این جلوت دؤیوشونده ائلخانیلری مغلوبیته اۇغراداراق فیلیسطین و سوریه دان چیخاردیلار (۱۲۶۰). مملوک سلطانی بیرینجی بایبارس ائلخانیلری ایکینجی دفعه البیستاندا مغلوب ائتدی (۱۲۷۷). مملوکلر طرفیندن معروض قالدیقلاری مغلوبیتلردن باشقا ائلخانیلر هئچ بیر ساواشنی اۇدوزماییبلار.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.