Talış şəhristanı

Bu adın digər istifadə formaları üçün bax: Talış (dəqiqləşdirmə).

Talış şəhristanı^[2] və ya Təvaleş şəhristanı (keçmiş adı Həştpər şəhristanı) (farsca:(شهرستان تالش (طوالش) - İran İslam Respublikasında Gilan ostanında 16 şəhristandan biri. Şəhristanın inzibati mərkəzi Həştpər şəhəridir.

Talış şəhristanı
37°48′05″ şm. e. 48°54′24″ ş. u.HGYO
Ölkə	İran
Əhalisi
Əhalisi	200.649 nəf. (2016)[1]
Xəritəni göstər/gizlə Talış şəhristanı
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Ərazi

Gilan vilayətinin bölgələri

Əhali

• Rəsmi olaraq Astara şəhristanının əhalisi :

• 1996 s.a. əsasən 180,485^[3] nəfər
• 2006 s.a. əsasən 179,499^[4] nəfər

• Şəhər əhalisi 50,150 nəfər
• Kənd əhalisi 129,349 nəfər

Etnik tərkib

Əhali əsasən tatilərdən (Azərbaycan Respublikasında yaşayan farsdilli tatlardan fərqli) və talışlardan, qismən azərbaycanlılardan və giləklərdən ibarətdir.^[3][5] Təvaleşin bir çox şəhərlərində Azərbaycandan kütləvi immiqrasiya nəticəsində gilək və talış dilləri öz mövqelərini sürətlə itirirlər.^[6]

• Asalem bəxşində əsasən talışlar, qismən azərbaycanlılar yaşayırlar.^[7] Buradakı talışlar Kərgənrud və Talışdulabda danışılan talış dialektərinə çox yaxın bir dialektdə danışırlar. Bölgədə yaşayan azərbaycanlılar şiə məzhəbində, talışlar isə sünni məzhəbindədirlər.^[8]

Bəxşlər

• Mərkəzi (Talış) bəxşi

• əhali : 85,258 nəfər (2006 s.a.)

• şəhər əhalisi : 41,486 nəfər (2006 s.a.)
• kənd əhalisi : 43,772 nəfər (2006 s.a.)

• Asaləm bəxşi

• əhali : 39,089 nəfər (2006 s.a.)

• şəhər əhalisi : 3,347 nəfər (2006 s.a.)
• kənd əhalisi : 35,742 nəfər (2006 s.a.)

• Həviq bəxşi

• əhali : 30,348 nəfər (2006 s.a.)

• şəhər əhalisi : 2,718 nəfər (2006 s.a.)
• kənd əhalisi : 27,630 nəfər (2006 s.a.)

• Kərgənrud bəxşi

• əhali : 24,804 nəfər (2006 s.a.)

• şəhər əhalisi : 2,599 nəfər (2006 s.a.)
• kənd əhalisi : 22,205 nəfər (2006 s.a.)

Şəhərlər

• Mərkəzi (Talış) bəxşində :

• Həştpər şəhəri

• Əhalisi :

• 1996 s.a. əsasən 33,640^[9] nəfər
• 2006 s.a. əsasən 41,486^[9] nəfər

• Asaləm bəxşində :

• Asaləm şəhəri

• Əhalisi :

• 2006 s.a. əsasən 3,347^[9] nəfər

• Həviq bəxşində :

• Həviq şəhəri

• Əhalisi :

• 2006 s.a. əsasən 1,237^[9] nəfər

• Çubar şəhəri

• Əhalisi :

• 2006 s.a. əsasən 1,481^[9] nəfər

• Kərgənrud bəxşində :

• Lisar şəhəri

• Əhalisi :

• 2006 s.a. əsasən 2,599^[9] nəfər

Dehestanlar

• Mərkəz (Talış) bəxşinin kəndistanları :

• Saheli-e Cokəndan kəndistanı
• Kuhestani-e (Dağlıq) Talış kəndistanı
• Tularud kəndistanı

• Həviq bəxşinin kəndistanları :

• Həviq kəndistanı
• Çubər kəndistanı

• Kərgənrud bəxşinin kəndistanları :

• Lisar kəndistanı
• Xotbesəra kəndistanı

• Əsalem bəxşinin kəndistanları :

• Əsalem kəndistanı
• Xalesəra kəndistanı
• Xərcgil kəndistanı

İstinadlar

1. نتایج سرشماری جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری سال 1395.
2. "gilan ostanın rəsmi saytı". 2009-05-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-04-21.
3. Guilans Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism Organization (GCHTO): Talesh Arxivləşdirilib 2014-04-07 at the Wayback Machine
4. World Gazetteer :Gīlān: Administrative Divisions (population and area)^{[ölü keçid]}
5. Tāleš District Arxivləşdirilib 2022-05-17 at the Wayback Machine

   Orijinal mətn (ing.)

   ... The district encompasses the catchment basins of Nāvrud, Kargānrud, Rud-e Hara Dašt and a number of smaller rivers to the north. The cultural features of its population mark the transition between the traditional tāleši-speaking and Sunnite core of Tāleš, to which Asālem belongs, and the turkicized and “Shiʿitized” northern area (with the exception of Vizna valley, which is still totally tāleši-speaking and Sunnite). ...
6. Gilan Arxivləşdirilib 2022-09-22 at the Wayback Machine. — X. Languages Arxivləşdirilib 2021-02-22 at the Wayback Machine (author Donald Stilo), pp. 660. // Encyclopaedia Iranica. Volume X: Fisheries — Gindaros. Fascicle 6. Edited by Ehsan Yarshater. New York: Bibliotheca Persica Press, 2001, 672 pages. ISBN 0-933273-56-8

   Orijinal mətn (ing.)

   ... In Gīlān there are three major Iranian language groups, namely Gīlakī, Rūdbārī, and Ṭālešī, and pockets of two other groups, Tātī and Kurdish. The non-Iranian languages include Azeri Turkish and some speakers of Gypsy (Romany, of Indic origin). Gīlakī is spoken by possibly three million people as a first or second language, and has had a budding literature and fledgling prose publications, including newspapers, but both Gīlakī and Ṭālešī are rapidly losing ground in many cities of Tavāleš due to heavy immigration of people from Azerbaijan. ...
7. Encyclopædia Iranica: ASĀLEM Arxivləşdirilib 2018-08-29 at the Wayback Machine

   Orijinal mətn (ing.)

   ASĀLEM, a mountainous district in Ṭāleš, now a dehestān of the central baḵš of the šahrestān of Ṭawāleš, province of Gīlān, Iran. Stretching about 11 km along the Caspian Sea, it comprises the whole basin of the Nāv-rūd and the upper valley of the Rūd-e Dīnāčāl (or Rūd-e Lomer), the lower reaches of which mark the border with the district of Ṭāleš-Dūlāb to the south; to the north, the small stream of Ḵālačašma (or Sardāb) separates it from the district of Kargānrūd. It is inhabited by Sunni Ṭāleš, who speak a dialect that is close to those of Kargānrūd and Ṭāleš-Dūlāb, and by some Shiʿite Turks native of Ḵalḵāl. It had a population of 21,800 inhabitants in 1355 Š./1976. ...
8. Əsalım hatada?:بيش از ۷۰ درصد اهالي بخش اسالم شهرستان تالش را برادران و خواهران اهل سنت تشكيل مي دهند^{[ölü keçid]}
9. World Gazetteer :"Tālesh: largest cities and towns and statistics of their population". 2013-06-30 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-06-08.