From Wikipedia, the free encyclopedia
Volfram (W) – D. İ. Mendeleyevin elementlərin dövri sistemində 74-cü element. Ən yüksək ərimə temperaturuna malikdir. Söz alman mənşəlidir: Wolfram. Bu ad ilə mineral Almaniyada lap çoxdan məlum idi. Bu, dəmir-manqan qarışıq volframatdır xFeWO4 ∙ yMnWO4. Ağırlığına görə onu çox vaxt qalay filizi hesab edirdilər, amma, bu filizdən heç bir metal əridilmirdi. Mədənçilərin bu daha bir "şeytan" flizinə şübhəli münasibəti onun adında da əks olundu: Wolf almanca "canavar". Bəs "ram" nədir? Orta əsrlər alman dilində ram — "qrum", onda volfram — "canavar qurumu" deməkdir (volframit mineralı qara rənglidir və qara iz buraxır). Güman ki, Wolfram latınca lupus — "canavar" və spuma — "köpük" sözlərindən düzəlib. Təsadüfi deyil ki, alman geoloq və mineroloq Qeorq Aqrikola (1494–1555) bu mineralı lupi spuma — "canavar köpüyü" adlandırmamışdır (onun müasir adı volframitdir).
| ||||||
| Ümumi | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Ad, İşarə, Nömrə | volfram, W, 74 | |||||
| Qrup, Dövr, Blok | 6, 6, d | |||||
| Xarici görünüşü |  | |||||
| Atom kütləsi | 183.84 q/mol | |||||
| Elektron formulu | 4f14 5d4 6s2 | |||||
| Fiziki xassələr | ||||||
| Halı | ||||||
| Sıxlığı | (0 °C, 101.325 kPa) q/L | |||||
| Ərimə temperaturu | 3422 °C (3695 K, 6192 °F) | |||||
| Qaynama temperaturu | 5555 °C (5828 K, 10031 °F) | |||||
| Elektromənfiliyi | ||||||
| Oksidləşmə dərəcəsi | +2, +3, +4, +5, +6 | |||||
| Spektr = | ||||||
| İonlaşma enerjisi | kCmol-1 | |||||
"Volfram" sözü alman və rus dilində var, ingilis və fransız dillərində isə bu addan yalnız W işarəsi qalıb, volframit mineralının a formullarının adlarında. Digər hallarda adətən bu elementin başqa adı — tungsten istifadə olunur. Nə vaxtsa Berselius ağır mineralı belə adlandırmışdır. 1781-ci ildə isveç kimyaçısı Karl Vilhelm Şeele (1742–1786) bu mineraldan volfram oksidi ayırmışdır. İsveç dilində tung sten — "ağır daş", metalın adı da buradandır. Yeri gəlmişkən, sonra bu mineral (CaWO4) alimin şərəfinə şeelit adlandırıldı.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
